آرمان هیأت - آمار در نهضت کربلا

نقش آمار در ارائه سيماى روشن‏تر از هر موضوع و حادثه،غير قابل انكار است؛ ليكن ‏در حادثه كربلا و مسائل قبل و بعد از آن، با توجه به اختلاف منابع، نمى‌‏توان در بسيارى از جهات، آمار دقيق و مورد اتفاق ذكر كرد..

در عين حال بعضى از مطالب آمارى، حادثه كربلا را گوياتر مى ‏سازد؛ به همين دليل به ذكر نمونه‏ هايى از ارقام و آمار مى ‏پردازيم.

* (1) مدت قيام امام حسين‏(ع‏) از روز امتناع از بيعت با يزيد، تا روز عاشورا 175 روزطول كشيد: 12 روز در مدينه،4 ماه و 10 روز در مكه،23 روز بين راه مكه تا كربلا و8 روز در كربلا ( از 2 تا 10 محرم).

* منزل هايى كه بين مكه تا كوفه بود و امام حسين(ع) آنها را پيمود تا به كربلا رسيد 18 منزل بود. (معجم البلدان)

* فاصله منزل ها با هم سه فرسخ و گاهى پنج فرسخ بود.

* منزل هاى ميان كوفه تا شام 14 منزل بود كه اهل بيت(ع) را در حال اسارت از آنها عبور دادند.

* نامه‏ هايى كه از كوفه به امام حسين‏(ع‏) در مكه رسيد و او را دعوت كرده ‏بودند 12000 نامه بود. (طبق نقل شيخ مفيد)

* بيعت كنندگان با مسلم بن عقيل در كوفه 18000 نفر،يا 25000 نفر و يا 40000 نفر گفته شده است.

* شهداى كربلا از اولاد ابى طالب كه نامشان در زيارت ناحيه آمده است 17 نفر هستند.

* شهداى كربلا از اولاد ابى طالب كه نامشان در زيارت ناحيه نيامده 13 نفرند.

* سه نفر هم‏ كودك از بنى هاشم شهيد شدند، که جمعا 33 نفرمی شوند؛ امام حسين‏(ع‏) 1 نفر، فرزندان امام حسين (ع) 3 نفر، فرزندان حضرت علی‏(ع‏) 9 نفر، فرزندان امام حسن(ع) 4 نفر، اولاد عقيل ‏12 نفر، اولاد جعفر 4 نفر هستند.

* غير از امام حسين(ع‏) و بنى هاشم، شهدايى كه نامشان در زيارت ناحيه مقدسه و برخى منابع ديگر آمده است 82 نفرند؛ غير از آنان، نام 29 نفر ديگر در منابع آمده‏ است.

* جمع شهداى كوفه از ياران امام 138 نفربودند که تعداد 14 نفر از اين افراد، غلام بوده‏اند.

* شهدايى كه سرهايشان بين قبايل تقسيم شد و از كربلا به كوفه بردند 78 نفر بودند.

* تقسيم سرها به اين صورت بود: قيس بن اشعث، رئيس بنى كنده 13 سر، شمر رئيس‏ هوازن 12 سر، قبيله بنى تميم 17 سر، قبيله بنى اسد 16 سر، قبيله مذحج 6 سر، افرادمتفرقه از قبايل ديگر 13 سر.

* سيد الشهدا(ع) هنگام شهادت 57 سال داشت.

* پس از شهادت امام حسين‏(ع‏)، 33 زخم نيزه و 34 ضربه شمشير، غير از زخمهاى تير بر بدن آن حضرت بود.
اين ماهى فتاده به درياى خون كه هست
زخم از ستاره بر تنش افزون،حسين توست (2)

* شركت كنندگان در حادثه اسب تاختن بر بدن امام حسين(ع) 10 نفر بودند.

* تعداد سپاه كوفه 33 هزار نفر بودند كه به جنگ امام حسين(ع) آمدند؛ آنچه در نوبت ‏اول آمدند تعداد 22 هزار بودند: عمر سعد با 6000، سنان با 4000، عروة بن‏قيس با 4000، شمر با 4000، شبث بن ربعى با 4000. آنچه بعدا اضافه شدند: يزيد بن‏ركاب كلبى با 2000، حصين بن نمير با 4000، مازنى با 3000، نصر مازنى با 2000 نفر.

* سيد الشهداء(ع) روز عاشورا براى 10 نفر مرثيه خواند و در شهادتشان سخنانى فرمود و آنان را دعا، يا دشمنان آنان را نفرين كرد. اين افراد عبارتند از : حضرت على اكبر(ع)، حضرت عباس(ع)، حضرت قاسم(ع)، عبد الله بن حسن، عبد الله طفل شير خوار، مسلم بن عوسجه، حبيب بن مظاهر، حر بن يزيد رياحى، زهير بن قين و جون. و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد: مسلم و هانى.

