عبدالرسول هاجری، معاون فرهنگی و امور روحانیان دبیرخانه شورای نمایندگان ولی فقیه در مناطق قومی به تشریح روند استهلال ماه شوال و اعلام عید فطر در کشور پرداخت و عنوان کرد: در خصوص نحوه استهلال ماه شوال در میان شیعیان ایران باید گفت همه ساله افرادی که ماه شوال را می‌بینند، گزارش‌‌های خود را به دفاتر مراجع ارسال می‌کنند که برخی از این افراد جزو معتمدان مراجع هستند و برخی هم از افراد عادی هستند.

قطعی شدن رویت ماه شوال برای مراجع

وی ادامه داد: بر اساس اطلاعات ارسال شده برای برخی از مراجع عظام تقلید اطمینان حاصل می‌شود که ماه شوال رویت شده است؛ در چنین شرایطی دو حالت وجود دارد: یا دفتر مقام معظم رهبری به عنوان حاکم اسلامی به این نتیجه رسیده که فردا عید است یا نرسیده؛ اگر رسیده باشد که برای همه رویت ماه شوال مشخص و عید فطر اعلام می‌شود، مراجع نیز این مسئله را به مقلدان خود اعلام می‌کنند.

شرایط مقلدان در صورت اختلاف نظر در خصوص رویت هلال ماه

هاجری در خصوص شرایطی که برای مراجع تقلید یقین حاصل شد که ماه شوال رویت شده است، اما دفتر مقام معظم رهبری این مسئله را اعلام نکرد، گفت: اگر دفتر مقام معظم رهبری به قطعیت رویت ماه شوال نرسیده باشد، در این صورت وقتی مقلدان با دفتر مراجع تماس می‌گیرند دفتر مراجع عنوان می‌کند که برای آن مرجع تقلید ثابت شده است که فردا نمی‌شود روزه گرفت(از سوی مراجع عید اعلام نمی‌شود و فقط اعلام می‌شود که فردا نمی‌توان روزه گرفت) بنابراین مقلدان این مراجع تقلید یا فردای آن روز را روزه نمی‌گیرند و یا مسافرتی کوتاه می‌روند (۳۰ کیلومتر) و به عنوان مسافر روزه خود را باز می‌کنند که بر این اساس هم روزه نگرفته‌اند و هم خلاف نظر مقام معظم رهبری اقدام نکرده‌اند.

چه کسی عید فطر را اعلام می‌کند؟

معاون فرهنگی و امور روحانیان دبیرخانه شورای نمایندگان ولی فقیه ادامه داد: اما در این خصوص یک نکته وجود دارد و آن اینکه همه مراجع تقلید نماز عید فطر را منتظر مقام معظم رهبری می‌شوند و عید فطر را اعلام نمی‌کنند چرا که این کار از شئون حاکم اسلامی است.

نحوه استهلال ماه شوال از سوی دفتر مقام معظم رهبری/ فعالیت ۱۴۰ گروه استهلال

وی در خصوص نحوه استهلال ماه شوال از سوی دفتر مقام معظم رهبری، گفت: اطمینان به اول ماه شوال بودن برای مقام معظم رهبری به شکلی که برای سایر مراجع صورت می‌گیرد، نیست. ایشان از ۲۰ سال قبل بیش از ۱۴۰ گروه رصدی را برنامه‌ریزی کردند. این گروه‌ها متشکل از افرادی هستند که هم با مسائل شرعی استهلال آشنا هستند و هم با مسائل نجومی آن و البته به وسائل رویت ماه نیز مجهز هستند. یعنی فقط با چشم غیر مسلح نگاه نمی‌کنند و حتی در برخی از مواقع از هواپیما برای رویت هلال ماه استفاده می‌کنند و دفتر مقام معظم رهبری از گزارش‌هایی که این ستادها ارسال می‌کنند در خصوص استهلال ماه مطمئن می‌شوند.

اختلاف نظر رویت هلال ماه میان اهل سنت و شیعه ایران/ همراهی با کشورهای آن‌سوی مرز!

