نذورات و هدایای عتبات عالیات به کجا می رود؟
به گزارش خیمه، با پخش بروشور از سوی مدیریت حرم مطهر امام حسین(ع) در بیست و یکمین نمایشگاه کتاب و مطالب مطروحه در این بروشور مبنی بر عدم صلاحیت مراکز اخذ هدایا و نذورات خارج از عراق، این سوال در اذهان مخاطبین ایجاد می شود که چه کسی یا چه کسانی مسوولیت اداره عتبات عالیات را به عهده دارند؟ آیا هدایا و نذورات مردم به عتبات عالیات می رسد؟ در صورتی که این امر محقق می شود، این اموال در چه مواردی صرف می شود؟ این سوالاتی است که مقامات مسوول اداره عتبات عالیات عراق به آن پاسخ دادند که در ذیل می خوانید؛
- مسئولین اصلی رسیدگی به امور اداره عتبات عالیات در عراق چه کسانی می‌باشند؟
پیشنیه‌ی تاریخی چگونگی اداره عتبات عالیات برمی‌گردد به زمان دولتهای عثمانی و بعد از آن که دیگر دولتهای ستمگر بر سرکار آمدند، آنگونه که در شأن عتبات باشد نسبت به حفظ ونگهداری از حرمها اقدامی صورت نگرفت.
بعد از سرنگونی رژیم صدام، در سال 2003 میلادی، برای اولین بار در دولت جدید، نهادی به نام «شورای عالی رسیدگی به امور عتبات عالیات در کربلا» از طرف مراجع تقلید نجف اشرف تشکیل شد.
مرجعیت شخصیت‌های عراقی متدین که اشتهار به عدالت و جهاد و مبارزه داشتند را به عضویت این شورای عالی برگزید.
اعضای این شورا عبارتند از:
علامه سید محمد طباطبایی
علامه سید احمد صافی
علامه شیخ عبدالمهدی کربلایی
این شورا اجازاتی نیز به خط مراجع چهارگانه‌ی نجف اشرف دریافت کرده است و این اجازه از طرف آیات عظام:
سید علی حسینی سیستانی دام ظله
سید محمدسعید حکیم دام ظله
شیخ محمد اسحاق فیاض دام ظله
شیخ شبیر نجفی دام ظله می باشد.
بعد از آن در سال 2006 میلادی قانونی توسط مجلس نمایندگان در راستای بهتر شدن وضعیت عتبات مقدس و زیارتگاه‌های شیعیان وضع شد که بر اساس این قانون، جناب شیخ عبدالمهدی کربلایی به عنوان تولیت آستان مقدس حسینی و سید احمد صافی نیز به تولیت آستان مقدس حضرت عباس(ع) انتخاب شدند و همان‌گونه که قانون مقرر کرده بود نظر مرجعیت دینی نیز مورد توجه قرار گرفت.
- باتوجه به تنوع وظائف و مسئولیتهای خادمان تقسیم وظایف بین خادمان چگونه صورت میگیرد؟
شورای عالی بر اساس مجوز شرعی که دارد، اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی و تنظیم مقرراتی در جهت هرچه بهتر ساختن امر خدمات‌رسانی خادمان عتبات نموده است.
برخی وظایف خادمان و شورای مذکور از این قرار است:
- انجام تعمیرات
- حفظ و پیگیری و حمایت از زائران محترم و تمامی اموری که به زائران ارتباط پیدا می‌کند.
که در این میان اقدام به تشکیل دو اداره و مؤسسه‌ی مجزا در جهت رسیدگی به کارهای حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع) نموده است که هر کدام کارهای مرتبط و مختص همان حرم را بر عهده دارند و اداره سومی نیز تشکیل شده که به طور کلی بر هر دو حرم و اطراف آنها نظارت و اشراف دارد،که این اداره نیز دارای بخش‌های متعددی است که به کارهای ذیل می‌پردازند:
ـ نظافت و نگهداری از خیابان‌های منتهی به حرمین
ـ تلاش در جهت برقراری امنیت خیابان‌ها با کمک پلیس عراق
مقررات این اداره در قانون جدید متناسب با شأن عتبات بوده و ضوابط و الزامات قانونی نیز در آن نظر گرفته شده است.
- زائران گاهی اوقات کارکنان و اشخاصی غیر عراقی از کشورهای هند، ایران را می‌بینند که که در عتبات مقدسه مشغول فعالیت هستند؛ آیا این افراد بر اساس دستور یا نظارت اداره مربوطه یا هماهنگی با آن نهاد، به انجام چنین کارهایی می‌پردازند یا خیر؟
هیچ خادم یا کارمند غیر عراقی را در عتبات وجود ندارد و این که زائران برخی افراد غیر عراقی را مشاهده می‌کنند که به کارهایی مشغول هستند، این کارها همگی داوطلبانه بوده که البته در برخی زمان‌های معدود و خاصی مشغول به خدمت‌رسانی هستند و جهت حفظ حرمت و قداست حرم و استقلال در اداره آن و بر اساس ضوابط و مقررات اداره‌ی حرم نسبت به فعالیت آنها ممانعتی صورت نمی‌گیرد.
- اموال و نذورات نقدی و غیر نقدی که در اختیار حرم‌های امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) قرار میگیرد صرف چه کارهایی می‌گردد؟
امانتداری یا هزینه کردن اموال بر اساس یک نظارت دقیق دینی و قانونی بسیار شدید و بر اساس پایه یک نظام حسابداری مشخص می‌باشد.
برخی از موارد مصرف آن عبارتند از:
- جهت حقوق ماهانه خادمان
- خرید وسائل و لوازم و تجهیزات مورد نیاز حرمها
- مصرف در طرحها و پروژه‌هایی که قسمت امور مهندسی و ساختمانی و فنی اداره حرم عهده‌دار آن‌هاست که این منابع مالی به هر میزان که باشد، کارهایی فنی و پروژه‌ها نیز پیشرفت فیزیکی خواهد داشت.
- برخی افراد می‌گویند که بیشتر این منابع مالی به صورت اهدایی و داوطلبانه می‌باشد و طرحها و پروژه‌ها نیز از آن طریق تأمین می‌گردند. این سخن تا چه میزان صحت دارد؟
بیشتر مردم در مورد منبع اصلی اموالی که به حرمها می‌رسد دچار اشتباه هستند چرا که این اموال:
1. امکان دارد به صورت شخصی و مستقیم به بخش هدایا و نذورات و موقوفات اهدا می‌شوند که در برابر آن رسید رسمی نیز تقدیم می‌گردد، و به صورت رسمی در حساب بانکی حرم به امانت می‌ماند.
2. به صورت غیر نقدی و جنسی اهدا می‌شوند مثل برخی لوازم و تجهیزات که آنها نیز به همان بخش مورد نظر داده می‌شود تا در قسمت‌های مختلف مثل خدمات یا پروژه‌ها استفاده شوند.
3. خود اهدا کنندگان و واقفین بعد از آن که با اداره رسیدگی به امور عتبات کربلا هماهنگی انجام شد اقدام به انجام پروژه یا طرحها می‌نمایند.
- آیا می‌توان برداشت کرد که تمام اموالی که چه نقد چه غیرنقد و چه مستقیم و چه غیر مستقیم به حرمها اهدا می‌شوند صرف خود حرم می‌گردد؟
بله همین‌طور است.