* امام حسين‏(ع‏) بر بالين 7 نفر از شهدا پياده رفت: مسلم بن عوسجه، حر، واضح‏رومى، جون، حضرت عباس(ع)، حضرت على اكبر(ع)، حضرت قاسم(ع).

* سر سه شهيد را روز عاشورا به جانب امام حسين‏(ع‏) انداختند: عبد الله بن عميركلبى، عمرو بن جناده، عابس بن ابى شبيب شاكرى.

* سه نفر را روز عاشورا قطعه قطعه كردند: حضرت على اكبر(ع)، حضرت عباس(ع)، عبد الرحمن بن عمير.

* مادر 9 نفر از شهداى كربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسر خویش بودند: حضرت علی اصغر(ع) كه مادرش رباب بود ، عون بن عبد الله جعفر مادر وی حضرت زينب(ع) بود،حضرت قاسم بن حسن(ع) که مادرش رمله بود، عبد الله بن حسن مادرش بنت‏شليل جيليه، عبد الله بن مسلم ‏مادرش رقيه دختر حضرت على‏(ع) بود، محمد بن ابى سعيد بن عقيل، عمرو بن جناده، عبد الله بن وهب‏ كلبى مادرش ام وهب، على اكبر(بنا به نقلى مادرش ليلى،كه ثابت نيست).

*5كودك نابالغ در كربلا شهيد شدند: حضرت علی اصغر(ع)، عبد الله بن‏ حسن، محمد بن ابى سعيد بن عقيل، عمرو بن جناده انصارى.

* 5 نفر از شهداى كربلا، از اصحاب رسول خدا بودند: انس بن حرث كاهلى، حبيب بن مظاهر، مسلم بن عوسجه، هانى بن عروه، عبد الله بن بقطر عميرى.

* در ركاب سيد الشهداء(ع)، تعداد 15 غلام شهيد شدند: نصر و سعد از غلامان‏على‏(ع‏)، منحج غلام امام مجتبى‏(ع‏)، اسلم و قارب از غلامان امام حسين‏(ع‏)، حرث‏غلام حمزه، جون غلام ابوذر، رافع غلام مسلم ازدى، سعد غلام عمر صيداوى، سالم غلام‏بنى المدينه، سالم غلام عبدى، شوذب غلام شاكر، شيب غلام حرث جابرى، واضح غلام‏حرث سلمانى. اين 14 نفر در كربلا شهيد شدند. سلمان غلام امام حسين‏«ع‏»، كه آن‏حضرت او را به بصره فرستاد و آنجا شهيد شد.

* 2 نفر از ياران امام حسين‏(ع‏) روز عاشورا اسير و شهيد شدند: سوار بن منعم و موقع بن ثمامه صيداوى.

* 4 نفر از ياران امام در كربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسيدند: سعد بن‏حرث و برادرش ابو الحتوف، سويد بن ابى مطاع (كه مجروح بود و محمد بن ابى سعيد بن‏عقيل.

* 7 نفر در حضور پدرشان شهيد شدند : على اكبر، عبد الله بن حسين ، عمرو بن جناده، عبد الله بن يزيد، عبيد الله بن يزيد، مجمع بن عائذ، عبد الرحمن بن مسعود.

* 5 نفر از زنان از خيام حسينى به طرف دشمن بيرون آمده و حمله يا اعتراض كردند: كنيز مسلم بن عوسجه، ام وهب زن عبد الله كلبى، مادر عبد الله كلبى،زينب كبرى، مادرعمرو بن جناده.

* زنى كه در كربلا شهيد شد مادر وهب (همسر عبد الله بن عمير كلبى)بود.

* زنانى كه در كربلا بودند: زينب سلام الله علیها، ام كلثوم، فاطمه، صفيه، رقيه، ام هانى «اين 6 نفر ازاولاد امير المؤمنين(ع) بودند» فاطمه و سكينه «دختران سيد الشهدا علیه السلام»، رباب، عاتكه، مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقيل، فضه نوبيه، كنيز خاص حسين، مادر وهب بن عبد الله.

پاورقی ها:
1-بخش عمده‏اى از اين آمار از كتاب‏ زندگى «ابا عبد الله الحسين‏» عماد زاده، «وسيلة الدارين فى انصار الحسين‏» سيد ابراهيم موسوى و «ابصار العين‏» سماوى است.
2-محتشم كاشانى.