بعثت انبیاء دست رحمت خداست که به سوی بشریت دراز شده است و نبی اکرم سرا پا رحمت است. برای مثال پیامبر (ص) دلسوز کسانی می‌شود که خدا دلسوز آنها نیست؛ یعنی برای برخی کافران و ستمگران سران قریش دعا می‌کرد که خدایا اینها را ببخش.
۲۷ رجب روز عید بزرگ مبعث مسلمانان یعنی روزی که پیامبر اسلام (ص) از جانب خداوند به پیامبری مبعوث شد و اولین آیات نورانی قرآن «اقراء باسم ربک الذی خلق» در بیت‌المعمور و قلب نازنین پیامبر نازل شد. وقتی پیامبر (ص) که طبق عادت گذشته برای راز و نیاز تنهایی به غار حرا در کوه نور مراجعه می‌کردند، این بار انگار بار سنگینی بر دوش داشته و وقتی به خانه خدیجه همسر مهربان رسید، احساس خستگی شدید و عرق کردگی در چهره مبارک رسول خدا پیدا بود و وقتی علت سؤال شد، پیامبر فرمودند: فرشته وحی آیات الهی را نازل کرده و از جانب خداوند به پیامبری برانگیخته شده‌اند.
آنچنان بود که خداوند خواست در سرزمینی که مردم آن به عادت قبایل بدوی زندگی می‌کردند و تنها هنر آنها علاقه به شعر، شتر و شمشیر بود، اما در این میان پیامبر رحمة للعالمین از بین همه مردم برانیگخته شد که قبل از آن نزد هیچ استاد و در هیچ مدرسه‌ای درس نخوانده بود، اما وقتی آیات نورانی بر قلب مبارک پیامبر نازل شد، راهنما و پیامبر میلیون‌ها انسان در سراسر جهان شده و هنوز چراغ هدایت بشریت را روشن نگه داشته‌اند.
به مناسبت این روز فرخنده پای سخن کارشناسان دینی درباره اهمیت عید مبعث در دایره هستی خلقت نشسته‌ایم که در ادامه می‌آید:
یثربی: پیامبر خاتم (ص) ذخیره الهی از نظر رحمت بودن برای بشریت است
سیدیحیی یثربی مفسر قرآن کریم، اساس اسلام و دین رسول خاتم (ص) را بر پایه درست اندیشیدن توصیف کرد و گفت: امام علی (ع) در وصف پیامبر در جملاتی کوتاه می‌فرماید: سرمایه پیامبر (ص) دانایی و ابزار کارش آگاهی بود، یعنی به مردم آگاهی می‌داد. به کسی زور نمی‌گفت. دیگر بعد حوزه تکاملی اسلام به بعد اجتماعی، سیاسی و علمی باز می‌گردد که اسلام بهترین رهنمودها را دارد.
وی با تأکید بر اینکه هدف اسلام، اساس کار و توسعه زندگی اجتماعی سیاسی مردم است، درباره ویژگی شخصیتی پیامبر (ص) اظهار داشت: همه انبیاء، سرچشمه رحمت بودند. اما نبی اکرم (ص) پیامبر خاتم و ذخیره الهی از نظر رحمت بودن برای انسان در طول تاریخ است.
یثربی اساس بعثت انبیاء را رحمت برشمرد و تصریح کرد: بعثت انبیاء دست رحمت خداست که به سوی بشریت دراز شده است و نبی اکرم سرا پا رحمت است. برای مثال پیامبر (ص) دلسوز کسانی می‌شود که خدا دلسوز آنها نیست؛ یعنی برای برخی کافران و ستمگران سران قریش دعا می‌کرد که خدایا اینها را ببخش.
وی ادامه داد: این دست رحمت خدا ـ پیامبر اعظم (ص) ـ به سوی ما دراز شده است. خداوند به حق شخصیت همین پیامبر (ص)، به مسلمانان توفیق دهد که جامعه دانایی، آگاهی و خردورزی را فراموش نکند.
حجت‌الاسلام مختاری: بعثت نقطه آغاز یک زندگی جمعی توأم با صلح و آرامش است
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان اینکه بعثت پیغمبر اکرم (ص) نوید یک مژده را برای جامعه بشری برای همزیستی مسالمت‌آمیز به ارمغان آورده است، اظهار داشت: «بعثت» برانگیختن انسان‌ها یا یک نوع تحول بنیادین با دگرگونی اساسی در بخش‌های مختلف جامعه ایجاد کردن است.
