گزارشی از بیست و دومین شب شعر عاشورایی شیراز
موضوع شهدای نماز ظهر عاشورا
12 خرداد 1387 ساعت 15:52
شب شعر عاشوراي شيراز ـ قديمي‌ترين همايش منظم ادبي ـ براي اهالي شعر بويژه شعر آييني نامي باسابقه است. اولین «شب شعر عاشورا» سال 65 شهر شعر، شیراز را آسمانی کرد.
بيست و دو سال پيش، احد ده بزرگي و خسروآقاياري به حاج حسين فرهنگ، رئيس چاپخانه فرهنگ شيراز پيشنهاد دادند كه براي يك گردهمايي سراسري شعر تحت عنوان شب شعر عاشورا باني شود، آن شادروان نيز پذيرفت و پرچم شب‌هاي شعر عاشورا بالا رفت. پس از وفات آن مرحوم كه از ارادتمندان حضرت سيدالشهدا (ع) بود و پيش از مرگ نيز ثلث مالش را وقف امام حسين (ع) كرد، پسرش حاج عبدالحسين فرهنگ اين سنت را ادامه داد. از همان سال‌های ابتدایی آغاز کار این حرکت عمیق با اقبال و استقبال عمومی روبه‌رو شد.
این برنامه از جهات مختلف منحصر به فرد است. مهم‌ترين ويژگي اين شب شعر، مردمي بودن آن از هر لحاظ است. اين همايش، با وجود پذيرايي و ميهمان‌نوازي مثال زدني در برخورد با شاعران، به هيچ كمك رسمي و اداري وابسته نيست.
ويژگي ديگر شب‌هاي شعر عاشوراي شيراز، پرداختن به سوژه‌هايي از مفاهيم و شخصيت‌هاي عاشوراست كه شاعران به آنها نپرداخته و يا كم‌تر پرداخته‌اند. سه سال اول این شب شعر به موضوع عام عاشورا اختصاص داشت و از سال چهارم بنا را بر اين گذارد كه هر سال يكي از افراد، زمان‌ها و يا ويژگي‌هاي واقعه عظيم عاشورا را معرفي كند تا شاعران، يک سال زمان داشته باشند شعر خود را براي آن موضوع بسرايند.
تاکنون به موضوع‌هایی چون حضرت زینب، حضرت عباس، حضرت علیاکبر، حضرت علیاصغر، جون، مسلم، حبیب بنمظاهر و ... اختصاص یافته است.
سال گذشته، در نشست پايانی دوره بيست و يكم و افتتاحيه نمادين دوره بيست و دوم «احد ده‌بزرگی» دبير دائمی ستاد شب شعر عاشورای شيراز، «شهدای نماز ظهر عاشورا» را سوژه سرايش شاعران برای دوره بيست و دوم عنوان كرد و مانند هر سال دكتر سنگری از آن سه تن گفت كه جان خود را فدای اقامه دو ركعت نماز خوف سبط پيامبر كردند. شهدايی كه آن قدر تير خوردند كه تقدير شد بر زمين نيفتند و تيرها حايل جسم ايشان با زمين شدند و در لحظه احتزار، تنها از حضرت امام حسين (ع) پرسيدند كه: «آيا به عهد خود وفا كرديم؟ ای پسر پيامبر خدا!»
***
بعد از ظهر ۲۲بهمن‌ماه سال ۱۳۸۶ شيراز، خيابان فلسطين، منزل مرحوم حاج حسين فرهنگ، شاعران عاشورايي از گوشه‌گوشه ايران جمعند، اما اين بار زودتر از سال‌هاي گذشته به ميعادگاه آمده‌اند و آنگونه كه اعلام شد، برنامه امسال آنان قدري متفاوت‌تر از سال‌هاي گذشته برگزار مي‌شود.
همه ساله دم دماي اربعين حسيني، شيراز در قالب يك رسم ستودني و نهادينه شده، ميزبان شاعران در مراسم شب شعر عاشورايي است اما امسال شاعران زودتر به شيراز آمده‌اند تا با شماري از شاعران شيرازي به كربلاي معلي و نجف اشرف عزيمت كنند و پس از زيارت بارگاه ملكوتي حضرت امام علي(ع)، امام حسين (ع) و حضرت ابوالفضل(ع)، به محض بازگشت به شيراز، اشعار عاشورايي‌خود را با حال و هواي كربلايي‌شان سرايش نمايند.
ميهمانان غيرشيرازي تازه از راه رسيده‌اند، از نوع چينش كوله‌بارشان داخل اتاق، مشخص است، از سفري كه داشته‌اند خسته‌اند، اما انگار خستگي را در بقچه فراموشي و داخل كوله‌بارهايشان گوشه اتاق گذاشته‌اند، نمي‌دانم چه حسي است كه شوق ديار كربلا، همه ناملايمات و روزمرگي‌هاي زندگي را از آدم مي‌گيرد.
كاروان ۳۸ نفره كربلا در جلسه چند دسته‌اند، گروهي شاعران شيرازي، گروهي از تهران و ديگر نقاط آمده‌اند، گروهي جوان‌تر هستند و دور همديگر حلقه زده‌اند و بعضي نيز مانند مصطفي رحماندوست هم همكلام كودكان شده است.
