سریال«مختارنامه» سال 88 پخش مي‌شود
4 آذر 1387 ساعت 10:47
سریال «مختارنامه» از پروژه‌هايي است كه با صرف زمان، انرژي و هزينه فراوان ساخته مي‌شود و به خاطر مقطع خاص تاريخي قيام مختار از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
به گزارش خیمه، مختار، ابوعبيد بن ثقفي، سياستمداري با درايت، جنگاوري ورزيده و علوي تباری متعصب است؛ وی در زمان حركت امام حسين(ع) به سمت كوفه، به جرم همكاري با مسلم بن عقيل و پناه دادن او در منزل خويش، توسط عبيدالله ابن زياد زنداني مي‌شود و در روز عاشورا به دليل زنداني بودن نمي‌تواند امام حسين(ع) و ياران او را همراهي كند، اما پس از آزادي با متحد کردن شیعیان علیه حکومت یزید قیام می‌کند و با شعار "یالثارات الحسین" به خونخواهی امام حسین (ع) و شهدای کربلا، از قاتلان آنها انتقام می‌گیرد و آنها را از دم تيغ مي‌گذراند و در كوفه يك حكومت شيعي انقلابي تشكيل مي‌دهد.
«مختارنامه» عنوان سريالي است كه داستان زندگي و قيام مختار ابوعبيد بن ثقفي را روايت مي كند؛ سريال "مختارنامه" سه بخش دارد كه در بخش نخست جواني زندگي مختارثقفي و در دو بخش ديگر ميانسالي تا شهادت وي را به تصوير مي كشد.
این سریال از پرو‍‍‍ژه‌هاي تاريخي و محصولات رده "الف" مركز سيما فيلم است كه تهيه‌كنندگي آن را محمود فلاح برعهده دارد.
«مختارنامه» از پروژه‌هايي است كه با صرف زمان، انرژي و هزينه فراوان ساخته مي شود و به خاطر مقطع خاص تاريخي كه به نمايش مي‌گذارد، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
اين سريال كه ششمين ساخته داوود ميرباقري پس از مجموعه‌هايي همچون "امام علي(ع)" و "معصوميت از دست رفته" به شمار مي آيد، از بهمن سال 81 وارد مراحل پيش توليد شد و فيلمبرداري آن نيز به طور رسمي از فروردين 83 آغاز گشت.
فيلمنامه اولیه اين كار تاريخي را محمدابراهیم سلطانی فر نوشته و حسن میرباقری، محمد بیرانوند و داوود میرباقری نيز در سه نوبت آن را بازنویسی كرده‌اند.
اين سريال به شيوه 35 ميليمتري در کاشان، آبادان، ورامين، شاهرود و شوشتر فيلمبرداري مي‌شود، ضمن آنكه بخش‌هاي جنگي نيز در شهرك دفاع مقدس و احمدآباد مستوفي تهران در حال فيلمبرداري است.
در اين مجموعه فريبرز عرب نيا، نقش مختار را ايفا مي كند و رضا رويگري، رضا كيانيان، عنايت شفيعي، فرهاد اصلاني، ژاله علو، فريبا کوثري، اکبر زنجانپور، نسرين مقانلو، پرويز پورحسيني، مهدي فخيم‌زاده، ويشکا آسايش، ژاله علو، سيامک اطلسي، داوود رشيدي، ولي الله شيراندامي، محمد صادقي، محمدفيلي، شهره‌لرستاني، فرخ نعمتي، كاظم هژير آزاد، نسرين مقانلو، ولي الله مومني، کريم اکبري مبارکه، امين زندگاني، ابراهيم آبادي، انوشيروان ارجمند، محمود اردلان، حبيب دهقان نسب، جعفر دهقان و... از ديگر بازيگران آن هستند.
عوامل پشت صحنه اين سريال نيز عبارتند از:
نويسنده و کارگردان: داود ميرباقري، تهيه‌کننده: محمود فلاح، نويسندگان اوليه: حسن ميرباقري، محمد بيرانوند، مدير فيلمبرداري: عظيم جوانروح، تدوين‌گر: مهدي حسيني وند، چهره پردازي: عبدالله اسكندري، مسعود ولدبيگي و محقق تاريخ اسلام: حجت الاسلام رسول جعفريان.
در مورد جزئیات سریال مختارنامه در ماه‌های پایانی ساخت این پروژه عظیم تاریخی، با رضا استادی، مسئول روابط عمومی این مجموعه گفت‌وگویی کرده‌ایم.
