کد مطلب : ۱۲۷۵۹
نجمل در مجلس بانوان-۳/از متن به حاشیه رفته‌ایم
مناسک- ملیحه پژمان: حتماً برای شما هم تا به حال پیش آمده است که به مراسمی مذهبی دعوت شده‌اید که در آن نهایت تجمل‌گرایی و تشریفات را دیده‌اید. همین چند وقت پیش بود که به مجلسی مذهبی دعوت شدم، باور کنید که به هیچ‌وجه شباهتی به مجلس عزاداری نداشت بلکه بیشتر عرصه نمایش لباس، زیورآلات و ... بود جالب است بدانید خانم سخنران مدام آیات قرآن و احادیثی را مبنی بر زندگی ساده و به دور از تجملات تکرار می‌کرد، اما دریغ از اینکه در خانم‌های مجلس از بانی گرفته تا مستمعین اثری داشته باشد. برای بررسی پدیده تجمل‌گرایی در مجالس مذهبی بانوان طی گزارشی نظر کارشناسان را در حوزه‌های مختلف جویا شده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
دکتر امید مسعودی، جامعه‌شناس
از متن به حاشیه رفته‌ایم
دکتر مسعودی درباره رواج تجمل‌گرایی در مجالس عزاداری زنانه با اشاره به آیین‌های سوگواری جامعه ایرانی از گذشته تا امروز گفت: اگر به آیین‌های سوگواری در ایران نگاه کنیم، خواهیم دید که از ابتدا حتی در زمان امامان شیعه تحولاتی در در مجالس عزاداری مردم اتفاق افتاده است. سنت عزاداری اهل بیت (ع) از دوران آل‌بویه آغاز شد و در دوره سلجوقیان، مغولان، تیموریان، صفویان، زندیه، قاجار و پهلوی ادامه پیدا کرد تا به دوره پس از انقلاب رسید. به نظر می‌رسد با تحولاتی که در جامعه اتفاق می‌افتد شکل عزاداری، نوع لباس پوشیدن، سازماندهی عزاداران، ادبیات مداحی و کسانی که بانی هستند دچار تغییر و تحول می‌شود.
وی ادامه داد: جنسیت مخاطبان و اینکه مخاطب در چه گروه اجتماعی قرار می‌گیرد، پدیده‌ای است که در دسته‌بندی اثر دارد، بنابراین پیرایه بستن لباس خانم‌ها در مجالس عزاداری طبیعی است و در همه دوران بوده است. زینت‌آلات و ابزارهایی که متأسفانه در مجالس عزاداری دیده می‌شوند نوعی پیام دادن و بیان مطلب است. ممکن است آن فرد مشکل شخصیتی داشته باشد نه اینکه دیوانه باشد، بلکه انسانی است معتقد و امام حسین (ع) و ائمه (ع) را دوست دارد، ولی به آرایش و پیرایش خود توجه می‌کند و دوست دارد در چنین مجالسی همه ببینند که ایشان چه نوع لباسی پوشیده است که باعث می‌شود مجلس عزاداری را مجلس عرضه مد ببینیم که با نفس عزاداری نمی‌خواند حقیقت این طور است.
گاهی خانم‌ها دوست دارند در لباس مشکی که لباس ساده‌ای است نوآوری کنند و به قولی مورد توجه دیگران واقع شوند. بخشی از این تحولات به جامعه برمی‌گردد. اگر بریز و بپاش و مدگرایی در سطح جامعه زیاد شود بر مجالس عزاداری هم تأثیر می‌گذارد.
عوامل متعددی بر پیرایه بستن، آلایش‌ها و نمایش عرصه مد تأثیر دارد که یکی از این عوامل جنسیت افراد و گروه اجتماعی آنهاست.
* اما چطور می‌توان در این زمینه فرهنگ‌سازی کرد؟
دکتر مسعودی در این مورد گفت: صداوسیما تحریف‌ها را بررسی کند و تذکر بدهد. صداوسیما مانند دانشگاه است. حضرت امام (ره) فرمودند: «صداوسیما باید یک دانشگاه عمومی باشد.» رسانه ملی می‌تواند تحریفات و آسیب‌ها را شناسایی و در حوزه مدگرایی و آرایش و پیرایش برنامه‌ای برای آگاهی خواهران تنظیم کند.
این استاد دانشگاه معتقد است مدنظر امام حسین (ع) سادگی، بی‌پیرایگی و توجه به متن اصلی بود که متأسفانه ما بیشتر به حاشیه‌ها توجه می‌کنیم.
