تکرار کربلا در مراسم قالی‌شویان

آنچه در بالا آمد فلسفه حضور شرکت‌کنندگان، در مراسم سالانه قالی شویان مشهد اردهال است. اردهال، در لغت به معنی رشته کوه‌مقدس است و اهالی می گویند که این منطقه تا پیش از اسلام آوردن مردم، مملو از نیایشگاه‌هایی بوده که مردم در آنها عبادت می کرده اند. اردهال در واقع، دهی نزدیک کاشان است که مردم منطقه، آن را محل شهادت علی، پسر امام پنجم شیعیان می دانند.

هر سال به یاد مظلومیت علی و برای زنده نگه داشتن یاد این واقعه، افراد زیادی از کاشان و اطراف آن به سمت مشهد اردهال می آیند. این مراسم که در دومین جمعه پاییز هر سال برگزار می شود از یک هفته قبل اطلاع رسانی می شود. شیوه این اطلاع رسانی در قدیم این‌گونه بوده که جارچیانی در کوچه‌ها و محله‌های مختلف شهر راه رفته و خبر برگزاری مراسم هفته آینده را به مردم می داده‌اند، اما امروز برای انتشار این خبر از رسانه‌های محلی استفاده می‌کنند. روز قالی‌شویان، مراسم به این شیوه آغاز می شود که بزرگ جمع، صدقات و کمک‌های مردمی و نذورات جمع آوری شده را به متولی امامزاده داده و قالی را از او تحویل می گیرد.

سپس مردان و جوانان چوب به دست، قالی را تا نهر آب داخل امامزاده شازده حسین همراهی می‌کنند. شستن قالی نیز به این شیوه است که چوب به دستان، نوک چوب خود را در آب نهر زده و آبش را روی قالی و تماشاچیان می پاشند. این حرکت، به گونه‌ای نمادین به همان واقعه غسل دادن پیکر تکه پاره فرزند امام در سال‌ها قبل اشاره دارد. پس از پایان مراسم قالی‌شویان، قالی را به امامزاده برمی‌گردانند.
علی بلوکباشی از جمله مردم شناسانی است که روی مراسم قالی شویان، پژوهش‌هایی را انجام داده است. او در نهایت چنین نتیجه می‌گیرد که همانندی‌های این واقعه با واقعه عاشورا بسیار زیاد است.

مثلا فرستادن پیک برای امام و درخواست از او، برافراشتن خیمه در صحرا، شهادت معصوم در ظهر روز دهم، خاک‌سپاری پیکرش سه روز پس از شهادت، حمل جنازه با قالی، تلافی مردم و کشتن قاتل معصوم و... در کنار این‌ سندیت روایت‌های شفاهی درباره هجرت امامزاده علی به ایران و جنگ‌اش با زرین کفش نیز مخدوش بوده و مورد سوال است.


بنابراین شاید بتوان پذیرفت که این مراسم، برگرفته از مراسم عاشورا و وقایع آن و درحقیقت، روایتی دیگر از آن واقعه تاریخی است، روایتی که این چنین در ذهن حاشیه نشینان کویر ایران نقش بسته است.