وی درباره "مختارنامه" گفت: «اين سريال به روايت زندگی پر فراز و نشيب و قيام حماسی و قهرمانانه مختار ابوعبيد ثقفی ملقب به ابواسحاق می‌پردازد؛ به مدد تمامی اسناد و مدارک باقی مانده، اين مقطع جاودانۀ تاريخی، يادآور جنبشی فراگير و اثرگذار است که پس از حادثهۀ عاشورا به رهبری مختار شکل می‌گيرد و با قصاص اشقيا و قاتلين امام حسين(ع) و ياران مظلومش به پيروزی می‌رسد.»
رضا استادی افزود: «در اين سريال، جوانی، ميانسالی و کهنسالی مختار به عنوان شخصیت محوری به تصوير کشيده می‌شود؛ داستان سريال از روزهای پايانی خلافت امام حسن(ع) آغاز و به زمان امامت امام حسين(ع) می‌رسد و وقايعی را که منجر به قيام محرم سال 61 قمری شد را دربرمی‌گيرد، به تعبيری از زمان حکومت معاويه تا حکومت عبدالملک مروان.»
مسئول روابط عمومی مختارنامه بیان کرد: «زمانی که امام حسين(ع) به همراه خانواده و يارانش آمادۀ سفر به کوفه می‌شود، مختار و افراد قبيله‌اش زمينه‌های استقال با شکوه از امام را فراهم می‌کنند ولی عبيدالله زياد با هراس از موقعيت به وجود آمده و حسب دستور يزيدبن معاويه برای گرفتن بيعت از امام و در هم شکستن همراهی و مقاومت کوفيان به ويژه ياران مختار، او را به عنوان رهبر جنبش در کوفه دستگير و به همراه ديگر علويان فداکار به زندان می‌اندازد.»
وی می افزاید: «بدين ترتيب مختار در تمامی روزهای منتهی به واقعه عاشورا با دلی دردمند و خشمی فروخورده در بند و زندان حاکم کوفه است؛ در اين ميان توطئهۀ بنی‌اميه برای قتل مختار به نتيجه نمی‌رسد و اين فرماندهۀ دلاور و زيرک با وساطت عبدالله بن عمر و به کارگيریِ ترفندی هوشمندانه از زندان آزاد شده و مدتی بعد با فراهم کردن نيروهای وفادار و شجاع، قيام سراسری و سرنوشت ساز خود را آغاز می‌کند و سرانجام موفق به تشکيل حکومتی عدالتخواه می‌شود و ... .»
خیمه: پيشنهاد انجام چنين پروژه اي چگونه به داوود ميرباقري رسيد، در شرايطي كه ظاهرا شهرام اسدي نيز در حال كار بر روي چنين پروژه‌اي بوده است؟
استادی: سال 1381 پس از تعطيلات نوروز، محمود فلاح تهیه کننده فعلی سریال مختارنامه، متن فيلمنامه "توابين، «فیلمنامه اولیه سریال "مختارنامه" را که در آن زمان محمد ابراهیم سلطانی فر نوشته بود» را براي مشاوره درباره انتخاب كارگردان به داوود میرباقری ارائه كرد.
میرباقری در آن زمان منتظر به نتيجه رسيدن فيلمنامه سلمان فارسي بود؛ در آن زمان به میرباقری خبر داده شد که توليد "سلمان" بنا به گفته مسئولان سازمان فعلا مقدور نيست و براي راه اندازي اين پروژه، نياز به فرصت بيشتري است ولي در حال حاضر امكان توليد سريال "توابين" وجود دارد.
به اين ترتيب، ساخت مجموعه "سلمان فارسي" كه بخش اول قرارداد نگارش و تحقيق آن نيز اجرا شده بود به آينده موكول شد و ساخت سریال "مختارنامه" در اولویت قرار گرفت.
بد نیست به این نکته هم اشاره شود که حدود ده سال پیش از این مقطع ـ یعنی حول و حوش سال‌های 71 ـ که داوود میرباقری در حال ساخت سريال "امام علي(ع)" بود، محمد ابراهيم سلطاني فر نيز مشغول تحقيق براي نگارش فيلمنامه "توابین" بود.
متن نوشته شده توسط سلطانی‌فر به لحاظ تاريخي كاملا مستند بود و اين مسئله فضاي تاريخي دوره مورد نظر را براي گروه سازنده قابل لمس كرد، اما فيلمنامه به جهت تفاوت‌هايي كه با معيارهاي ذهني میرباقری داشت، به بازنويسي اساسي نياز داشت.
فيلمنامه اين مجموعه سه بار توسط حسن ميرباقري، محمد بيرانوند و خود میرباقری بازنويسي شده است و متن فعلي تنها از جهت حوادث مستند تاريخي با متن قبلي مشترك است و از لحاظ دراماتيك، متن پخته‌تري است و به معيارهاي دراماتيكي هم كه میرباقری به آنها اعتقاد دارد، نزديك‌تر است.
