آرمان هیأت - قبلا مجتهد بالای منبر می‌رفت امروز همه بالای منبر می‌روند/ منبری و مداح باید یک جامعه مدون داشته باشند

قبلا مجتهد بالای منبر می‌رفت امروز همه بالای منبر می‌روند/ منبری و مداح باید یک جامعه مدون داشته باشند

منبری و مداح باید یک جامعه مدون داشته باشند. یک جامعه وعاظ داریم که از قبل شکل گرفته اما وقتی می‌روند در جلسه چه می‌گویند؟! من معتقد هستم جامعه وعاظ باید وعاظ را شناسایی کند، درجه بندی کند، کارت بدهد، به تبلیغ بفرستد، هر دو هفته یک بار جلسه برگزار و احکام جدید را آموزش دهد.

روش؛ یک سوم را استاد یاد می‌دهد، دو سوم را خودم می‌خوانم
حجت‌الاسلام درگاهی در پاسخ به این سؤال که چگونه این راه‌ها را رفته‌اید و روحانی بودن شما در عملکرد شما چه تأثیری داشته‌است؟ گفت: باید یک قدم عقب‌تر برویم. قبل از اینکه بحث روحانی بودن را مطرح کنیم باید بحث مسلمان بودن را مطرح کنیم. اسلام به ما دستوراتی داده و خواسته‌هایی به عنوان یک مسلمان از ما دارد. مرحوم آیت‌الله فاضل در کلاس درس اخلاق خودشان می‌فرمودند: امام راحل یک سوم مطالب را با استاد می‌رفت، دو سوم را خودش می‌خواند. این مسئله بابی شد برای درک این مسئله در من که استاد راه و طریق را نشان می‌دهد و ما باید خودمان بقیه راه را طی کنیم. من از این روش استفاده کرده‌ام.

وی ادامه داد: من به عنوان یک مسلمان کارهایم را شروع کردم نه به عنوان یک طلبه و روحانی. حضرت علی (ع) با یک فرد اهل ذمه (مسیحیان و یهودیانی که در جامعه اسلامی زندگی می‌کردند) همسفر بود وقتی حضرت به کوفه رسید، همسفر خود را رها نکرد بلکه او را ۴۰ قدم به سوی بصره همراهی کرد. آن فرد سؤال کرد شما چرا مرا همراهی می‌کنید و به کوفه نمی‌روید که امام فرمود این توصیه پیامبر ما است که همسفر را همراهی کنی و این دستور دین ما است. با همین رفتار آن فرد مسلمان شد.

۴۰ قدمی که مسیر زندگی را تعیین کرد
این استاد حوزه تصریح کرد: اگر بگوییم همراه را ۴۰ قدم بدرقه کن و بعد تمام؛ خودمان همراهانمان را ۴۰ قدم همراهی نکنیم یعنی عالم بی‌عمل شده‌ایم. این روایت برای من درس بزرگی بود که اهل عمل باشم اگر می‌گوییم قرآن، بسم الله. اول خودمان شروع کنیم. زمانی که من کار آموزش قرآن را به فرزندانم شروع کردم CD های آموزشی و نرم‌افزار و ... وجود نداشت. من به نیت ۱۴ معصوم هر آیه را ۱۴ بار می‌خواندم و در نوار کاست ضبط می‌کردم تا دخترم گوش کند و یاد بگیرد. (سال ۷۸) خوب است که انسان کاری که می‌خواهد انجام دهد خودش اهل عمل باشد در این صورت لزومی ندارد حرف بزند. یک امر به معروف عملی، بیش از یک کتاب در مورد امر به معروف اثر دارد.

آخوند امروزی یعنی آخوند بی تقوا و اختلاط پذیر!
وی با اشاره به اینکه در دانشگاه با دانشجویان خود رفیق است، گفت: من با دانشجویانم رفیق هستم اما رفتار من به معنای مصطلح آخوند امروزی نیست. برخی فکر می‌کنند آخوند امروزی یعنی آخوند بی تقوا، اختلاط پذیر، آخوند دانشگاهی امروزی یعنی آخوندی که حلال و حرام و محرم و نامحرم حالیش نمی‌شود؛ این غلط است. آخوند امروزی یعنی آخوندی که به فرموده مقام معظم رهبری به فضای مجازی اشراف پیدا کرده و در آنجا فعالیت کند، بتواند حرف به روز بزند، آخوند شیعه باید امروزی و با اشراف به مسائل روزحرف بزند.

مطالبه عموم مردم از افراد ملبس به لباس روحانیت، عمل است
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که آیا مطالبات دانشجویان از شما که لباس عالم دینی بر تن دارید متفاوت از سایر اساتید هست؟ گفت: بله البته این مطالبه نه فقط مطالبه دانشگاهی‌ها بلکه مطالبه عموم مردم است و فرقی نمی‌کند یک فرد بی‌سواد باشد یا یک فرد تحصیل کرده مردم از افراد ملبس به لباس روحانیت مطالبه این را دارند که اهل عمل باشند و سیره حضرات معصوم را اجرا کنند.