مي‌گويند رحماندوست، شاعر و نويسنده‌كودكان، مي‌خواهد در اين سفر سفرنامه‌اي كودكانه بنويسد.
احد ده‌بزرگي شاعر شيرازي به رسم ميهمان‌نوازي، بيشتر در تلاطم رفت و آمد و هماهنگي سفر كاروان است اما با اين حال، حضور در محفل شاعران را نيز از دست نمي‌دهد و گاه‌به‌گاه با آنان همكلام مي‌شود و در خلال حرف‌هايشان، چند بيتي شعر نيز رد و بدل مي‌شود.
مراسم بدرقه كاروان شاعران عاشورايي فقط مختص شاعران نبود، برخي مديران و فعالان ديگر بخش‌هاي فرهنگي - هنري استان فارس نيز آمده‌اند.
قبل از حركت كاروان شاعران عاشورايي به كربلا، فيلمي كوتاه از سخنان باني شب شعر عاشورا در شيراز، حاج حسين فرهنگ پخش شد، مرحوم حاج آقا فرهنگ از خاطرات نخستين سفرش به كربلا در اين فيلم حكايت مي‌كرد و شاعران‌با انگيزه و اشتياق، كلام او را شنيدند تا در روزهاي سفر، خاطره‌اي از يكي از عاشقان حضرت امام حسين(ع) به همراه داشته باشند.
يكي از هماهنگ‌كنندگان سفر كاروان شاعران به عراق، توضيحاتي درباره هماهنگي‌هاي اجرايي سفر ارايه داد و گفت: خودمان هم نمي‌دانيم اين سفر چگونه هماهنگ شد، با اين وضعيت عراق، حجم تقاضايي كه براي سفر وجود دارد، انگار واقعا يك شرايط خاص بود كه همه چيز مهيا شد و اعضاي اين كاروان نيز بعد از چندين بار تعويض اسم، مشخص شدند، خيلي بايد عزيز باشيد كه در اين شرايط طلبيده مي‌شويد.
همواره دلشان مي‌خواست شب شعر عاشورا را در كنار ضريح خورشيدي امام حسين(ع) برگزار كنند و امسال توفيق يار شد و شاعران قبل از شب شعر در شيراز، به زيارت آقا امام حسين(ع) مشرف مي‌شوند.
تنها چهار نفر از ۳۸نفر عضو كاروان شاعران عازم كشور عراق شيرازي هستند و بقيه از ساير شهرهاي ايران آمده‌اند؛ در کاروان شاعران چهره‌هايي چون محمود اکبرزاده ، محمدعلي مجاهدي، جواد محقق، احد ده‌بزرگي، سعيد بيابانکي، سيد اکبر ميرجعفري و... حضور داشتند. عصر دوشنبه شاعران عاشورايي را به مقصد كربلا بدرقه كرديم و آنان رفتند تا در سفري كوتاه، بازگردند و شب شعر عاشورايي امسال را باشكوه‌تر از گذشته در شيراز خلق نمايند.
***
روز آغازين «شب شعر عاشورای شیراز» به نيكويی به «شهدای نماز ظهر عاشورا» پرداخته شد و شاعران با بهره‌گيری دقيق از سنديت‌های تاريخی، اشعار خود را به اين سه تن تقديم كردند.
چهل نفری كه از زيارت عتبات بازگشته بودند، با شال متبرك سبز به گردن حال و هوای سالن را دگرگون كردند؛ همه كه با شال سبز به روی سن می‌رفتند از زيارت می‌گفتند و گاهی می‌گريستند. در پايان مراسم هم دكتر سنگری در بيانی تاريخی از نمازهای عاشورا بدون اين كه قصد ذكر مصيب داشته باشند همه را در هم ريخت و خود هم گريست.
***
در جلسه اختتامیه پس از شعرخوانی هادی فردوسی و حبيب‌الله زارع، حاج احد ده بزرگی در سخنانی كه مثل هميشه رنگ و بوی غليظ عاشورايی و با لهجه غليظ شيرازی همراه بود رابطه پيامبر اسلام و سيد و سالار شهيدان جهان را موضوع بيست و سومين دوره از شب‌های شعر عاشورا معرفی كرد.
بعد از او «محمدرضا سنگری» با اشاره به رابطه عميق، عاطفی و صميمی پيامبر بزرگوار اسلام با سبط خويش حضرت امام حسين(ع) گفت: با نگاهی جامع در می‌يابيم كه در ابتدا، ميانه و خاتمه واقعه عاشورا، پيامبر حضوری پررنگ دارد و همچنين حضور علی‌اكبر به ياد و خاطره پيامبر رنگ و بويی ديگر و افزون‌تر می‌بخشد.
در پايان اين مراسم همچنين شاعران عاشورايی ضمن عزاداری به برگزاری آيين تربت‌نوشان پرداختند.
کد مطلب: 1926
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/1926/موضوع-شهدای-نماز-ظهر-عاشورا