خیمه: آيا مانند ديگر كارهاي مذهبي، مختارنامه ابتدا به صورت فيلم پخش مي شود؟
استادی: خیر. مختارنامه یک سریال داستانی است و از ابتدا به صورت سریال پخش خواهد شد و تا این لحظه تصمیمی درباره استخراج یک نسخه سینمایی از آن گرفته نشده است.
خیمه: هزينه هاي اين سريال به غير از بودجه اختصاص یافته از سوی سيمافيلم را چه ارگان‌ها و يا مؤسساتي تقبل كرده اند؟
استادی: تمام بودجه تولید این سریال از طریق سیما فیلم تامین شده است.
خیمه: شروع مراحل پيش توليد و توليد اين سريال از چه زماني بوده است؟ پيش بيني اوليه شما براي پایان كار چه تاريخي بود؟ اكنون پايان مراحل فيلمبرداري كار را چه زماني ارزيابي مي كنيد؟ زمان پخش اين سريال كي خواهد بود؟
استادی: آغاز نگارش فيلمنامه، مهر ماه 1381 بود که قصه سريال "مختارنامه" از زمان حكومت معاويه آغاز و تا حكومت عبدالملك مروان ادامه پیدا مي‌کند و در فاصله اين دو مقطع تاريخي، 16 سال از زندگي مختار ثقفي به تصوير كشيده مي‌شود.
نگارش فيلمنامه اوليه سريال مختارنامه از ابتداي سال 81 آغاز شد. فيلمنامه اوليه توسط حسن ميرباقري و محمد بيرانوند نوشته شد و داوود ميرباقري نیز نگارش نهايي فيلمنامه را انجام داد.
در طول نگارش متن، حجت‌الاسلام رسول جعفریان به عنوان محقق تاریخ اسلام در كنار نويسندگان فيلمنامه حضور داشته تا از نظر مستندات تاريخي و ديني، متن نهايي با واقعيت‌هاي تاريخي و ديني مطابقت داشته باشد. فيلمنامه اين سريال بعد از نگارش به تأييد علماي ديني نيز رسيده است.
آغاز پيش توليد: فروردين 1382
آغاز فيلمبرداري: فروردين 1383
آغاز تدوين همزمان: خرداد 1384
تاريخ تقريبي پايان فيلمبرداري: آذر 1387
تاريخ تقريبي آغاز پخش: پاییز سال 1388
خیمه: فيلمبرداري اين پروژه در چه مكان‌هايي انجام شد؟
استادی: بخش عمده‌ای از سریال مختارنامه در دکورهای ساخته شده در منطقه احمدآباد مستوفی در جنوب غربی تهران مقابل دوربین رفته است. در این منطقه دکورهای شهر کوفه، مکه و مدائن ساخته شده است.
بخش‌های مهمی از این سریال نیز در بیابان‌های اطراف کاشان، منطقه عشق آباد ورامین، شهر آبادان و مناطق اطراف آن، شهرستان شاهرود و مناطق اطراف آن و شهرک سینمایی دفاع مقدس مقابل دوربین رفته است.
خیمه: آيا استفاده از تنها يك دوربين براي فيلمبرداري چنين پروژه اي، كار را دشوار نمي‌كند، در حاليكه در فيلمي مثل دوئل به طور همزمان 4 دوربين فيلمبرداري مي كردند؟
استادی: در ساخت سریال تلویزیونی مختارنامه در هر جایی که نیاز بوده، بنا به تشخیص مدیر فیلمبرداری از دو یا سه دوربین استفاده شده است؛ ضمن آنکه فیلمبرداری یک فیلم سینمایی به شکل همزمان با چهار دوربین مسئله‌ای بی‌سابقه در سینما و تلویزیون ایران است!
خیمه: آيا بخشهايي در فيلمنامه وجود داشته كه به دليل كمبود بودجه حذف شده باشد؟
استادی: خیر؛ تا این لحظه از فیلمنامه مختارنامه هیچ صحنه‌ای حذف نشده است.
خیمه: ميانگين تعداد هنروران چند نفراست؟
استادی: تعداد بازيگر اصلی: بیش از 60 نفر
تعداد بازيگر فرعی: بیش از 140 نفر
تعداد سياهی لشكر: بیش از 2000 نفر
تعداد نيروهای انسانی درگير در پروژه: بیش از 1430 نفر
تعداد لوکيشن‌های داخلی و خارجی: بیش از 122 لوکيشن
ميزان ساخت دکور: 7 هکتار در زمينی به وسعت 24 هکتار
محل ساخت دکور: در تهران، احمد آباد مستوفی
تعداد اسب مورد استفاده در پروژه: بیش از 80 رأس.
