نمایشگاه «عاطفه خاک»
گستردگی معنا در حماسه عاشورا/ مداحی امام حسین(ع) تنها با زبان انجام نمی‌شود
ایکنا , 3 آبان 1395 ساعت 9:26
نمایشگاه نقاشی عاشورا با نام «عاطفه خاک» ۲ آبان ماه، در نگارخانه ابوالفضل عالی حوزه هنری برگزار شد. در این نگارخانه آثار متعددی از هنرمند برجسته علی محمد شیخی به نمایش درآمده است. تمامی این کارهای موجود تلفیقی از نقاشی قهوه‌خانه‌ای و نقاشی مدرن است که زیبایی خاص و تازه به آثار بخشیده است.
آئین افتتاحیه نمایشگاه نقاشی عاشورا با نام «عاطفه خاک» امروز، ۲ آبان ماه، در نگارخانه ابوالفضل عالی حوزه هنری برگزار شد. در این نگارخانه آثار متعددی از هنرمند برجسته علی محمد شیخی به نمایش درآمده است. تمامی این کارهای موجود تلفیقی از نقاشی قهوه‌خانه‌ای و نقاشی مدرن است که زیبایی خاص و تازه به آثار بخشیده، البته جدا از جذابیت تأثیرگذاری آثار نیز هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. در ابتدای این گزارش گفت‌وگویی با خالق آثار به نمایش درآمده(علی محمد شیخی) انجام دادیم که در آن به دغدغه‌های این هنرمند پرداخته شده است.
وی سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: من بیش از ۳۰ سال است در حوزه نقاشی عاشورایی مشغول به فعالیت هستم و بیش از ۲۰ نمایشگاه نیز به تنهایی برگزار کردم. نمایشگاه‌های مذکور نیز تنها در داخل کشور نبوده بلکه در خارج از ایران نیز کارهایی از من به نمایش درآمده است.
وی افزود: نزدیک به ۲۵ سال است که به صورت ویژه درباره عاشورا کار می‌کنم اما در تمامی آثارم سعی کردم که دریچه‌های جدیدی از عاشورا را برای مردم نمایان کنم نکته حائز اهمیت اینجاست که عاشورا به اندازه‌ای گستردگی معنا دارد که هیچ‌گاه موضوعات تکراری نمی‌شود و اگر در برخی مواقع چنین موضوعی را در هنرهای عاشورای شاهدیم به دلیل معنای کار نیست بلکه ضعف هنرمند را نشان می‌دهد که نتوانسته با بهره‌گیری از فرم‌های جدید برداشت‌های تازه و جدیدی از عاشورا داشته باشد.
این نقاش با بیان اینکه عاشورا مبلغ فرهنگ زندگی است، تصریح کرد: در برخی آثار می‌بینیم که از کارهای عاشورایی تنها شکل خشن آن تصویر می‌شود؛ یعنی تنها خون و قرمزی را در نقاشی‌های عاشورایی می‌بینیم؛ در صورتی که معتقدم نقاشی‌های عاشورایی باید در خود زندگی داشته باشد، این گفته را در بسیاری از کارهایم به خوبی می‌توانید مشاهده کنید که رنگ سبز رنگ قالب در میان تمامی آثارم هست.
این نقاش تاکید کرد: در تابلوهای عاشورای حتما می‌باید امید، ویژگی اصلی باشد چون این ویژگی به بیننده انگیزه می‌دهد تا در قبال اتفاقات پیرامونش بی‌اطلاع نباشد و اصطلاحا فرهنگ عاشورایی را در تمامی بخش‌های زندگی خود لحاظ کند.
شیخی در تکمیل توضیح فوق بیان کرد: اگر در کارهای من دقتی داشته باشید می‌بینید که من بیش از آنکه به ظهر عاشورا توجه کنم به عصر عاشورا پرداخته شده است؛ چون می‌خواستم بگویم فرهنگ عاشورا با شهادت امام حسین(ع) به اتمام نمی‌رسد و از همان عصر عاشورا می‌باید، سیره امام حسین(ع) را ادامه داد.
وی با بیان اینکه مفهوم عاشورا باید ایمانی در کارهای هنرمند نمود پیدا کند، اظهار کرد: اثری که می‌خواهد عاشورا را محور خود قرار دهد نباید با انگیزه‌های مادی تولید شود البته منکر نقش پول در رونق هنر نمی‌شوم اما باور دارم که یک اثر عاشورایی حتما باید با ایمان قلبی خلق شود.
