آرمان هیأت - روسری؛ نماد سیاسی در اندونزی

نگاه نیویورک‌تایمز به مسئله حجاب در انتخابات اندونزی

جهان-خیمه:سه حزب عمده اندونزی در حالی خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور آماده می‌کنند که بیل‌بوردها و پوسترهای انتخاباتی سراسر شهرهای کوچک و بزرگ اندونزی را پوشانده است و مردم را به انتخاب رییس‌جمهور و معاون‌اش ترغیب می‌کند.

اما یک حزب، حزب گلکار، پوسترهای همسران نامزدها را نیز در کنار شوهران‌شان به دیوارها چسبانده است. زنانی که از پوشش متداول اسلامی در اندونزی، جلباب،‌ استفاده کرده‌اند. همسران این نامزدها در اقدامی نمادین به تازگی به یکی از مراکز روسری فروشی در بزرگ‌ترین مرکز خرید جاکارتا، پایتخت اندونزی، رفتند. آنها کتابی نیز منتشر کرده‌اند با عنوان« همسران دیندار رهبران آیند.»

نتایج بیشتر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد رییس‌جمهور فعلی، سیسیلو بام‌بنگ یودهویونو، دوباره در این مقام ابقا می‌شود؛ اما تاثیر جلباب در این انتخابات بی‌سابقه بوده است.

شاید چندان تعجب‌آور نباشد، که جلباب، نوعی روسری که در آن سر و گردن پوشیده می‌شود، در انتخابات امسال ریاست جمهوری اندونزی به موضوعی داغ بدل شود. چرا که ظرف سه سال گذشته میزان فروش آن در اندونزی به طور مرتب افزایش یافته است و پوشیدن آن و یا عدم پوشیدن آن در اندونزی مفهوم متفاوتی دارد. جلباب امروز به مرکز گفتمان «نقش اسلام در دموکراسی» که بیش از یک دهه از عمر آن می‌گذرد، تبدیل شده است.

نقش جلباب تا آنجا اهمیت یافته است که معاون رییس جمهور فعلی که همسرش جلباب می‌پوشد در انتخابات پیش‌رو در کنار رییس‌جمهور فعلی که همسرش جلباب نمی‌پوشد قرار نگرفت. رییس‌جمهور همچنین از طرف حزب‌های کوچکی که در ائتلاف‌اش قرار دارند به دلیل عدم پوشش اسلامی همسرش تحت‌فشار قرار گرفته است.

حزب گلکار به دفعات اتهام استفاده سیاسی از نماد‌های اسلامی، که از طرف احزاب رقب وارد می‌شود، را رد کرده است.

علی‌رغم این‌که اندونزی پرجمعیت‌ترین کشور اسلامی است؛ زنان اندونزیایی سنت پوشش اسلامی از نوع روسری یا جلباب را نداشته‌اند و تنها پس از سقوط ژنرال سوهارتو در سال ۱۹۹۸ بود که پوشیدن جلباب متداول شد. متخصصان لباس و مد در اندونزی معتقداند رشد چشم‌گیر پوشیدن جلباب در این کشور علاوه بر دلیل مذهبی دلایلی نظیر سیاست و مد نیز دارد.

سردبیر مجله نور، یک مجله پرطرفدار در حوزه مد اسلامی، معتقد است:«‌ اگر از ده زن مختلف بپرسید چرا جلباب می‌پوشند ده جواب کاملا متفاوت می‌شنوید و این یعنی این‌که نمی‌توانید با دیدن یک زن با جلباب فرض کنید او یک مسلمان خوب است.»

یک فروشنده جلباب در بازار جاکارتا که دو مغازه جلباب فروشی دارد می‌گوید: ظرف دو سال گذشته از میان پانزده همکارش، هفت نفرشان به جای لباس‌های غربی جلباب می‌فروشند.

هرچند حضور عناصر مذهبی در عرصه سیاست چندان غریب نیست اما پررنگ‌شدن نمادی چون جلباب که نوعی حجاب اسلامی است در سیاست کشوری مانند اندونزی می‌تواند در عرصه بین‌المللی نیز تاثیر‌گذار باشد.