خیمه: براي آهنگسازي اين سريال چه كسي مدنظر است؟
استادی: درباره ساخت موسیقی متن این سریال هنوز تصمیمی گرفته نشده است و تصمیم گیری درباره این بخش از کار به پایان ساخت سریال موکول شده است.
خیمه: در مجموع، اين سريال در چند دقيقه تهيه مي‌شود؟
استادی: این سریال در بیش از چهل قسمت 50 دقیقه‌ای تهیه می‌شود.
حاشیه‌های "مختارنامه"
تاکنون بيشتر صحنه هاي مربوط به اين مجموعه فيلمبرداري شده و تنها 15 درصد اين پروژه 1500 دقيقه اي باقي مانده است.
به منظور تسریع در پخش، كار تدوين مجموعه از ابتداي سال 1384 آغاز شده و به صورت همزمان صورت مي گيرد.
از آنجا كه منابع و مدارك تصويري از آن زمان وجود ندارد، گريم‌ها به صورت ذهني و پس از مشورت با كارگردان طراحي شده است.
ازآغاز فيلمبرداري اين سريال بيش از 220 بازيگر در لوكيشن‌هاي مختلف مقابل دوربين رفته‌اند كه حدود 200 بازيگر مرد و 20 بازيگر زن بوده‌اند.
به طور ميانگين روزانه 100 تا 300 هنرور بومي نيز در كنار بازيگران اصلي اين سريال مقابل دوربين رفته اند؛ تعداد اين هنروران بسته به صحنه‌هاي مورد نياز كار، از 30 تا 100 هنرور در نوسان است و گاه به 600 هنرور هم مي‌رسد.
به طور ميانگين هر روز بين 50 تا 60 نفر چهره‌پردازي مي شوند و هر روز براي 40 تا 50 نفر از اين هنروران ريش كامل نصب مي‌شود و در كل براي حدود 90 درصد بازيگران ريش و در مواردي مو بافته شده است.
تنها براي فيلمبرداري سكانس هاي مربوط به اردوگاه نخيله، مساحتي حدود ده هكتار زمين خاكبرداری و آماده سازی، چهار پل بر روي رودخانه هاي كوچك ساخته و 120 چادر برپا شد. لوكيشن اردو گاه نظامي نخيله در حاشیه رودخانه بهمنشیر در جنوب بود.
فيلمبرداري سريال "مختارنامه" چندين بار به دليل نبود اعتبار مالي از سوي سيمافيلم، بيماري كارگردان، مشاركت كارگردان در ساخت برنامه هاي تبليغاتي انتخابات رياست جمهوري و آماده سازي دكورهاي شهر و دارالعماره متوقف شد.
هنگامي كه خبر ساخت مختارنامه توسط ميرباقري اعلام شد، شهرام اسدي نيز مشغول آماده سازي سريالي با همين عنوان و موضوع بود!
به اعتقاد دست اندركاران توليد اين سريال، مختارنامه يكي از عظيم ترين و فاخرترين پروژه هاي ايران و خاورميانه است كه از نظر ابعاد اجرايي و مالي نظير ندارد.
پس از آغاز به كار مجموعه مختارنامه، مسئولان سيما فيلم با تاكيد بر لزوم ثبت و مستند كردن تجارب پروژه هاي تاريخي، از راه اندازي پروژه‌اي براي مستند كردن تجارب سريال هاي تاريخي در حال ساخت سيما خبر دادند.
پروژه‌اي پژوهشي با نام فرآيند توليد پروژه مختارنامه به گردآوري تجارب هنري سريال مختارنامه مي‌پردازد.
اغلب تهيه‌کنندگاني که در سيمافيلم در حال تهيه سريال يا تله‌فيلمي هستند، از واريز شدن بودجه‌هاي کلان سيمافيلم به سريال مختارنامه و امتيازهايي که براي گروه توليد آن در نظر گرفته‌اند، شکايت دارند و معتقدند توجه بيش از حد به گروه توليد مختارنامه، آسيب‌هايي جدي به توليدات آنها وارد ساخته است.
در ديدار عزت الله ضرغامي، رئيس سازمان صدا و سيما از اين پروژه، گروه توليد پيش‌بيني كرد فيلمبرداري اين سريال تا پاييز سال جاري تمام شود تا بعد از پايان فيلمبرداري، اين سريال در سال 1388 براي پخش آماده شود.
کد مطلب: 3760
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/3760/سریال-مختارنامه-سال-88-پخش-مي-شود