سریال‌های رمضان طی سال ۹۴ در ظاهر سعی دارد خارج از کلیشه‌های رایج در سیما عمل کند و این ویژگی نیز هنر ایرانی را به کیفیت تولیدات امیدوار می‌کند.
ماه رمضان هر سال، رسانه ملی میزبان آثاری است که در آنها به انحای مختلف موضوعاتی دینی و اسلامی محور آثار است. در این میان برنامه‌های نمایشی سیما به عنوان یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های این ایام جایگاهی ویژه در میان تولیدات سیما دارد، حتی می‌توان گفت که اکثر اوقات استراحت هموطنان روزه‌دار ما بعد از افطار با تماشای سریال‌های ماه رمضان سپری میشود.
سریال‌های ماه رمضان طی چند سال اخیر افول محسوسی پیدا کرده‌اند، زیرا متاسفانه تکراری که در قصه‌های آثار وجود دارد، جذابیت لازم از آن کارها رخت بر بندد. این وضعیت در شرایطی است که تا چند سال پیش معمولاً کارهایی که تولید میشود به شدت در بین مخاطبان رواج پیدا می‌کرد. سریال‌هایی چون «اغما»، «صاحبدلان»، «کمکم کن» و... تنها نمونه‌ای از این دست تولیدات هستند، اما آیا حداقل در دو سال گذشته می‌توان سریالی را مثال زد که به این موفقیت دست یافته باشد.
اما این‌که چه شده در چند سال اخیر این اتفاق روی نداده موضوع عجیبی است که میشود به آن پرداخت، اما مهمترین دلیل را در سه بخش می‌توان خلاصه کرد. ابتدا این‌که داستان‌های این تولیدات معمولاً شکلی تکراری دارند. یعنی وقتی سریالی چون «اغما» موفق میشود، کارهای دیگری به تقلید از آن روی آنتن می‌رود. از این دست تکرار در آثار رمضانی بسیار وجود دارد.
مطلب دیگر به سطحی‌نگری این تولیدات تعمیم پیدا می‌کند. در این کارها معمولاً برداشتی که از موضوعات دینی صورت می‌گیرد مبتنی بر ظواهر است برای همین شکل شعار به خود گرفته و باعث میشود تماشاگر نسبت به آن موضع بگیرد. دلیل دیگر تعجیل در ساخت این آثار است که به شدت روی جذابیت کار تاثیر منفی گذاشته و باعث شود این تولیدات نتواند با تماشاگر ارتباط لازم را برقرار کند. با این توضیحات ارزیابی مختصری از تولیداتی که در رمضان ۹۴ روی آنتن خواهد رفت داریم.
«پایتخت ۴»این سریال در ایام ماه مبارک رمضان هر شب ساعت ۲۲ به روی آنتن شبکه یک سیما می‌رود و روز بعد ساعت ۱۵ تکرار خواهد شد. مجموعه تلویزیونی «پایتخت» به تهیه‌کنندگی الهام غفوری و کارگردانی سیروس مقدم در ۲۶ قسمت قرار است از شبکه یک سیما پخش شود. نویسندگی این مجموعه به عهده محسن تنابنده و خشایار الوند است. احمد مهرانفر بازیگر نقش ارسطو در کنار محسن تنابنده، ریما رامین‌فر و علی‌رضا خمسه بازیگران اصلی هستند. بخش اعظم قصه سری جدید «پایتخت» در شیرگاه و حواشی آن رخ می‌دهد.
پخش این مجموعه در ماه مبارک، اقدام پسندیده‌ای بود که باید آن را به فال نیک گرفت، چون پخش هر ساله این کار در ایام نوروز سبب شده بود که داستان شکلی تکراری به خود گیرد، اما عوض شدن فضای داستان این امکان را به نویسنده و کارگردان کار داد تا به آیتم‌های جدید در روایت قصه دست یابند. این سریال به طور حتم در رمضان امسال خواهد توانست عنوان پربیننده‌ترین کار تلویزیون را به خود اختصاص دهد، اما امیدواریم نگرشی که این سریال به موضوعات دینی دارد شکلی نو نداشته باشد، چون در کارهای طنز وقتی بیان دینی با سطحی‌نگری همراه میشود، شکل هجو پیدا می‌کند.
