در روزهایی که اروپای قرن 14 و 15 میلادی در دوران پر تنش رنسانس به سر می ‌برد و یا در قاره آمریکا شاهد دوران تلخ و سیاه برده داری بودیم، این مردان ایرانی همسو و هم داستان با زنان ایرانی بودند که در تمام مناسبت های رفتاری زیست و زندگی فرهنگی خود علاوه بر تعاون و مشارکت دارای کار ویژگی‌های کاملا یکسان و هم پا بوده اند.
این شکل از رفتار و تعاون و همدلی را ما در برگزاری مناسبت های آیینی و رفتارهای فرهنگی در مراسم های آیینی، ملی و مذهبی شاهد هستیم. یکی از جذاب ترین شیوه های برگزاری مراسم سوگواری که با محوریت فعالیت زنان برگزار می شود کاملا مصداقی بارز بر شهادت تاریخی حادثه عاشورا دارد، جایی که زنان قبیله بنی اسد بعد از واقعه عاشورا و رسیدنشان به صحرای کربلا با پیکر بی‌ جان شهدای این واقعه مواجه شدند و در کنار شیون و ریختن اشکِ ماتم و برگزاری مراسم عزاداری و سوگواری تمام تلاش خود را بر آن بستند تا پیکر شهدای سپاه اسلام را به خاک بسپارند.
در این راستا بانوان ایرانی برای همسویی و زنده نگه داشتن این شکل از رفتار فرهنگی، روی به آیینی آوردند که از آن به عنوان «تعزیت بانوان» نام برده می شود.
ظهور و بروز اصلی این شکل از رفتار را ما در میان بانوان عزادار در منطقه آستانه اشرفیه ایران شاهد هستیم. آنها دقیقا بعد از پایان دهه نخست ماه محرم و با آغاز روز یازدهم تا روز هفدهم ماه محرم دست به برگزاری مراسم تعزیه و سوگواری خاصی می زنند که بازتاب دهنده رفتار زنان قبیله بنی اسد است.
بانوان عزادار و سوگوار آستانه اشرفیه با پوشیدن لباس های کاملا یکدست و بلند و همچنین با نهادن پوششی بر روی صورت خود و در دست داشتن پرچم های عزاداری، به سوگواری این ایام می پردازند. در این میان گروهی بیل هایی را که به نشانه مراسم خاکسپاری و تدفین است همراه خود دارند و عده ای شالی های خشک شده برنج که در لفظ محلی به آن « کلوش» می گویند را در دست دارند و کوبیدن آن شالی ها بر سر و صورت و شانه های شان به این رفتار آیینی و این شیوه عزاداری را به اجرا می گذارند.
در شکل برگزاری «تعزیت بانوان» آستانه اشرفیه شاهد حضور گروه های عزادار آنها در کوچه ها، خیابان ها، تکایا و مساجد شهر طی تاریخ یازدهم تا هفدهم ماه محرم هستیم که طی این مراسم سعی می کنند بعد از عزاداری دهه نخست که بار اجرای آن بیشتر بر دوش مردان منطقه است، نقش خود را در مرثیه شهادت حضرت امام حسین علیه السلام به نحوی نیکو ایفا کنند.
این زنان در حقیقت خود را شبیه راویان نخستین حادثه کربلا یعنی زنان قبیله بنی اسد می کنند که با حضورشان در صحرای کربلا و رو به رو شدن با پیکر شهدا، آیین تدفین آنها را به شکل مراسم سوگواری و تعزیت به جای می آوردند.
برگزاری «تعزیت بانوان» آستانه اشرفیه نه تنها در کشور ما زبانزد خاص و عام است که در بسیاری از فرهنگ های آیینی جهان نیز به شکل مکتوب به ثبت رسیده است و بسیاری از جهانگردان ایران در تاریخ ذکر شده (روزهای یازدهم تا هفدهم ماه محرم) سعی می‌کنند برنامه ریزی سفر خود را به گونه ای تنظیم کنند تا در منطقه آستانه اشرفیه شاهد برگزاری این شکل از مراسم آیینی سوگواری و عزاداری شهادت حضرت امام حسین علیه السلام و یاران با وفایش توسط بانوان ایرانی باشند.

 

آرمان هیأت