وی افزود: بعثت پیامبر اکرم (ص) نقطه آغاز یک زندگی جمعی توأم با صلح و سازش و آرامش است. به دلیل اینکه از اولین پیام‌های دعوت حضرت رسول (ص) پیام صلح، پیام آشتی و پیام زندگی جمعی و گروهی است که اسلام را به عنوان دین رحمت و دین صلح و سازش مطرح کرده است.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی بیان داشت: مبنای دین اسلام، اخلاق، عزت، کرامت و علوّ انسان است و انسان بما هو انسان، مورد تکریم و تعظیم قرار دارد، اسلام به عنوان متمم و مکمل اخلاق بشری، آمده است که جامعه را به صلح و صفا دعوت کند. به عکس آنچه دشمن امروز به دنبال آن است که دین اسلام را دین خشن، خوف و متعرض به جان و مال دیگران معرفی کند.
وی ادامه داد: ۲۷ رجب به عنوان روز مبعث، روز صلح، روز زندگی همزیستی مسالمت‌آمیز میان پیروان تمام ادیان و ابنای بشر از هر دین و آیینی که باشند اسلام اجازه نمی‌دهد که ضرر و آسیبی به انسان بما هو انسان متوجه او نشود چه برسد به اینکه فرد، پیرو دین اسلام نبوده و پیرو آیین خاصی باشد. به نظر می‌رسد مبعث یک درس، عبرت و سرمشق و رهبری برای تمام انسان‌ها است.
معارف: بعثت پیامبران عقل خفته در وجود آدمی را بیدار می‌کند
مجید معارف عضو هیأت علمی و استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه بعثت پیامبران تأثیر بسیار مهمی با رشد عقلانیت در بین انسان‌ها دارد، گفت: به ویژه این رشد با ظهور اسلام از سوی پیامبر (ص) نمود پیدا کرده است. برای فهم بهتر این ارتباط سخنی از علی (ع) که در نهج البلاغه آمده است: خدای تبارک و تعالی پیامبران خود را در بین مردم برانگیخت و این پیامبران را پیاپی فرستاد تا میثاق فطرت را به یاد انسان‌ها بیاورند، آن عهد و پیمانی که همه انسان ها در عالم زر به عبودیت الهی سپرده بودند و این نعمت‌های فراموش شده را تا اینکه عقل های فراموش شده در وجود انسان کاویده شود.
وی افزود: در حقیقت اگر به تعالیم قرآن کریم که حاصل بعثت پیامبران بر وجود مقدسشان وحی شده است نیز نظر افکنیم، در آن هر جا که سخن از شگفتی‌ها به میان می‌آید، مخاطب شگفتی‌ها، اولی الالباب و خردمندان هستند نه مردمان معمولی که برخی از عقلشان فاصله گرفته‌اند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: پیامبران و ائمه در سخنان و روایات بر عقل و تعالیم و احکام آن پای فشاری می‌کنند و به گونه‌ای این دو حجت با هم هماهنگ‌اند که در اصطلاح گفته‌اند «کلما حکم بالعقل حکم بالشرع و کلما حکم بالشرع حکم بالعقل»؛ احکام شرع مؤید احکام عقل و احکام عقل موید احکام شرع است.
وی ادامه داد: بنابراین آنچه که به عنوان دستاوردهای بعثت می‌توانیم در این ایام طرح کنیم، این است که با بعثت پیامبران این عقل خفته در وجود آدمی بیدار می‌شود، عقل‌های دفن شده شخم زده می‌شوند و امکان رشد و شکوفایی فرا می‌رسد.
اسعد: تأسیس مدرسه ایدئولوژی، ایمانی و اخلاقی از سوی پیامبر (ص) دستاورد بعثت است
سهیل اسعد مبلغ آرژانتینی با تأکید بر اینکه مبعث پیامبر (ص) یک تحول بسیار جدی و عمیق در جامعه آن روزها بوده است، اظهار داشت: جامعه‌ای که پیامبر (ص) در آغاز رسالتش در مکه با آن مواجه شد با جامعه‌ای که در مدینه بنا کرد، کاملاً متفاوت بود؛ از لحاظ علمی رشد علمی که جامعه داشت، بی‌سوادی اولیه منتقل شد به یک جامعه طالب علم و جامعه‌ای که ترقی علمی بسیار برایش مهم بود و تجلیات علمی زیادی در برهه‌های تاریخی بعدی داشت.
وی افزود: از لحاظ معنوی نیز، حالات عرفانی که ما در اصحاب پیامبر (ص) در مدینه می‌بینیم با آن ظلماتی که قبل از پیامبری حضرت (ص) به چشم می‌خورد کاملاً متمایز است. همچنین از لحاظ نظام اجتماعی، حکومتی که رسول الله (ص) در مدینه به وجود آورده بود تفاوت چشم‌گیری با نظام قبیله‌ای شهر مکه داشت.
