درباره حسینیه چهل دختران نایین

حسینیه چهل دختران همانند دیگر حسینیه‌های تاریخی نایین متشکل از دو قسمت روباز و مسقف می‌باشد. میدان یا فضای روباز حسینیه با نقشة مربع مستطیل ساخته شده – و در اضلاع چهارگانه آن، در دو طبقه، ایوان، صفه‌ها و غرفه‌هایی تدارک دیده شده است. ایوان یا شاه‌نشین حسینیه در میانه یکی از اضلاع کوچک میدان قرار گرفته و نمای داخلی آن گچ اندود و با طاق‌نماسازی و طاقچه‌سازی و نیز نقاشی‌هایی تزئین شده است.

این ایوان دارای پوشش طاق و تویزه است. نمای خارجی ایوان با کاشی‌های آبی و سفید مزین شده که تاریخ نصب آن سال ۱۲۲۶ ه. ق می‌باشد. بخش مسقف یا گنبددار حسینیه با طرح هشت ضلعی و صفه‌ها و غرفه‌هایی در دو طبقه ساخته شده و در میانه پوشش گنبدی آن روزنه‌هایی تعبیه شده است. غرفه‌های طبقه فوقانی این بخش در ایام عزاداری مورد استفاده زنان قرار می‌گیرد. کار ساختمانی این بخش از حسینیه توسط دو تن از معماران محلی به نام‌های «حاج محمدعلی و حاجی علی‌اکبر مفیدی» آغاز شده و توسط استادکاران ندوشن یزد به اتمام رسیده است.

در ضلع غربی میدان حسینیه، سقاخانه زیبایی ساخته شده که دارای پنجره‌ای با تقسیمات سه‌تایی است. فضای اصلی این سقاخانه آئینه‌کاری و خاتم‌کاری شده و در بالای آن نقاره‌خانه یا گلدسته‌ای ساخته‌اند که سابق بر این، بر آن اذان می‌گفته‌اند و به هنگام سحر در ماه مبارک رمضان در آن نقاره‌زنی می‌شده است. این سقاخانه منتسب به حضرت ابوالفضل (ع) است و در میان مردم شهر از احترام و جایگاه خاصی برخوردار می‌باشد. در حسینیه چهل دختران همچنین فضای کوچکی به نمازخانه یا مسجد اختصاص یافته که از طریق در و پنجره چوبی به فضای میانی حسینیه راه پیدا می‌کند.

حسینیه چهل دختران در مرکز تقاطع دو راه قرار گرفته و به همین جهت چهار دهانه آن به معابر عمومی راه دارد. در سال‌های اخیر با خرید یکی از خانه‌های مجاور حسینیه، صحن بزرگی برای حسینیه چهل دختران تدارک دیده‌اند.

*منبع: دایره‌المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی/ جلد ۵/ انتشارات سوره مهر