شیخی متذکر شد: گفته فوق به هیچ وجه به معنای مخالفت با سفارش سازی نیست بخش مهمی از هنر با سفارش رونق پیدا می‌کند این خصیصه نیز تنها معطوف به ایران نیست بلکه در همه دنیا صدق می‌کند. برای مثال به شاهکارهای هنری جهان اشاره می‌کنم که بیشترشان به سفارش کلیسا‌ها خلق شده است.
این نقاش در انتهای سخنانش تاکید کرد: من به شخصه از فعالیت‌های عاشورایی خود در عرصه هنر سودهای بسیاری کسب کرده‌ام چون با عشق و وجودم در این حوزه قدم برداشته‌ام برای همین لطف اهل بیت(ع) نیز شامل حال کارهایم بوده است.
حمایت از نمایش آثار قرآنی و عاشورایی
در ادامه این گزارش با شهاب شکیبا، مدیر نگاره خانه ابوالفضل عالی گفت‌وگویی انجام دادیم. وی درباره فعالیت‌های این گالری(ابوالفضل عالی) چنین اظهار نظر کرد: در این نگارخانه تمام اتفاقات شکل و مفهومی مذهبی دارد چون سیاست مدیران حوزه هنری بر این امر استوار است که آموزه‌های اسلامی را تبلیغ کنند به همین دلیل در تمامی ایام سال برنامه‌هایی که در نگارخانه برگزار می‌شود با محوریت موضوعات دینی و قرآنی است.
وی افزود: جدا از برگزاری نمایشگاه یکی دیگر از رسالت‌های ما حمایت از هنرمندانی است که فرصت نمایش آثارشان را ندارند به همین دلیل اگر ارتباطات لازم از طریق علاقمندان به هنرهای دینی با حوزه هنری برقرار شود ما خود را حامی آنان می‌دانیم.
شکیبا درباره علایق شخصی خود در هنر نیز چنین گفت: سعی من بر این است که تمام نمایشگا‌های نقاشی را بازدید کنم. چون این بخش از هنر از کودکی با من عجین بوده و بسیار دوستدار آن هستم اما در نقاشی گرایش و علاقه ویژه‌تری نیز دارم آن هم موضوعات قرآنی و عاشورایی است چون امید و نشاطی که در این کارها وجود دارد در هیچ اثر دیگری مشاهده نمی‌کنم.
وی درباره آثار استاد شکیبا نیز گفت: مدتهاست که کارهای این هنرمند را دنبال می‌کنم. وی در اکثر کارهایش عاشورا را محور قرار داده اما نکته جالب اینجاست که هیچ یک از آنها با دیگری شباهت ندارد در حقیقت می‌خواهم بگویم هر اثر وی رنگ و بوی خاصی از عاشورا را به بیننده منتقل می‌کند.
نمایشگاه عاشورایی از نگاه بازدیدکنندگان
در ادامه این گزارش برای اینکه از نظرات مردم نیز مطلع شده باشیم، با تعدادی از بازیدکنندگان گفت‌وگو کردیم که در ادامه با آن همراه می‌شویم.
ایده‌های جدید در نمایشگاه عاشورا
عباس علی میرزائی، هنرمند نقاش درباره نمایشگاه(عاشورا) اینگونه اظهار نظر کرد: هر گاه در نگارخانه ابوالفضل عالی نمایشگاهی برگزار می‌شود من از آن بازدید به عمل می‌آورم چون شکل و معنای آثار به نمایش درآمده مفهومی اسلامی و قرآنی دارد. این ویژگی برای من دو دستاورد به همراه داشته است؛ ابتدا اینکه باعث می‌شود ایده‌های جدید به ذهنم خطور کند و همچنین از تکرار در کارهایم جلوگیری می‌شود.
وی افزود: من به صورت تخصصی کار مذهبی نمی‌کنم و تا امروز نقاشی از طبیعت، خصیصه اصلی کارهایم بوده است؛ اما به واسطه تابلو استاد فرشچیان عاشق نقاشی عاشورایی شدم و سعی می‌کنم هر آنچه که در این حوزه(عاشورا) اتفاق می‌افتد، مد نظر قرار دهم.
میرزایی در پاسخ به این سوال که چگونه و چه اثری از استاد فرشچیان وی را منقلب کرده اینگونه توضیح داد: روزی بدون اینکه از قبل برنامه‌ریزی کرده باشم به مجموعه کاخ‌های سعد آباد رفتم در آنجا از نمایشگاه استاد فرشچیان دیدن کردم کارهای وی یکی از دیگری باشکوه‌تر است اما (ظهر عاشورا) وی سحر و اعجازی در خود دارد که آن را با هیچ چیز دیگری نمی‌توان عوض کرد. برای همین وقتی روبه‌روی این شاهکار هنری قرار گرفتم انگیزه‌ای در من ایجاد شد تا در ادامه راه عاشورا را به عنوان سوژه‌ای اصلی کارهایم مد نظر قرار دهیم البته همانطور که گفتم فعلا در این سبک مشغول یاد گرفتن هستم.