این مبلغ آرژانتینی ابراز داشت: در برهه‌ای از تاریخ، پیامبر اکرم (ص) را می‌بینیم که حضرت تنها با دو نفر نماز می‌خواند. اما امروز در هر مسجدی هزاران نفر گاهی اوقات کمتر و بیشتر شاهدیم، در هر شهر و کشوری مساجد متعددی وجود دارد که در کل میلیون‌ها نفر اهل قبله هستند و اینها تحولاتی است که بعد از بعثت حضرت رسول (ص) ایجاد شده است.
وی بزرگترین دستاورد بعثت را مدرسه‌ای خواند که پیامبر اکرم (ص) به عنوان مدرسه فکری، ایدئولوژی، ایمانی و اخلاقی تأسیس کرد و ادامه داد: اصولاً ایشان یک جریان فکری ایجاد کرد که امروز حتی غیر از مسلمانان از آن بهره می‌برند.
حجت‌الاسلام محرمی: هدف از بعثث انبیا رسیدن به کمال الهی است
حجت‌الاسلام غلامحسن محرمی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه هدف از بعثث انبیا شناخت پروردگار عالمیان و رسیدن به قرب و کمال الهی است، گفت: تفکر و اندیشه تنها با عزلت گزیدن میسر می‌شود. چون پیامبران، قبل از اینکه به رسالت مبعوث شوند، می‌بایست راه‌های کمال را بپیمایند تا در پرتو آن به قرب خدا و شناخت خدا نائل شوند، این امر میسر نمی‌شد مگر با عزلت و تنهایی!
وی افزود: بنابراین یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای دستیابی به تفکر این است که انسان مدتی را در صحرا باشد، به همین خاطر اکثر انبیاء شغل چوپانی داشتند. در روایت آمده است که «ما بعث الله نبیا قطّ حتی یسترعیه الغنم لیعلمه بذلک رعیه الناس»؛ خداوند هیچ پیامبری را بر نمی‌انگیخت، مگر اینکه بر چوپانی می‌گمارد تا از این طریق، تربیت و مدیریت مردم را به او بیاموزد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه پیامبر اکرم (ص) در شب مبعث جبرئیل را به هیبت اصلی او مشاهده کرده است، ابراز داشت: در سوره «تکویر» به خوبی به این موضوع اشاره می‌شود که خداوند می‌فرماید: «وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِینِ»، قطعاً آن -فرشته وحى- را در افق رخشان دیده است، بنابراین وحی در این شب به صورت غیر مستقیم توسط جبرئیل انجام شده است و فرشته وحی فرمان الهی را به شخص رسول خاتم(ص) ابلاغ کرده است.
حجت‌الاسلام کلباسی: بعثت بزرگترین حادثه در تاریخ آخرالزمان جامعه بشریت است
حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی مدیر مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه مبعث پیامبر اکرم (ص) بزرگترین حادثه در تاریخ آخرالزمان جامعه بشریت است، اظهار داشت: عید مبعث سرفصل مهمی در تاریخ و تحولات تاریخ ایفا کرده است، چرا که آخرین فرستاده خداوند همراه با کاملترین دین با برآورده کردن نیازهای فکری معنوی و سیاسی به رسالت مبعوث شد و عید مبعث از ایام الله محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه شخصیت پیامبر (ص) مایه وحدت و انسجام اسلامی است، افزود: مشترکات عالم اسلام بسیار زیاد است، یعنی اگر در عقاید، مناسک و اعمال سیر کنیم، مشاهده می‌کنیم که تقریباً در بیش از 90 درصد از موارد مسلمان‌ها اتفاق‌نظر دارند. در توحید، بعثت پیامبر (ص)، در بحث معاد، حتی در بحث امامت و ولایت که مسلمانان قایلند بدون امام و ولی نمی‌توان زندگی کرد، منتها در مصادیقش اختلافاتی رخ می‌دهد.
حجت‌السلام کلباسی بعثت پیامبر خاتم (ص) را فرصتی برای محور قرار دادن شخصیت ایشان در زمینه‌های تقریبی بیداری اسلامی تلقی کرد و تصریح کرد: در نظام ارزشی که پیامبر (ص) آورده است، اقامه قسط جز اهداف اصلی رسالت ایشان مطرح بوده است، در سوره «حدید» خداوند در این باره می‌فرماید: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَینَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ...»، اقامه قسط جز اهداف رسالت انبیا و طبیعتاً رسالت پیامبر اکرم (ص) است.
وی ادامه داد: عدالت خواسته، هدف و آرمان همه انبیا و اولیا بوده است، به طوری که آرمان پیامبر (ص) بوده که شعار و پرچم اصلی قیام امام عصر (ع) حول محور عدالت است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «او خواهد آمد و جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد».