وی ادامه داد: انتقادهای بسیاری با ما در میان گذاشته می‌شود. وقتی که افراد به شرایط موجود در جامعه اعتراض می‌کنند اولین کاری که من انجام می‌دهم این است که هرگز چشمم را بر حقیقت نمی‌بندم و مواردی که افراد حقیقت را می‌گویند با آنها همراهی می‌کنم اما به آنها یادآوری می‌کنم که قسمت پر لیوان هم باید دیده شود. اسلام در مورد نحوه پوشش، رنگ پوشش، نظافت، ادب و ... حرف زده است اگر یک روحانی به این مسائل عمل کند لزومی ندارد کاری انجام دهد. رفتارش گویا و الگو است. طریقه امر به معروف کردن حساب و کتاب دارد و افراد باید پای کلاس بنشینند طریق امر به معروف را یاد بگیرند و بعد آمر و ناهی باشند. خود من باید اهل عمل باشم تا حرفم اثر بگذارد.

حجت‌الاسلام درگاهی در ادامه سخنان خود به تشریح این مسئله پرداخت که چرا برخی والدین متدین در انتقال مفاهیم دینی به فرزندان خود موفق نیستند و عنوان کرد: متدینین ما چادر و محاسنی دارند و مسجدی می‌روند. خانم‌های مسن ما سنتی چادر را دارند اما بچه کنار او از نظر الف بای حجاب کاملاً عقب است و متأسفانه برخی مواقع والدین و اطرافیان ادبیات شیطانی را به کار می‌برند و می‌گویند: «جوان است» حسین فهمیده جوان نبود؟ این همه بزرگان دین ما به اوج رسیده‌اند جوان نبودند!؟

وی ادامه داد: مورد بعدی اینکه رفتن به مسجد، زیارت و ... مستحب و خوب است اما اگر دختر و پسر نوجوان شما به مسجد نمی‌آیند رفتن به مسجد برای شما استحبابی ندارد در خانه در کنار فرزند ماندن بهتر است از رفتن به مسجد و بچه‌ها را تنها گذاشتن. بچه را نیز باید به مسجد و مشهد و ... ببرید و باید با بچه‌ها به جاهایی که آنها دوست دارند هم بروید. تمام مشکلات این است که ما به عنوان پدر و مادر به اینجا نرسیده‌ایم که مسائل را اولویت بندی کنیم.

میانگین هر ترم یک دانشجو به بنده مراجعه می‌کند و می‌گوید می‌خواهم مسیحی شوم!
مؤسس بنیاد علمی قرآنی حضرت زینب(س) ادامه داد: اگر دست و پای پدربزرگ و مادر بزرگ ما را ببندید باز هم به مسجد می‌روند ما با آنها کاری نداریم. ما به جوان امروز کار داریم. میانگین هر ترم یک دانشجو به بنده مراجعه می‌کند و می‌گوید می‌خواهم مسیحی شوم. من از آنها سؤال می‌کنم چرا؟ می‌گویند یک دوست مسیحی دارم که مرا به کلیسا برد. به محض ورود به کلیسا کشیش کلیسا من را تحویل گرفت، بغل کرد به دفتر خود برد و شروع کرد از مسیحیت حرف زدن و بسته تبلیغاتی مسیحیت را به من داد. درب‌های کلیسا را باز کرد و تمام بخش‌های آن را به من نشان داد، مرا میهمان ناهار کرد، برخورد خوب کرد و من از این رفتار خوشم آمد بعد هم گفت در بین ما دروغ نیست، ما زیاد اهل دزدی نیستیم و سعی می‌کنیم پشت سر مردم حرف نزنیم. آیا به راستی یک روحانی ما به عنوان امام جماعت وقتی یک جوان غریبه وارد مسجد می‌شود از او استقبال می‌کند؟! او را تحویل می‌گیرد؟ با او حرف می‌زند؟ زمینه حضور مکرر این جوان را در مسجد فراهم می‌کند؟ نه؛ امام جماعت ما نفس بریده است چرا که تا ساعت چهار سر کار بوده و گرفتاری‌های معمول همه مردم را هم دارد.