تبلور امید در آثار استاد شیخی
منصور سماواتی، ۵۰ ساله و کارمند به عنوان یکی از دیگر بازدیده کنندگان نمایشگاه(عاشورا) در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: استاد شیخی را از مدتها پیش می‌شناسم و با کارهای وی آشنایی کامل دارم. می‌د‌انم آنچه که خلق می‌کند با ایمان و باورش شکل گرفته است همین ویژگی سبب شده تا کارهای وی با مردم ارتباط خوبی برقرار کند. در حقیقت باید بگویم این هنرمند توانسته ذات مردمی را به زیبایی مد نظر قرار داده و کارهایش را رنگ عاشورایی بخشد.
سماواتی ادامه داد: اگر به کارهای استاد شیخی دقت کنید، متوجه می‌شوید که رنگ سبز و آبی رنگ‌های قالب هستند؛ این مسئله نشان می‌دهد که هنرمند دو نکته را می‌خواسته مد نظرش قرار دهد ابتدا اینکه بار و معنای مذهبی به آثارش ببخشد دوم امید را به زندگی در کارهایش متبلور کند این اتفاق هم به هیچ وجه شعاری نیست چون با ذوق هنری توامان شده است.
وی به توضیح فوق اضافه کرد: جدا از نقاشی علاقه دیگری من سینما است اما در همین حوزه نیز فیلم‌های دینی جزو انتخابات اولم بود اما یک افسوس بزرگ همیشه در قلب و روح من جاری است آنهم اینکه چرا ما در حوزه سینمای عاشورایی کارهای متعددی نداریم. در صورتی که هر گاه ما با محوریت عاشورا کاری تولید کردیم آن اثر توانسته در قلب و روح مردم جای گیرد.
سماواتی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: سینما به دلیل بازخوردهای تبلیغاتی بیشتر در معرض دید مردم است اما این امکان برای هنرهایی چون نقاشی فراهم نیست به همین دلیل معمولا این نمایشگاه‌ها با استقبال خوب مردمی مواجه نمی‌شود زیرا از آن بی‌اطلاع هستند.
مداحی امام حسین(ع) تنها با زبان انجام نمی‌شود
منصوره نیکزاد، به عنوان آخرین فردی که از مصاحبه وی در این گزارش استفاده شده است، اظهار کرد: قبل از اینکه بخواهم از کارهای استاد شیخی تعریف کنم می‌باید از حوزه هنری تشکری ویژه داشته باشم چون با حمایت‌های ویژه خود از هنرهای اسلامی این امکان را فراهم آورده تا هنرمندان جوان بتوانند کارهایشان را به نمایش درآورند.این اتفاق وقتی اهمیت بیشتر پیدا می‌کند که بدانیم نگارخانه‌هایی که در تهران وجود دارند بیشتر توجه خود را معطوف به هنرهای مدرن کرده‌اند و موضوعات ملی و مذهبی کمتر مد نظرشان است.
وی ادامه داد: تصوری اشتباه در برخی محافل روشنفکری وجود دارد مبنی بر اینکه آثاری که از موضوعات مذهبی بهره می‌برند از کیفیت لازم محروم هستند با همین اندیشه ریشه هنرهایی چون نقاشی قهوه‌خانه‌ای را زده‌اند در صورتی که در همه کشورها هنرهای ملی و دینی جز اولویت‌های اول است حتی دروس هنر دانشکده‌های غربی می‌توان به گرایشات دینی در رشته‌های مختلف هنری اشاره‌ای کرد.
وی در انتهای سخنانش تاکید کرد: هنرمندانی چون علی محمد شیخی سالهاست در عرصه موضوعات عاشورایی فعالیت می‌کنند و در این راستا نیز هیچگونه سود مالی نیز به دست نیاورده‌اند تنها عشق و ایمانش بوده که به آنان انگیزه داده تا در همین مسیر طی طریق کنند؛ برای همین نام این هنرمندان در تاریخ این سرزمین ماندگار خواهد بود. نکته پایانی سخنانم را به این موضوع اختصاص می‌دهم که مداحی امام حسین(ع) تنها با زبان انجام نمی‌شود بلکه هنرمندان نیز با هنر خود قادر هستند به شکلی زیبا و تاثیر گذار مداحی امام حسین(ع) را انجام دهند.
انتهای پیام/
کد مطلب: 30875
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/30875/گستردگی-معنا-حماسه-عاشورا-مداحی-امام-حسین-ع-تنها-زبان-انجام-نمی-شود
آرمان هیأت
https://www.armaneheyat.ir