هاجری در ادامه به اختلاف نظری که در خصوص رویت ماه در میان اهل سنت و شیعه ایران به وجود آمده بود، اشاره و عنوان کرد: از چند سال قبل متوجه شدیم که در مناطقی که بیشتر اهل سنت مستقر هستند، بعضاً دیده می‌شود که در خصوص رویت ماه شوال با افق آنسوی مرز همراه می‌شوند یعنی عده‌ای با عراق و عده‌ای هم با عربستان.

وی ادامه داد: تفاوت رویت هلال ماه در کشورهای عربی با رویت ماه شوال در ایران این است که آنها فقط با یک بیانیه اعلام می‌کنند که فردا ماه شوال است و نماز اقامه می‌کنند در حالی که در ایران در خصوص رویت هلال ممکن است اختلاف نظر وجود داشته باشد اما از نظر اعلام عید فطر و اقامه نماز همه تابع مقام معظم رهبری هستند.

فعالیت ستاد استهلال در مناطق قومی

معاون فرهنگی و امور روحانیان دبیرخانه شورای نمایندگان ولی فقیه اعلام کرد: شورای نمایندگی ولی فقیه در مناطق قومی (متشکل از نمایندگان مقام معظم رهبری در ۹ استان‌ سنی نشین) که در تهران مستقر است، وقتی این وضعیت را دید برای اینکه این مسئله موجب سوء استفاده قرار نگیرد و افزایش پیدا نکند، ستاد استهلال در مناطق قومی را تشکیل داد که اعضای آن را روحانیان برجسته اهل سنت تشکل می‌دهند و ریاست این ستادها نیز با نماینده ولی فقیه در همان استان است.

وی ادامه داد: کار این ستادها انتخاب و معرفی نماینده به گروه‌های رصد ۱۴۰ گانه است که هر استان چند نماینده به گروه رصد در همان استام معرفی می‌کند و روحانیان اهل سنت با منجمین و روحانیان شیعه همراه می‌شوند تا به رصد ماه شوال بپردازند؛ دومین کار این ستادها هم این است که بر اساس گزارشی که نمایندگان آنها اعلام می‌کند، هماهنگ با ستادهای استانی بیانیه صادر و عید را به صورت همزمان در کشور اعلام می‌کنند.

هاجری سومین کار این ستاد را برگزاری دوره‌های آموزش دانش نجومی و مباحث فقهی استهلال عنوان کرد و گفت: همه ساله در همه استان‌ها کارگاه ویژه طلاب، روحانیان و ائمه جمعه و جماعت اهل سنت برای آشنایی با مبانی استهلال، علم نجوم و احکام استهلال برگزار می‌‌شود.

وی همچنین گفت: از سال ۹۰ تشکیل این ستادها مصوب و از سال ۹۱ این ستادها در ۹ استان کشور تشکیل شده و به خصوص در ماه‌های شعبان، رمضام و شوال تشکیل جلسه داده و بیانیه صادر می‌کند.

برگزاری دومین اجلاسیه ستادهای استهلال در مناطق قومی

معاون فرهنگی و امور روحانیان دبیرخانه شورای نمایندگان ولی فقیه افزود: سال گذشته برای تبادل تجارب ستادهای استانی و وحدت رویه «اولین اجلاسیه ستادهای استهلال در مناطق قومی» را برگزار کردیم که ۳۶ نفر از علمای اهل سنت در آن شرکت کردند، در سال جاری نیز دومین اجلاسیه این ستاد امروز ۱۸ خرداد ماه با هدف تبادل و انتقال تجارب و اتخاذ سیاست‌های مشترک با حضور ۳۶ نفر از علمای اهل سنت برگزار و پس از برپایی چهار کمیسیون، بیانیه نهایی صادر می‌شود.

وی در پایان گفت: تلاش می‌کنیم در کشور به وحدتی برسیم که منتهی به برپایی همزمان نماز عید فطر در سراسر کشور شود.

آرمان هیأت