آرمان هیأت - درباره تکیه معاون الملک کرمانشاه

مناسک-خیمه:این بنا در مرکز شهر کرمانشاه، چال حوض سابق و جانب شرقی خیابان شهید حداد عادل واقع شده و از آثار کم‌نظیر اواخر دوره قاجاریه به شمار می‌آید.

تکیه معاون‌الملک متشکل از سه بخش حسینیه، زینبیه و عباسیه است. با توجه به تاریخچه‌ای که یکی از فرزندان معاون‌الملک ارایه کرده؛ بنای اولیه تکیه که شامل حسینیه بوده در سال ۱۳۲۰ ه. ق، توسط چهار برادر به نام‌های حسین‌خان معین‌الرعایا، اکبرخان معاون لشکر، حسن‌خان معاون الملک و حاج شیخعلی عسگر، با خرید قطعه زمینی جنب حمام حسن‌خان، صورت گرفته است.

آنان با صرف هزینه زیاد حسینیه را با آیینه‌کاری و گچ‌بری تزیین کرده و آن را با بنای عالی تبدیل نمودند. حسینیه مزبور در اغتشاشات سال ۱۳۲۷ ه. ق غارت و ویران می‌شود. در سال ۱۳۲۸ ه. ق برادران مزبور اقدام به بازسازی آن می‌کنند که تا سال ۱۳۲۹، که حسین‌خان معین‌الرعایا و اکبرخان معاون لشکر به قتل می‌رسند، تکمیل نبوده است. در سال ۱۳۳۰ ه. ق، دیگر افراد ذینفع در این حسینیه و زمین‌های اطراف آن، سهم خود را به حسین‌خان معاون‌الملک منتقل می‌سازند و از این تاریخ نامبرده به علاقه وافر به تکمیل، ‌بازسازی و تزئین حسینیه، توسط «استاد حسین نقاش تهرانی» و «سیدابوالقاسم مانی»، نقاش معروف کرمانشاه، اقدام کرده و بعد از چندی نیز، برای هر چه بهتر ساختن آن، از «حاج حسین کاشی پز تهرانی میناچی» دعوت می‌کند تا با خانواده و کارگران فنی به کرمانشاه آمده و به تولید کاشی و کاشیکاری بنا مشغول شود.

بقایای به جای مانده نشان می‌دهد که این قشر تزیینی، روی نقاشی‌ها و تزئینات قدیمی‌تر قرار گرفته است. تاریخ خاتمه کاشیکاری براساس کتیبه موجود سال ۱۳۳۶ است.

* منبع: دایره‌المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی/ جلد ۵/ انتشارات سوره مهر