نشست بررسی«روش‌شناسی علم دینی» برگزار شد
12 دی 1388 ساعت 14:10
فرهنگ - سجادی‌زاده: چهاردهمین پیش نشست از سلسله پیش نشست‌های همایش روش‌شناسی در علوم اسلامی با موضوع «روش‌شناسی علم دینی» در مرکز همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.
این نشست با حضور حجت‌الاسلام دکتر اکبر میرسپاه، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، حجت‌الاسلام ئدکتر کیاشمشکی از اساتید حوزه و دانشگاه و حجت‌الاسلام دکتر حسین بستان(نجفی) از اساتید حوزه و دانشگاه برگزار شد.
حجت‌الاسلام دکتر اکبر میرسپاه با بیان اینکه منظور از علم در این بحث‌ها، تک قضیه در ذهن نیست، گفت: «مجموعه‌ای از قضایا که دارای محوری واحدند و یا با هم مرتبطند در نتیجه یک منظومه معرفتی را تشکیل می‌دهند؛ و باید به صورت یک پروسه و جریان به آنها نگاه کنیم؛ خود حکم یک پروسه و جریان است. افزایش و کاسته شدن علم و مسائل آن همیشه در حال انجام است.»
وی با اشاره به اینکه «بحث ما مربوط به معرفت‌شناسی و فلسفه علم می‌شود پس باید در برابر آن نفیاً و اثباتاً از این دیدگاه موضع گرفت»، بیان کرد که: «وقتی یک علم به وسیله معارف اسلامی تصرفات در آن صورت می‌گیرد در عناصری با مجموعه‌های هم موضوع خود اشتراک دارد، اما در کلیت و جامعیت با آن مجموعه‌ها تفاوت چشمگیر و غیرقابل اغماضی پیدا می‌کند و ما این تفاوت را با قید اسلامی مورد توجه قرار می‌دهیم.»
عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: «ما عاشق و دلسوخته هر دینی نیستیم؛ منظور ما دین حق یعنی اسلام است؛ گاهی می‌بینیم برخی مسائل اصلاً مخالف معارف اسلامی است.»
میرسپاه تصریح کرد: «تفکیک بین مقام گردآوری و داوری که از طرف بعضی از فیلسوفان علم مطرح شده است به هیچ وجه مورد قبول ما نیست و می‌تواند به شدت باعث سوء‌تفاهم و مغالطه‌آمیز باشد.»
وی خاطرنشان کرد: «اگر در اسلامیسازی علوم فقط به گردآوری مدنظر فیلسوفان اکتفا کنیم و داوری را بیرون از شأن اسلامیسازی محسوب کنیم، برای دین تنها در حاشیه به نقشی در حد اسطوره‌‌ها، داستان‌ها و ضرب‌المثل‌ها اکتفا کرده‌ایم.»
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر کیاشمشکی نیز با بیان اینکه «مطالب استاد میرسپاه کلیت مورد قبول است»؛ گفت: «تقسیم علم به دینی و غیردینی باید به دقت مورد تحلیل و ژرف‌اندیشی قرار بگیرد.»
این استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه علم کشف حقیقت است، بیان کرد که آ نچه با حقیقت ارتباط دارد علم است که گاهی متن دینی و گاهی غیردینی است، اما راه‌های آنها فرق می‌کند و باید آنچه انسان با ابزارهای بشری به دست می‌آورد با دین تناسب داشته باشد.
وی علمی را که غیر دینی است نامقدس خواند که با حق ارتباط ندارد.
کیاشمشکی همه یافته‌های بشر را که از ظرفیت‌های تکوینی و تجربی و بحث‌های استدلالی و یا تهذیب نفس و مکاشفات خود به دست می آید را حق و حقیقت دانست.
حسین بستان نیز با اشاره به اینکه قلمرو و بحث نیازمند شفاف‌تر و روشن‌تر شدن است؛ گفت: «بر حسب علوم مختلفی که داریم علم نیز متکثر و شاخه‌های مختلف تقسیم خواهد شد.»
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد که «منظور از علم کشف حقیقت است» سخن درستی است اما باید در اینجاعلم را خاص تر بنگریم.
وی افزود: «علم دین با هویت جدید مستلزم دور ریختن علوم دیگر نیست؛ وقتی علم دینی هویت آن مشخص شد، حوزه‌اش به تبع کار مورد نظر مشخص خواهد شد.»
بستان با اشاره به اهمیت نظرداشت به قضیه پارادایم تصریح کرد: «برای قالب های معرفتی از اصطلاح خاص پارادایم و لوازم آن استفاده می شود.»
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «وقتی به علوم دینی به دید یک پارادایم نگریسته شود باید از سه عنصر هستی شناسی، انسان شناسی و هدف و ارزشهای مبتنی بر آن پارادایم بحث شود.»
کد مطلب: 11132
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/11132/نشست-بررسی-روش-شناسی-علم-دینی-برگزار