فیلم عاشورایی
درباره فیلم اربعین
9 اسفند 1388 ساعت 11:33
فیلم مستند «اربعین»ساخته ناصر تقوایی درباره مراسم عزاداری روز اربعین در مسجد دهدشتی بوشهر است.
فرهنگ- خیمه: «اربعین» درباره مراسم عزاداری روز اربعین در مسجد دهدشتی بوشهر با نوحه‌خوانی بخشو است که در مدت زمان ۲۰دقیقه تولید شده است.
در خلاصه داستان این مستند آمده است:
گروهی از مردم فارغ از کار، پرچم‌ها و پارچه‌های سبز و سیاه را بر در و دیوار و خانه‌ها و صحن مسجد نصب می‌کنند. غروب همان روز هیات عزاداران مسجد دهدشتی بوشهر در دایره‌های تو در تو با نوحه اندوهبار و هیجان‌آور بخشو سینه می‌زنند.
سینه‌زنی توسط هیئت عزاداران مسجد دشتی انجام می‌شود و سنج و دمام توسط هیئت عزاداران مسجد بهبهانی نواخته می‌شود.
فیلم با تصاویری از تدارک یک مراسم عزاداری امام حسین(ع) در بوشهر آغاز می‌شود و پس از آن است كه تصاویری از دریا و خورشید همراه با صدای سنج و دمام در هم می‌آمیزد.
این فیلم کوتاه به اعتقاد بسیاری از منتقدان «سرشار از تصاویر ناب از یک مراسم اربعین در مسجد دهدشتی‌های بوشهر است.»
این مستند در لابلای تصاویر سینه‌زنی، نمایی دور از زنی پیچیده در چادر است که از کوچه‌های تنگ و تاریک بوشهر می‌گذرد و نماهایی از اسکله و ساحل و دریا و عبور قایقی بادبانی و کشتی بارکش زیر صدای نوحه‌خوان و سینه‌زن‌ها مردانی مشغول باد دادن خرمن‌ها هستند. پاسی از شب گذشته، سینه‌زن‌ها روی یکدیگر را می‌بوسند، لباس می‌پوشند و متفرق می‌شوند.
ناصر تقوایی درباره این مستند چنین گفته است:«در مراسم عزاداری در بوشهر، عواطف سخت، به آرامترین، زیباترین و انسانی‌ترین شکل خود بروز می‌کنند.»
منوچهر آتشی در همان سال‌ها برای فیلم «اربعین» تقوایی نوشته است:«باری سینه‌زنی تا مرحله دوم که واحد می‌نامند ادامه می‌یابد و بیننده درمی‌یابد که دست کم پانصد، ششصد دست، چنان با هم و منظم بر طرف چپ سینه‌های برهنه مردان فرود می‌آیند که گویی یک دست واحدند. پس از واحد به ناگاه در می‌یابیم که ضربه یکی در میان می‌شود؛ نوحه‌خوان با سکوت تعمدی نقش‌های بیندگان را در سینه حبس می‌کند تا سینه‌زنان را تا حد از پای افتادن به هیجان درآورد. هم از این است که می‌بینید در میانه، هیکل برهنه و درشت مردی را بر سردست بیرون می‌برند و آن گاه هیا مولا سر می‌رسد. حلقه‌های دایره‌ای به بیضی‌هایی چندی تبدیل می‌شوند و تا شروع مرحله بعد که شاید شبیه‌خوانی باشد ادامه پیدا می‌کند.»
حمید نفیسی در جلد دوم کتاب «فیلم مستند» درباره فیلم اربعین نوشته است:«ناصر تقوایی سینماگر جنوب ایران، در فیلم «اربعین» نظر خود را متوجه نوعی شور و ایمان دیگر می‌کند. کوبیدن پرچم ها، برپا کردن علم ها، طبل بر سر زدن، نوحه‌خوانی و سینه‌زنی مراسم این عزاداری هستند که دوربین شاهد تقوایی با تاکیدی کم و بیش، هر کدام را نشان می‌دهد.»
این مستند با محوریت عزاداری در بوشهر سال ۱۳۴۹ تولید شد و سال ۱۳۵۰ برای بار اول در شیراز به نمایش درآمد.
«اربعین» در کنار دو فیلم مستند «باد جن» و «موسیقی جنوب» سه‌گانه فیلم‌های تقوایی درباره موسیقی و آیین‌های مذهبی جنوب ایران است.
«اربعین» محصول سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران، ۱۶ میلی متری و رنگی است.
عوامل فیلم «اربعین» عبارتند از:
کارگردان: ناصر تقوایی
پژوهشگر: ناصر تقوایی
فیلمبردار: مهرداد فخیمی
دستیار فیلمبردار: علی نیازی
صدا: حیدر فخیمی
تدوین: ناصر تقوایی
نویسنده گفتار متن: -
گوینده: -
موسیقی: -
مدیر تولید: جواد میرمیران
تهیه‌کننده: شبکه اول تلویزیون
کد مطلب: 12273
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/12273/درباره-فیلم-اربعین