آرمان هیأت - درباره حسین وارث آدم

فرهنگ-خیمه:علی شریعتی . (تهران) ، انتشارات قلم ،۱۳۶۰.مجموعه آثار۱۹، ۴۴۷ صفحه، رقعی.

کتاب شامل مجموعه گفتار ها و نوشتارهای دکتر شریعتی درباره امام حسین(ع) است و عنوان آن از عنوان یک بخش (کتاب) آن ،که در پیش به صورت مستقل چاپ شده بود ، گرفته شده است . مطالب کتاب طی سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۵ (۱۳۸۸-۱۳۹۶ق) گفته و نوشته شده و فهرست آن چنین است: حسین وارث آدم، ثار، شهادت، پس از شهادت، بحثی راجع به شهید، بینش تاریخی شیعه، انتظار مذهب اعتراض، فلسفه تاریخ در اسلام و مقدمه بر کتاب حجربن عدی. در پنج بخش اول کتاب (تا صفحه ۲۲۵) ، بیش از دیگر بخش‌ها به امام حسین پرداخته شده است که در زیر به توصیف آنها پرداخته می‌شود:

«حسین وارث آدم»، عنوان کتابی است که با الهام از زیارت وارث نوشته شده و آن حضرت وارث همه انقلاب‌های انبیا شمرده شده که با زر و زور و تزویر پیکار کرد.

«ثار»، عنوان سخنرانی‌ای است که درآن از پیوند آن با ثور سخن رفته وگفته شده که از کلمه ثار سراسر تاریخ انسان و فلسفه تاریخ استخراج و تفسیر می‌شود .

«شهادت»، عنوان سخنرانی‌ای است که در آن ضمن بررسی قیام امام حسین ، از مفهوم شهادت سخن رفته وگفته شده که هدف آن حضرت از قیام ، شهادت بوده است . به نظر شریعتی ، شهادت در اسلام یک حکم، مانند جهاد، است و «شهید هنگامی به میدان می‌آید که مجاهد، شکست خورده است».(ص۱۸۹).وی معتقد است که «شهادت مرگی نیست که دشمن ما برمجاهد تحمیل کند ، (بلکه) شهادت مرگ دلخواهی است که مجاهد با همه آگاهی....خود ، انتخاب می کند.»(ص۱۹۲).او بر آن است که امام حسین خواسته بود با شهادت خود ، دشمن را رسوا و محکوم کند .

«پس از شهادت»، عنوان سخنرانی‌ای است که در آن گفته شده هر انقلابی دو چهره دارد : خون و پیام . ودر انقلاب امام حسین ، رسالت خون را آن حضرت و یارانش انجام دادند و رسالت پیام را حضرت زینب به جا آورد .

«بحثی راجع به شهید»، عنوان سخنرانی‌ای دیگری است که در آن گفته شده دو گونه شهادت وجود دارد : شهادت حمزه‌ای و شهادت حسینی .«شهادت حمزه ای عبارت است از...کشته شدن مردی که آهنگ کشتن دشمن کرده است...اما شهادت حسینی کشته شدن مردی است که خود برای کشته شدن خویش قیام کرده است»،(ص۲۲۳). در شهادت حمزه ای ، شهادت ، شهید(مجاهد) را انتخاب می کند، اما در شهادت حسینی، شهید، شهادت را انتخاب می‌کند . شهادت حمزه‌ای یک حادثه و رویداد منفی در مسیر راه است ، اما شهادت حسینی یک سر منزل در مسیر راه و یک ایده آل است (ص۲۲۳-۲۲۴).