دردسرهای عظیم ۲این سریال به کارگردانی «برزو نیک‌نژاد» از روز پنجشنبه، ۲۸ خردادماه مصادف با اولین روز ماه مبارک رمضان هر شب ساعت ۲۱ پخش شده و تکرار آن نیز روز بعد، ساعت ۱۷:۳۰ خواهد بود. مجموعه «دردسرهای عظیم ۲» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد و تهیه‌کنندگی مهران مهام نیز برای پخش در ایام مباه مبارک رمضان از شبکه سه سیما در نظر گرفته شده است. در این مجموعه مهدی هاشمی در نقش فرحان و جواد عزتی به عنوان ایفاگر نقش لطیف نقش‌های اصلی را بازی می‌کنند.
علاوه بر مهدی هاشمی و جواد عزتی، مریم سعادت، شهین تسلیمی، مهران رجبی، پرستو گلستانی، امیر غفارمنش، صفا آقاجانی، الناز حبیبی، زهره فکور صبور، اشکان اشتیاق، بهشاد شریفیان، محمدمهدی مطلبی، بهنوش صادقی، امیرحسین صدیقه و مه‌لقا باقری در این مجموعه حضور دارند. در خلاصه داستان «دردسرهای عظیم» آمده است: با پیدا شدن بچه‌ای در ماشین خانواده لطیف که برای مراسم خواستگاری از شهرستان به تهران می‌آیند و دعوت از خانواده پدری بهار، لطیف و بهار بار دیگر برای ازدواج دچار دردسرهایی می‌شوند. فرحان که خود را مدیون کمک‌های لطیف و بهار می‌داند سعی می‌کند مشکلات پیش آمده برای آنها را حل و فصل کند، اما ... علی‌رضا کاظمی و امیر عربی به عنوان نویسندگان سری دوم این مجموعه نگارش فیلمنامه را به عهده دارند.
این مجموعه هم سال قبل توانست نظر مخاطبان را به خود جلب کند، زیرا داستانش همانند کارهای سال‌های گذشته نبود، البته باید دید که آیا نویسنده در سری دوم توانسته شکل نو به کار دهد، زیرا اگر مجموعه تنها خواسته باشد از موفقیت دوره قبل استفاده برد، مطمئن با شکست مواجه خواهد شد و به نوعی پروژه ادامه این کار هم برای همیشه به فراموشی سپرده میشود.
گاهی به پشت سر نگاه کناین سریال هر شب حدود ساعت ۲۳ و بعد از گفت‌و‌گوی ویژه خبری پخش میشود و بازپخش آن نیز روز بعد از ساعت ۱۷ خواهد بود. «گاهی به پشت سر نگاه کن» عنوان مجموعه‌ای است که قرار است در ایام ماه مبارک رمضان از شبکه دو سیما پخش شود. محور اصلی قصه این مجموعه امانت‌داری و رعایت حلال و حرام در کسب درآمد است. شخصیت اصلی قصه جلال تابش است که یک کارگاه کوچک سیلندرسازی دارد که از درآمد اندک آن زندگی خانواده‌اش می‌گذرد. جلال از پدر مرحومش آموخته که رزق و روزی حلال ولو اندک بر سر سفره‌اش ببرد و ذره‌ای در کارش دچار وسوسه و کسب مال شبهه‌ناک نشود. رضا انصاریان، تهیه‌کننده و مازیار میری، کارگردان «گاهی به پشت سر نگاه کن» است و نگارش آن را نیز محمد مسعود سلطانی برعهده دارد. از بازیگران این مجموعه نمایشی می‌توان به امین تارخ، هدایت هاشمی، محمد متوسلیانی، الیکا عبدالرزاقی و بهاره کیان افشار اشاره کرد.
از این سریال هنوز پیش ذهنیتی وجود ندارد، اما با توجه به فیلمسازی که پشت دوربین این کار قرار گرفته می‌توان امید داشت که حداقل در بحث ساختار کار از استانداردهای لازم بهره برده باشد، البته موضوعی که برای سریال (روزی حلال) انتخاب شده این ذهنیت را به وجود می‌آورد که برخلاف تولیدات رایج سیما این کار سعی دارد قصه را فدای معنا نکند، بلکه هر دو را به یک اندازه در مجموعه مورد نظر داشته باشد.