راه‌های موفق بودن یک امام جماعت
وی عنوان کرد: نظر من این است که هر مسجدی که بخواهد موفق شود باید امام جماعت آن مسجد یک ساعت قبل از اذان صبح (یعنی نماز شبش را در مسجد بخواند) در مسجد حاضر باشد، نماز صبح را بخواند، زیارت عاشورایش را بخواند، هر روز صبح ولو با پنج نفر سفره زیارت عاشورا پهن کند، (نه از پول خودش؛ مردم این هزینه‌ها را تأمین می‌کنند) یک ساعت قبل از اذان ظهر در مسجد باشد و در دفترش را باز بگذارد و پاسخ گوی مردم باشد. بین دو نماز هم دو مسئله شرعی به اندازه پنج دقیقه مطرح کند. بعد از نماز هم اذکار و مستحبات خود را بگوید و مطالعه کند، یک ساعت قبل از نماز مغرب هم در مسجد حاضر باشد. من معتقد هستم امام جماعت باید توسل، کمیل و ندبه را در مسجد برگزار کند. مردم به محض اینکه ببینند امام جماعت نشسته به مسجد می‌آیند. بعد از نماز عشا هم به مسائل اهل محل برسد به عیادت بیمار اهل محل برود و ... این مسجد است که مسجد می‌شود چرا که از صفر تا ۱۰۰ امام جماعت مال مسجد است. این را هم باید بدانیم که مردم می‌فهمند که این امام جماعت زحمت می‌کشد و به او می‌رسند تا خرج زندگیش کند، مردم ندهند امام زمان(عج) می‌دهد ما جیره خوار امام زمان هستیم.

قبلا مجتهد بالای منبر می‌رفت اما امروز همه بالای منبر می‌روند
حجت‌الاسلام درگاهی با اشاره به اینکه برای هر یک منبر ۶ ساعت مطالعه می‌کند تا بداند چه خبر است و چه باید بگوید، گفت: حاج احمد آقای مجتهدی می‌فرمود: یه روزی مجتهد بالای منبر می‌رفت اما امروز همه بالای منبر می‌روند. حداقل ۲۰ درصد سخنرانان ما معمم نیستند؛ آیا یک لیسانس و فوق‌لیسانس با یک مدرک دانشگاهی می‌تواند سخنران شود و از دین حرف بزند؟ منبر ما باید بر روی مطالعه و با حساب و کتاب باشد مخاطب شناسی در منبر حرف اول را می‌زند. دنیای مجازی و منبر باید توأمان با هم جلو بروند. حجت‌الاسلام قرائتی نیز عنوان کرده‌اند که بعد از بیش از ۳۰ سال کار با صدا و سیما به این نتیجه رسیده‌ام که باید تبلیغ رودر رو باشد تا تأثیرگذاری بیشتری داشته‌باشد.

وی ادامه داد: اینکه هر کسی ۶ سال تحصیل کرده و ارشد و دکتری الهیات گرفته بیاید پشت میکروفن و پای منبر به عنوان سخنران در خصوص همه ابعاد دین حرف بزند من می‌گویم نه؛ به این دلیل که فردی که دکتری علوم قرآن و حدیث گرفته باید پیرامون رشته و تخصص خودش حرف بزند. قرار هم نیست که هر کسی در حوزه درس خوانده بالای منبر برود؛ خیر باید تخصصی در این خصوص کار کرد و افرادی که در حوزه درس خوانده اند هم در زمینه تخصص خود سخن بگویند.

آیا حوزه‌ها توان این را دارند که یک واعظ و سخنران موفق تربیت کنند؟
این استاد حوزه علمیه در پاسخ به این سؤال که آیا به صرف خواندن درس حوزه می‌شود کسی واعظ موفقی شود؟ و آیا حوزه‌ها توان این را دارند که یک واعظ و سخنران موفق تربیت کنند؟ گفت: خیر. یادآوری می‌کنم آیت‌الله مجتهدی فرمودند که قبلاً یک نفر مجتهد بود بالای منبر می‌رفت اکنون هر کسی بالای منبر می‌رود. درست است که هر طلبه‌ای می‌تواند بالای منبر برود. اما هر فرد خود باید تقوا داشته باشد و بداند که پس از شش سال درس حوزه خواندن اگر از وی خواستند به عنوان مثال استخاره بگیرد، بتواند بگوید بلد نیستم. طلبه‌ای که شش سال درس خوانده نمی‌تواند استخاره کند و کسی می‌تواند استخاره بکند که حداقل الفبای تفسیر قرآن را بداند ولی کسی که شش درس خوانده الفبای تفسیر را نخوانده است. اگر طلبه‌ای سطح سه حوزه را گرفته و در حوزه کلام تخصص گرفته برای هر کسی نمی‌تواند سخنرانی کند باید مخاطب ویژه خود را پیدا کند.

علامه طباطبایی گفت نمی‌دانم ما نمی‌گوییم
وی ادامه داد: البته یک طلبه می‌تواند اخلاق و حدیث بگوید به شرطی که سخنرانی‌هایش بر اساس دانسته‌هایش باشد که این رعایت نمی‌شود. حجت‌الاسلام قرائتی تعریف می‌کرد که روزی پیش علامه طباطبایی رفتم و یک سؤال تفسیری مطرح کردم. علامه به من گفتند اگر بگویم نمی‌دانم آیا ناراحت نمی‌شوم؟ گفتم نه؛ گفت: پس نمی‌دانم. ما به اینجا نرسیده‌ایم که در خصوص دانسته‌هایمان حرف بزنیم و اگر نمی‌دانیم بگوییم نمی‌دانم. هر کسی که نمی‌تواند استاد اخلاق شود.