اگر فرهنگ را پرسشی به پاسخ‌هایمان برای زندگی کردن، تعریف کنیم باید نوع پرسش‌ها را هم مشخص کنیم که چرا به مجالس عزاداری می‌رویم؟ و در عزاداری و پس از عزاداری چکار کنیم؟ در این صورت است که در مجالس بانوان به جای فخرفروشی و توجه به تجملات، این مجالس پرمحتوا و زندگی‌بخش خواهند شد. ضمن اینکه دین آمده است تا به ما آرامش دهد نه اینکه ما را تا آنجا که امور زندگیمان مختل شود دچار تشریفات حاشیه‌ای کند. به عقیده من دستورات دین در همه امور راهنما و راهگشا هستند.
دکتر امید مسعودی، جامعه‌شناس
از متن به حاشیه رفته‌ایم
دکتر مسعودی درباره رواج تجمل‌گرایی در مجالس عزاداری زنانه با اشاره به آیین‌های سوگواری جامعه ایرانی از گذشته تا امروز گفت: اگر به آیین‌های سوگواری در ایران نگاه کنیم، خواهیم دید که از ابتدا حتی در زمان امامان شیعه تحولاتی در در مجالس عزاداری مردم اتفاق افتاده است. سنت عزاداری اهل بیت (ع) از دوران آل‌بویه آغاز شد و در دوره سلجوقیان، مغولان، تیموریان، صفویان، زندیه، قاجار و پهلوی ادامه پیدا کرد تا به دوره پس از انقلاب رسید. به نظر می‌رسد با تحولاتی که در جامعه اتفاق می‌افتد شکل عزاداری، نوع لباس پوشیدن، سازماندهی عزاداران، ادبیات مداحی و کسانی که بانی هستند دچار تغییر و تحول می‌شود.
وی ادامه داد: جنسیت مخاطبان و اینکه مخاطب در چه گروه اجتماعی قرار می‌گیرد، پدیده‌ای است که در دسته‌بندی اثر دارد، بنابراین پیرایه بستن لباس خانم‌ها در مجالس عزاداری طبیعی است و در همه دوران بوده است. زینت‌آلات و ابزارهایی که متأسفانه در مجالس عزاداری دیده می‌شوند نوعی پیام دادن و بیان مطلب است. ممکن است آن فرد مشکل شخصیتی داشته باشد نه اینکه دیوانه باشد، بلکه انسانی است معتقد و امام حسین (ع) و ائمه (ع) را دوست دارد، ولی به آرایش و پیرایش خود توجه می‌کند و دوست دارد در چنین مجالسی همه ببینند که ایشان چه نوع لباسی پوشیده است که باعث می‌شود مجلس عزاداری را مجلس عرضه مد ببینیم که با نفس عزاداری نمی‌خواند حقیقت این طور است.
گاهی خانم‌ها دوست دارند در لباس مشکی که لباس ساده‌ای است نوآوری کنند و به قولی مورد توجه دیگران واقع شوند. بخشی از این تحولات به جامعه برمی‌گردد. اگر بریز و بپاش و مدگرایی در سطح جامعه زیاد شود بر مجالس عزاداری هم تأثیر می‌گذارد.
عوامل متعددی بر پیرایه بستن، آلایش‌ها و نمایش عرصه مد تأثیر دارد که یکی از این عوامل جنسیت افراد و گروه اجتماعی آنهاست.
* اما چطور می‌توان در این زمینه فرهنگ‌سازی کرد؟
دکتر مسعودی در این مورد گفت: صداوسیما تحریف‌ها را بررسی کند و تذکر بدهد. صداوسیما مانند دانشگاه است. حضرت امام (ره) فرمودند: «صداوسیما باید یک دانشگاه عمومی باشد.» رسانه ملی می‌تواند تحریفات و آسیب‌ها را شناسایی و در حوزه مدگرایی و آرایش و پیرایش برنامه‌ای برای آگاهی خواهران تنظیم کند.
این استاد دانشگاه معتقد است مدنظر امام حسین (ع) سادگی، بی‌پیرایگی و توجه به متن اصلی بود که متأسفانه ما بیشتر به حاشیه‌ها توجه می‌کنیم.
اگر فرهنگ را پرسشی به پاسخ‌هایمان برای زندگی کردن، تعریف کنیم باید نوع پرسش‌ها را هم مشخص کنیم که چرا به مجالس عزاداری می‌رویم؟ و در عزاداری و پس از عزاداری چکار کنیم؟ در این صورت است که در مجالس بانوان به جای فخرفروشی و توجه به تجملات، این مجالس پرمحتوا و زندگی‌بخش خواهند شد. ضمن اینکه دین آمده است تا به ما آرامش دهد نه اینکه ما را تا آنجا که امور زندگیمان مختل شود دچار تشریفات حاشیه‌ای کند. به عقیده من دستورات دین در همه امور راهنما و راهگشا هستند.