نیازمجموعه تلویزیونی نیاز در حقیقت یک مینی سریال است که برای پخش در شب‌های قدر از شبکه سه سیما ساخته شده است. این کار به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده مراحل تولید را سپری می‌کند و در ایام شب‌های قدر به جای سریال «دردسرهای عظیم ۲» و در همان ساعت از شبکه سه سیما پخش خواهد شد.
خاک و نمکاین سریال تلویزیونی (ملح التراب) که علاوه بر المنار از شبکه‌های دیگر ماهواره‌ای در جهان عرب پخش شده، توسط مرکز بین‌المللی تولید بیروت ساخته شده و در آن چهره‌ای دیگر از مقاومت در لبنان به تصویر کشیده شده است.
«خاک و نمک» اولین سریالی است که در طول روزهای ماه مبارک رمضان به روی آنتن می‌رود. این سریال هر روز ساعت ۱۹:۴۵ از شبکه پنج سیما روانه آنتن میشود و تکرار آن نیز روز بعد، ساعت ۱۱ پخش خواهد شد. این سریال که توسط جبران ضاهر نوشته شده دارای داستانی متفاوت از درون جامعه جنوبی است که برادرانی را روایت می‌کند که حسد آنها را به حاشیه می‌راند.
سریال «خاک و نمک» را ایاد نحاس سوری در ۳۰ قسمت کارگردانی کرده و بازیگرانی لبنانی و سوری از جمله مهدی فخرالدین و عمار شلق در آن بازی می‌کنند.
باب المرادمجموعه تلویزیونی باب المراد با موضوع زندگی امام محمدتقی(ع)، امام نهم شیعیان در ایران مراحل تصویربرداری خود را سپری کرده است. این سریال که توسط شبکه افق خریداری و به فارسی دوبله شده است، قرار بود سال گذشته از این شبکه به روی آنتن برود.
در حال حاضر شبکه افق این سریال را در جدول پخش قرار داده و در صورت جلب رضایت رئیس رسانه ملی ساعت ۲۳ از این شبکه پخش خواهد شد.
این سریال به مراحل مختلف حیات امام جواد (ع) از تولد در مدینه، همراهی پدر در مراحل مختلف، شهادت امام رضا (ع) تا شهادت این امام به دست معتصم عباسی را تصویر می‌کند. کارگردان این سریال فهمد میری است و سناریو آن را محمود عبدالکریم نوشته و در نگارش آن از حدود ۴۶ منبع گوناگون بهره‌برداری شده است. مشاور مذهبی سریال باب المراد را شیخ علی تورانی از علمای لبنان برعهده دارد.
این سریال توسط شرکت کویتی مدل آرت پروداکشن و با مشارکت ایران، سوریه، عراق و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس ساخته میشود.
پردهنشینشبکه تلویزیونی آی‌فیلم پیش از این اعلام کرده بود که قرار است مجموعه «تنهایی لیلا» آخرین ساخته محمدحسین لطیفی را در ماه مبارک رمضان روانه آنتن کند. اما با تغییر سیاست‌های این شبکه، پخش تنهایی لیلا از دستور کار خارج شد و جای خود را به سریال «پرده‌نشین» به کارگردانی بهروز شعیبی داد.
این مجموعه تلویزیونی در ماه مبارک رمضان هر روز ساعت ۲۰:۳۰ روانه آنتن خواهد شد و تکرار آن نیز روز بعد ساعت ۴:۳۰ و ۱۲:۳۰ خواهد بود.
امام علی(ع)علاقه‌مندان به آثار مذهبی و تاریخی نیز می‌توانند مجموعه امام علی(ع) را در ایام ماه مبارک رمضان هر شب ساعت ۲۲:۳۰ به تماشا بنشینند. تکرار سریال امام علی (ع) روز بعد در دو نوبت ساعت ۶:۳۰ و ۱۴:۳۰ خواهد بود.
این سریال به کارگردانی داوود میرباقری ساخته شده و با حضور جمع کثیری از بازیگران سینما و تلویزیون به موضوع زندگی امام علی(ع) می‌پردازد.
