آيين سنتي «شمع و چراغ» در شاهرود برگزار شد
19 دی 1387 ساعت 14:21
آيين سنتي «شمع و چراغ» يا شامگاه خدام در شب‌هاي تاسوعا و عاشورا در برخي از تكاياي شاهرود براي ابراز ارادت به خاندان عصمت وطهارت و اداي نذر برگزار شد.
به گزارش خیمه، در كتاب فرهنگ مردم شاهرود نوشته سيدعلي اصغر شريعت زاده آمده است که در اين آيين كه نيم ساعت بعد از غروب آفتاب آغاز مي شود خدام اين تكايا كه به «كشيك كش» معروف هستند، به رديف در مقابل سقاخانه كه «چراغخونه» ناميده مي‌شود، مي‌ايستند.
متولي مسجد و ريش سفيدان نيز در جلوي چراغخونه مي‌ايستند و خدامي كه نوبت كشيك‌شان است در مقابل آنها صف مي‌كشند.
چراغچي شمعدان‌ها و چراغ توري‌ها را از چراغخونه آورده و به ترتيب يك در ميان روي زمين مي‌چيند و سپس چراغچي شمعدان‌ها را به دست گرفته و اشعار و دعاهاي ويژه اين مراسم را با صداي بلند مي‌خواند و سپس خطبه مخصوص شمع و چراغ را باصداي رسايي قرائت مي‌كند.
پس از آن «چاووش» اشعاري از محتشم كاشاني را كه مربوط به فاجعه كربلاست، با صداي خوش مي‌خواند و در پايان هر مصرع خدام صلوات مي‌فرستند.
پس از پايان مراسم شمع و چراغ، خدامي كه نوبت كشيك آنهاست شمع‌ها و چراغ‌ها را مي‌بوسند و به ترتيب به خدام كناري خود مي‌دهند و به همين ترتيب شمعدان‌ها و چراغ‌ها به وسيله همه خدام دست به دست مي‌شود تا به محل اوليه مي‌رسد.
اين آيين سنتي را درگذشته مراسم شمع و چراغ و گاهي هم به نام شامگاه خدام مي‌خواندند.
عناوين خطبه‌خواني، چراغچي و چاووشي در برخي از تكايا از جمله تكيه بيدآباد موروثي است و اين عناوين از پدران به فرزندان منتقل مي‌شود.
در تكيه بازار شاهرود هنگامي كه خطبه‌خوان به نام امام حسين(ع) مي‌رسد تمامي چراغ‌ها، مشعل‌ها و شمعدان‌ها خاموش مي‌شود و ريش‌سفيدان با آمدن به ميان مجلس و خواندن نوحه، كاه بر سر و روي‌شان مي‌ريزند.
در شب شهادت امام حسين(ع) تكايا و منبرخانه‌هاي شاهرود مملو از مشتاقاني است كه براي ابراز ارادت به ائمه اطهار به روشن كردن شمع دراين مكان‌ها مي‌پردازند.
افزون بر اين آيين سنتي، شهرستان شاهرود با نزديك شدن به ايام تاسوعا و عاشوراي حسيني جلوه‌هاي شورانگيزي از حزن و اندوه عزاداران حسيني به خود مي‌گيرد.
با فرا رسيدن ايام حزن و اندوه، پرچم‌ها و بيرق‌هاي سرخ و سبز و مشكي عزاي حسيني در كوچه و بازار شاهرود به اهتزاز درآمده و بار ديگر نغمه‌هاي جانسوز از گوشه و كنار شهر به گوش مي‌رسد.
عاشقان اهل بيت(ع) دراين شهرستان كه از چند روز قبل با برپايي آيين‌هاي ويژه و سياهپوش ساختن تكايا و اماكن مذهبي به استقبال ماه محرم رفته‌اند در قالب دسته‌های سينه‌زني و زنجيرزني به خيابان‌ها و معابر آمده و به عزاداري پرداخته‌اند.
گرماي عشق حسين(ع)، هواي سرد و يخبندان را در اين ديار بر سينه‌هاي كبود و عريان عزاداران بي اثر كرده است و ساكنان منطقه از پير و جوان در هواي سرد زمستاني و خيابان‌هاي سرد و يخبندان از مسجدي به مسجد ديگر مي روند و در ماتم مولاي خويش اشك مي‌ريزند.
در شهرستان شاهرود از گذشته‌هاي دور مراسم عزاداري محرم به شيوه خاص و سنتي برگزار مي‌شود و بسياري از شاهرودي‌هاي مقيم ساير نقاط ايران براي شركت در اين آيين‌ها به‌ويژه در ايام تاسوعا و عاشورا خود را به زادگاه خود مي رسانند.
شهرستان شاهرود با حدود 240 هزار نفر جمعيت در شرق استان سمنان و در ميانه جاده اصلي تهران ـ مشهد واقع است.
شهرستان شاهرود بيش از 810 تشكل مذهبي شامل حسينيه، هيات، تكايا و مسجد دارد و آيين‌هاي ويژه دهه اول محرم در بيشتر اين مكان‌ها برپا مي‌شود.
علاوه بر هيات‌ها و مساجد، آيين‌هاي روضه‌خواني اين دهه در 150 منزل و منبر خانه نيز برپا است.
کد مطلب: 4684
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/4684/آيين-سنتي-شمع-چراغ-شاهرود-برگزار