آرمان هیأت - درباره کتاب «ادب آل‌الله»

کتاب ادب آل‌الله نوشته جواد محدثی مجموعه مقالات وی است پیرامون شعر شیعی، ادبیات آیینی و نقد و ترجمه است.

کتاب ادب آل‌الله نوشته جواد محدثی مجموعه مقالات وی است پیرامون شعر شیعی، ادبیات آیینی و نقد و ترجمه است که پیش از به صورت مقالات جداگانه در مجلات و مطبوعات در سال‌های پس از انقلاب به چاپ رسیده است. محور اصلی این کتاب ادبیات و نقش و جایگاه آن در مکتب شیعه و معرفی اهل بیت(ع) است.

این مجموعه مقالات را می توان به چهار بخش تقسیم کرد، بخش نخست که شامل پنج مقاله ابتدایی است، با محوریت ادبیات و شعر متعهد گردآوری شده‌است.

در مقاله «شعر متعهد شیعی» نویسنده در مورد لطماتی که فرهنگ شیعی از سرایندگان بی‌سواد دیده است می‌نویسد: « لطمه‌ای که فرهنگ شیعی از سوی برخی سرایندگان بی‌سواد و مداحان کم‌اطلاع از عمق و غنای فرهنگ اهل بیت خورده و می‌خورد کم نیست، آن چه فریاد اعتراض بزرگان را علیه تحریف‌های عاشورا برآورده است، همین بی‌مایگی برخی کسانی است که به خود جرئت می‌دهند با نداشتن آگاهی شایسته از مکتب، به نام دین سخن بگویند و شعر و نوحه و مدح و مرثیه بسرایند».

وی همچنین معتقد است که در مورد اهل بیت، عاشورا و شهدا تنها مایه احساس کافی نیست و درون مایه شعر باید الهام گرفته از مطالعه و معلومات و آگاهی از معرف دین باشد و گام نخستین برای شعران جوان و دوستدار اهل بیت را مطالعه در متون می‌داند.

مقالات بخش دوم شامل بررسی‌، ادبیات و اشعاری است که پیرامون اهل بیت و وقایعی همچون عاشورا، غدیر و تولد امام علی‌(ع) نوشته شده‌اند. این بخش شامل چهار مقاله است.

بخش سوم این کتاب که در برگیرنده سه مقاله است به معرفی و بررسی اشعار و شخصیت سه تن از شاعران اهل بیت، کمیت اسدی، ابوالاسود دوئلی و عبدی کوفی پرداخته است.

جواد محدثی در مقاله «کمیت اسدی، شاعر اهل بیت» در مورد آشنایی با چهره‌های ادبی پیشین می‌گوید: «‌آشنایی با این چهره‌های پر‌فروغ‌، اهل ذوق و هنر را امید و الهام و جهت می‌بخشد تا از توانایی‌های قلمی و بیانی و هنری خویش، جهت استفاده بجا و بهینه و به حق گستری و شور‌افکنی و شعورپراکنی در میان امت محمد(ص) و جامعه بشری بپردازند».

در بخش چهارم و انتهایی کتاب که شامل سه مقاله و یک گفت‌و‌گوست به بررسی شعر و ادبیات و بازتاب اندیشه سیاسی عاشورا در دوران معاصر پرداخته شده است. در مقاله ابتدایی این بخش با عنوان بازتاب اندیشه سیاسی عاشورا در شعر معاصر، نویسنده معتقد است با توجه به جوهره حرکت عاشورا که حرکتی سیاسی، مبارزاتی و اصلاح‌طلبانه است، شاعران باید در کنار سروده‌های پرسوز و نوحه‌های جانگداز بر مصائب امام حسین و یارانش، به بُعد اجتماعی و سیاسی آن توجه ویژه داشته باشند و عناصری چون ذلت ناپذیری و عزت نفس، ظلم ستیزی، افشای ستم جائران، اصلاح جامعه و پیکار با مفاسد را برجسته نمایند.

در دومین مقاله این بخش، کتابی پیرامون شخصیت وآثار سید مرتضی علم الهدی که توسط آقای محدثی ترجمه و چاپ شده، بررسی شده است. اصل این کتاب تز دکترای عبدالرزاق محی‌الدین است که به دانشگاه قاهره ارائه شده‌ و با رتبه ممتاز مورد تایید قرار گرفته است.

گفت‌و‌گوی این بخش نیز در مورد نقد شعر و ادبیات دینی است که پیش از این در نشریه اهل قلم در سال ۷۵ منشر شده است.

نکته‌ای که در مورد این مجموعه مقالات می‌توان ذکر کرد این است که به غیر از گفت‌و‌گویی که با عنوان «شعر و ادب در بوته نقد» آمده، ذکر نشده است که مقالات پیش از جمع‌آوری در این کتاب در کدام مجله یا روزنامه چاپ شده‌اند.

جواد محدثی متولد سال ۱۳۳۲است و از دیگر آثار وی می‌توان به کتاب‌های:
۱. هنر دینی ۲. با اصحاب قلم ۳. برگ و بار (شعر) ۴. روش‌ها ۵. بیا کتاب بخوانیم ۶. الهی نامه ۷. امام علی(ع) و هنر ۸. قطعات ۹. مینای قلم ۱۰. گل عفاف ۱۱. از همدلی تا همراهی ۱۲. روایت انقلاب اشاره کرد.

چاپ اول کتاب «ادب آل الله» در سال ۱۳۸۷، توسط انتشارات زائر آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه(س) در قم و با شمارگان ۲۰۰۰نسخه و قیمت ۱۶۰۰ تومان روانه بازار کتاب شده است.