نگاهی به اشعار علوی قاسم صرافان در «حیدرانه»

شور و شعور حیدری در «حیدرانه»

کتابستان , 10 اسفند 1393 ساعت 16:51

قلم صرافان هم شور و تلاطم لازم را برای تزریق به مخاطب این نوع از شعر آیینی داراست و هم از برخی مسائل مانند؛ غلو غیر معقول و مضامین کفرآمیز بری است.


 «حیدرانه» شامل اشعار علوی قاسم صرافان است که برخی از آنها پیش‌تر در دفاتر دیگر او منتشر شده بود و در این دفتر همراه با اشعار جدید در مجلدی یک دست از لحاظ موضوعی به چاپ رسیده است.

اشعار این دفتر از نظر قالب بیشتر شامل مثنوی است هر چند غزل، چهارپاره، رباعی و دوبیتی نیز در آن دیده می‌شود.

قلم صرافان قلمی روان است که از لحاظ تألیف به راحتی با فرآیند سرایش برخورد می‌کند و به نوعی می‌توان گفت شاعر قلندرانه و رها می‌سراید. این مسئله منجر شده شاعر بیش از مسائل دیگر به فضای مدح بپردازد که یکی از ارکان مهم و فضاهای حساس شعر ولایی است.

صرافان عموماً در اشعار علوی خود مثلثی که متشکل از سه شخصیت تعیین کننده به لحاظ تاریخ اسلام هستند یعنی؛حضرت رسول(ص)،حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) را محور تألیف قرار داده و پیوندی همیشگی را برای ارکان این سه گانه قائل است. برای مثال سه بیت اول شعر دوم کتاب که غزلی یازده بیتی در یک وزن دوری است را می‌خوانیم؛

سرّ توحیدی احمدی این است، که علی را فقط خطاب کند

عرصه ی جنگ هم که تنگ شود، روی حیدر فقط حساب کند



آی مرحب!برو کنار بایست،هدف انگار کندن در نیست

شیر حق این چنین که می غرد، آمده قلعه را خراب کند



روح از این صحنه جان تازه گرفت، آمد از فاطمه اجازه گرفت

تا که در عرش عکس حیدر را، در قلعه به دست، قاب کند

بیت اول از تکیه پیامبر (ص) به علی (ع) در مواقع حساس حکایت می‌کند، بیت دوم تصویری از شکوه قدرت حضرت امیر را به نمایش می‌کشد و در بیت بعد در لفافه سخن از وابستگی و تعلق خاطر مولا به همسرش به میان می‌آورد. این نوع مواجه شدن با شعر علوی نقطه‌ای برجسته و قابل تحسین در «حیدرانه» است.

شاعر در تبیین مکتب امیرالمؤمنین (ع) به خوبی جاذبه و دافعه حضرت را برای مخاطب بازگو می‌کند؛

روز و شب باز است درهای نگاهش بر همه

بر همه باز است غیر از دشمنان فاطمه

صرافان در برخی از شعرها حضرت امیر را در کنار شخصیت‌هایی قرار می‌دهد که در عین بزرگی در مکتب علی(ع) آموخته‌اند و پرورش یافته‌اند؛علی و فرزندش عباس، علی و یاورش سلمان و علی و دخترش زینب و نیز شاهکارهای مولا را از قلم شعر نمی‌اندازد و به مدح شکوه حماسه‌هایی چون؛خیبر، بدر و خندق می‌پردازد و حقیقت انکارناپذیر غدیر را نیز در شعری جداگانه به شیوه خود روایت می‌کند.

در کل شعر قاسم صرافان از لحاظ زبان و به خصوص فضا گرایش زیادی به نوع نگاهی که این روزها به «شعر هیئت» شهرت یافته است دارد و می‌تواند تغذیه معنوی و پشتوانه محتوایی مناسبی برای هیئات مذهبی و مستمعین آنها باشد چون هم دارای استاندارد نسبی از لحاظ ادبی است و نیز تا حد زیادی مستند به منابع روایی و کتب حدیث.

قلم صرافان هم شور و تلاطم لازم را برای تزریق به مخاطب این نوع از شعر آیینی داراست و هم از برخی مسائل مانند؛ غلو غیر معقول و مضامین کفرآمیز بری است.

شعر او تاکنون چه به لحاظ مخاطبانی که به صورت مکتوب با آثار او مواجه می‌شوند و چه مستمعینی که از طریق تریبون‌های شعر آیینی مانند هیات‌های مذهبی شنوای اشعار او بوده‌اند مورد توجه و استقبال بوده است.

کتاب «حیدرانه» قاسم صرافان را انتشارات فصل پنجم منتشر و روانه بازار کتاب کرده است.


کد مطلب: 23464

آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/23464/شور-شعور-حیدری-حیدرانه

آرمان هیأت
  https://www.armaneheyat.ir