آرمان هیأت - سوگواره پوسترها ؛ نگاهی متفاوت به هنر عاشورايی

سوگواره پوسترها ؛ نگاهی متفاوت به هنر عاشورايی

هنر عاشورايی نيازمند آسيب‌شناسی است. كارشناسان معتقدند اين موضوع در اين روزها كه هنر عاشورايی در حال رشد است بيش از هروقت نيازمند توجه است. موضوعی كه محسن مومنی، رئيس حوزه هنری سازمان تبليغات اسلامی نيز در مهم‌ترين رويداد اين مركز در حوزه هنر عاشورايی و در افتتاحيه نمايشگاه پوستر‌های عاشورايی آن را به زبان آورد.

فرهنگ: پنجمین سوگواره پوسترهای عاشورایی در خانه هنرمندان ایران در حالی افتتاح شد كه كارهای عرضه شده در این نمایشگاه نسبت به سال‌های قبل، از تفاوت قابل توجهی برخوردار بود؛ نگاهی متفاوت به هنر عاشورایی كه بیشتر ریشه در نگاه نوگرایانه هنرمندان جوان گرافیست به جنبه كاربردی این هنر داشت. موضوعی كه باعث شده بود عده‌ای موافق و عده‌ای در مقابل آن موضع‌گیری كنند.

آسیب‌شناسی
مومنی كه خود از نویسندگان حوزه انقلاب و فرهنگ دینی و عاشورایی است حرف‌هایش در این زمینه شنیدنی است. او كه اكنون ریاست حوزه هنری را بر عهده دارد حساسیت خود نسبت به احیای هنر عاشورایی را با این سخنان آغاز كرد: هنرمندان مانند همه مردم با عاشورا پیوندی عمیق دارند و تلاش می‌كنند با آثارشان یاد این حماسه را همواره زنده نگه دارند اما برای این‌كه آثار بهتری در این زمینه داشته باشیم لازم است آثار كنونی را آسیب‌‌شناسی كنیم.

حرف‌های او در این زمینه در حالی است كه علی وزیریان گرافیست و دبیر چندین جشنواره پوستر‌های اسماء الحسنی معتقد است كه باید جوانان در این زمینه هدایت شوند. او كه سال‌هاست به عنوان گرافیستی برجسته در حوزه هنر دینی در كشور شناخته می‌شود، معتقد است كه هنر عاشورایی باید به روز باشد و هر روز حرفی تازه برای مخاطب داشته باشد. البته او در این زمینه آسیب‌شناسی را فصل نخست در این زمینه می‌داند و معتقد است كه هنرمندان باید این آسیب‌شناسی را نسبت به نگاهشان به هنر عاشورایی آغاز كنند.

شمارگان زیاد
در این میان حرف‌های امیر عبدالحسینی، گرافیست و دبیر سال گذشته سوگواره پوستر‌های عاشورایی شاید شنیدنی‌تر از بقیه باشد. او آسیب‌شناسی هنر عاشورایی را نقطه عطف این شاخه مهم از هنر شیعی می‌داند و می‌پرسد چرا این آثار نباید به تیراژ انبوه برسند. به عقیده این گرافیست باید هنر عاشورایی در حوزه پوستر كاربردی شود و كاركرد اصلی آنها وقتی است كه با شمارگان فراوان در میان مردم پخش شود.

در تایید حرف‌های عبدالحسینی، كارشناسان می‌گویند اكنون بیشمار اثر در حوزه هنر عاشورایی در قالب نقاشی و پوستر وجود دارد كه تنها به‌واسطه حضور در نمایشگاهی موضوعی با مضمون عاشورا خلق شده‌اند و اكنون با آن‌كه قابلیت نمایش انبوه دارند اما بلااستفاده در گوشه‌ای خاك می‌خورند. موضوعی كه احمد آقاقلی‌زاده، دبیر پنجمین سوگواره پوسترهای عاشورایی نیز آن را قبول دارد.

این هنرمند با انتقاد از استفاده نكردن هیات‌های مذهبی ازپوستر‌های عاشورایی، درباره استفاده از آثار این سوگواره می‌گوید: اكنون ۵ سال است ما خواهش می‌كنیم امكانی فراهم شود كه هیات‌ها بتوانند از این آثار به صورت رایگان استفاده كنند. در چند سال گذشته تمثال‎هایی از حضرت ابوالفضل(ع) فراگیر شد،‌ نمی‌دانم كار چاپ و تكثیر این تمثال‌ در سراسر كشور با چه كسانی بود، اما زحمت بسیاری كشیده شد تا آنها از سطح كوچه‌ها و خیابان‌های شهر جمع‌آوری شود.

او ادامه می‌دهد: با این حال تاكنون كسی پا پیش نگذاشته تا از آثار سوگواره در سطح جامعه استفاده كند؛ اكنون من از هنرمندان حاضر در سوگواره خواهش می‌كنم كه خودشان از هر فرصتی برای معرفی و استفاده از این آثار در جامعه استفاده كنند تا به این ترتیب سوگواره نیز رشد بهتری داشته باشد. او در پایان به موضوعی مهم در زمینه آسیب‌شناسی هنر عاشورایی در حوزه كمیت و كیفیت آثار ارسالی به این جشنواره اشاره می‌كند كه قابل تامل است. آقاقلی‌زاده معتقد است كه در دوره دوم سوگواره پوسترهای عاشورایی ۲۲۰۰ اثر به دبیرخانه این سوگواره ارسال شده است كه این آثار بقدری خوب بودند كه مسوولان حتی با پر كردن ۳ گالری جا برای آثار برگزیده كم آوردند. او ادامه می‌دهد: نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده است كه پس از ۳ دوره، كیفیت و كمیت آثار رسیده به سوگواره همچنان به همان شكل باقی مانده است، شاید این مساله نیاز به آسیب‌شناسی دارد. امروز تعداد آثاری كه برای مخاطب تاثیرگذار باشد به تعداد انگشتان یك دست هم نمی‌رسد.