وعظ و مداحی ما آسیب دارد و آسیب پذیر است
وی در پاسخ به این سؤال که بزرگ‌ترین نگرانی شما در خصوص وضعیت وعاظ کشور چیست؟ گفت: جامعه وعاظ آنچنان فعالیتی که باید داشته باشند را ندارد. باید یک جامعه وعاظ مدون داشته باشیم. اکنون وعظ و مداحی ما آسیب دارد و آسیب‌پذیر است. اگر کودک ما در یک مؤسسه آموزشی برود اما استاد خوبی نداشته باشد یا به این نتیجه برسیم که مؤسسه کیفیت لازم را ندارد فرزندمان را از آن مؤسسه به یک مؤسسه دیگر می‌بریم اما اگر امام جماعت مسجدی بد برخورد کند، فرزند ما از دین زده می‌شود و این فاجعه است.

این واعظ کشورمان تصریح کرد: منبری و مداح باید یک جامعه مدون داشته باشند. یک جامعه وعاظ داریم که از قبل شکل گرفته اما وقتی می‌روند در جلسه چه می‌گویند؟! من معتقد هستم جامعه وعاظ باید وعاظ را شناسایی کند، درجه بندی کند، کارت بدهد، به تبلیغ بفرستد، هر دو هفته یک بار جلسه برگزار و احکام جدید را آموزش دهد. در جامعه وعاظ باید کسی باشد که احکام جدید و به روز مراجع را جمع و مکتوب کند تا واعظین ما به روز باشد. برخی داستان‌ها و روایت‌های اخلاقی خوب را هم باید با هم تبادل کنند. ولی چنین فعالیت‌هایی نداریم در حالی که چند روزه می‌توان یک اساسنامه خوب برای جامعه وعاظ مدون کرد.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا چنین تشکلی نیست و چه موانعی در این راه وجود دارد؟ گفت: حس حسادت. دو واژه ایمان و اخلاق همیشه مغفول واقع شده است. مرحوم شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح الجنان بالغ بر ۶۳ جلد کتاب تألیف کرده است، روزی در مشهد عالمی در حال خواندن احکام بوده و از روی کتاب مفاتیح نیز دعاها را می‌خوانده است، پدر مرحوم شیخ عباس قمی هم پای منبر بوده. وی به خانه می‌آید و به شیخ عباس می‌گوید شیخ عباس تو مثل فلانی هم نشدی که حداقل منبری بروی و کتاب مفاتیح را از رو بخوانی؛ شیخ عباس قمی نگفت که پدر جان این کتاب را من نوشته‌ام بلکه گفت پدر جان دعا کن من هم مثل او بشوم. ایمان و اخلاق مغفول مانده است. روزگاری بود که از مراجع درخواست می‌کردند که رساله بنویسند اما آنها می‌گفتند تا فلان عالم ربانی هست من رساله نمی‌دهم. مرحوم اراکی تا امام زنده بودند رساله بیرون ندادند. اما اکنون همه می‌خواهند خود را نشان دهند.

چرا منبر برخی از وعاظ جذاب است و برخی دیگر نیست؟
این سخنران کشورمان در پاسخ به این سؤال که چرا منبر برخی از وعاظ جذاب است و برخی دیگر نیست؟ گفت: ما وظیفه داریم که بخوانیم و بگوییم ولی وظیفه داریم که اهل عمل هم باشیم. اگر من اخلاص داشتم و اهل معنی و عمل باشم ائمه(ع) هم به ما عنایت می‌کنند و سخنرانی و مداحی ما دلنشین می‌شود. البته گوینده باید به حرفی که می‌زند عمل کند. من بالای منبر و در کلاس‌ها در خصوص زهد حرف نمی‌زنم چون خودم اهل زهد نیستم. زهد مرحوم نراقی را می‌طلبد. اما در خصوص خدمت به همسر و خوب رفتار کردن با فرزندان و مردم و ... حرف می‌زنم چون به اینها عمل کرده‌ام. من آخوند روضه خوان هستم هر جا منبر بروم روضه هم می‌خوانم. در برخی مجالس وقتی روضه می‌خوانم مداحان می‌گویند شما سخنرانی کنید روضه امام حسین(ع) به شما چه ارتباطی دارد؟! و بسیار بد برخورد می‌کنند. فقط تعداد معدودی از مداحان هستند که واکنش‌ها و برخوردهای خوبی دارند.

انتهای پیام/