آرمان هیأت - درباره کتابخانه تخصصی تاریخ ایران و اسلام

فرهنگ: كتابخانه تخصصی «تاريخ اسلام و ايران» با هدف تقويت و فعال كردن مباحث و مطالعات تاريخی و برطرف كردن خلأ پژوهش در اين زمينه در حوزه علميه قم در دو گرايش «اسلام» و «ايران» در سال ۱۳۷۴ راه‌اندازی شد. و هم‌اکنون نودهزار جلد کتاب دارد.

حجت‌الاسلام «رسول جعفريان»، مسئول این كتابخانه است. به گفته وی كتابخانه تخصصی تاريخ اسلام و ايران نخستين كتابخانه تخصصی از سری كتابخانه‌های تخصصی وابسته به دفتر حضرت آيت‌الله سيستانی است.

هدف نخستین راه‌اندازی این کتابخانه فراهم كردن منابع قديم و جديد به ويژه در بخش‌های لاتين و عربی است.

در زمان افتتاح این کتابخانه با چهار هزار جلد كتاب افتتاح شد، اما در حال حاضر بيش از نودهزار جلد كتاب و مجله در اين كتابخانه در دسترس محققان قرار دارد كه با توجه به تخصصی بودن اين منابع می‌توان بر اهميت آن واقف شد. كتابخانه تخصصی تاريخ اسلام و ايران تاکنون در نمايشگاه‌های متعدد بين‌المللی سوريه، شارجه، بحرين، بيروت، جده، مصر و مراكش حضور یافته است.

علاوه بر كتب، مجلات بسياری با موضوع تاريخ به زبان‌های فارسی و عربی در اين كتابخانه وجود دارد.

موضوعات
كتاب‌های موجود در ۷۷ موضوع كلی در حوزه تاريخ اسلام، ايران و جهان تقسيم‌بندی شده كه براساس آن موضوعات مهم و كلان به عنوان اصل است. تاريخ ايران با بيش از هزار عنوان، تاريخ اسلام با بيش از دو هزار عنوان كتاب شامل؛ مهم‌ترين منابع اوليه تاريخ اسلام مانند تاريخ طبری، الكامل ابن اثير و تاريخ اسلام ذهبی و كتاب‌های پژوهشی را شامل می‌شود.

به ادعای جعفریان بخش سيره نبوی اين كتابخانه اين بخش در قم و حتی در سطح كشور بی‌نظير است و منابع مختلف از كشورهای گوناگون در اين كتابخانه فراهم شده است كه نياز محققان را برطرف می‌كند و در حال تكميل و گسترش می‌يابد.

سيره ائمه معصومين(ع) از اميرالمؤمنين(ع) تا امام زمان عليهم‌السلام و حضرت زهرا(س) بالغ بر ۴هزار و ۵۰۰ عنوان كتاب است و هركدام در بخشی جداگانه نگهداری می‌شوند.

بخش فرهنگ و تمدن این کتابخانه بيش از سه هزار عنوان كتاب، تاريخ تحولات فرهنگی ايران، جهان، اسلام، تاريخ موسيقی، سكه، معماری، مساجد، خط و ... را شامل می‌شود.

بخش منابع لاتين سه هزار عنوان كتاب را در خود جای داده است كه بخشی از اين منابع فرانسوی، تركی، استانبولی، آلمانی و تعدادی كتاب به زبان اردو است.

موضوعاتی مانند، انقلاب اسلامی سه هزار عنوان كتاب و بخش جنبش‌های فكری پنج هزار عنوان كتاب را به خود اختصاص داده‌اند. تاريخ علوم با بيش از دو هزار عنوان شامل موضوعاتی در رابطه با تاريخ علوم مختلف و پيدايش آن‌ها است و تاريخ‌نگاری با هزار عنوان كتاب از بخش‌های ديگر كتابخانه است.

بخش ادبيات فارسی بيش از پنج هزار و ۵۰۰ عنوان، ادبيات عرب يك هزار و ۶۰۰ عنوان، تاريخ اديان بيش از دو هزار و ۶۵۰ عنوان و تاريخ‌نگاری با هزار عنوان از ديگر بخش‌های كتابخانه تخصصی تاريخ اسلام و ايران است.

در موضوع كتابشناسی، شمار زيادی از فهارس نسخ خطی وجود دارد و تمامی كتاب‌های موجود در كتابخانه در برنامه رايانه‌ای به‌صورت اختصاصی طراحی و ثبت شده است و مراجعين می‌توانند كتاب‌های موردنياز خود را از طريق جستجو در كامپيوتر و راهنمايی كتابداران تهيه كنند كه همين فهرست در سايت كتابخانه نيز موجود است.

سالن مطالعه این کتابخانه با مساحت ۱۸۰متر در دو بخش خواهران و برادران و گنجايش هزار نفر فعال است.