آرمان هیأت - بیوه زن و امامزاده بیورزین گیلان

جامعه-خیمه: مردم از زن و مرد و پیر و جوان به محل امامزاده می‌آیند، نیت کرده، روی زمین دراز می‌کشند و چشم‌ها را می‌بندند. تعداد اندکی از آنها شروع می‌کنند به غلت خوردن و پایین رفتن از پله‌های امامزاده، سپس مسیر را برخلاف جهت جاذبه طی کرده و همان پله‌ها را به صورت درازکش بر روی زمین بالا می‌روند. زمانی که چشم ها را باز می‌کنند، نه اثری از زخم و خراشیدگی بر روی بدنشان است و نه این حرکت را به یاد می‌آورند. این، نیت افراد و پاک بودن طینت شان است که آنها را حرکت می‌دهد و حاجتشان را روا می‌دارد. این را محلی های گیلان می‌گویند.

آنچه در بالا آمد بخشی از مراسمی است که در امامزاده حنفیه لوشان واقع در استان گیلان رخ می‌دهد. امامزاده‌ای که گفته می‌شود مدفن، محمد حنفیه (پسر حضرت علی) به همراه پسرش سيد هاشم و نیز سيد ابوالقاسم حمزه يكي از پسران امام موسي كاظم است.این امامزاده در روستای بیورزین واقع شده و به همین دلیل، گاه با نام روستایش خوانده می‌شود.

تاریخ شفاهی منطقه گویای آن است که «بیورزین» در زبان محلی به «بیوه زن» اشاره دارد، بیوه زنی که سال‌ها پیش در روستای مجاور روستای فعلی زندگی می‌کرده است. او شبی در خواب می‌بیند که کوه ریزش کرده و کل روستا را از بین برده است.

صبح که با تعریف خواب خود نمی‌تواند اهالی را قانع کند دست بچه‌های خود را گرفته و از روستا خارج می‌شود. چند روز بعد، ریزش کوه، روستای او را به کلی نابود می‌کند و همه می‌میرند.

محلی‌ها می‌گویند مدتی بعد این زن در خواب می‌بیند که باید نقطه خاصی از زمین را بکند، زمانی که این کار را انجام می‌دهد با جسد نپوسیده امامزاده مواجه می‌شود و بعد از آن، بقعه و بارگاهی در این محل ساخته می‌شود. از آن پس، همه ساله در مناسبت‌های مذهبی مهم مانند ۲۸ صفر، ۲۱ رمضان، تاسوعا و عاشورا و... جمعیت زیادی از روستاها و شهرهای اطراف لوشان به سمت این امامزاده حرکت می‌کنند. ازدحام جمعیت و گستردگی نذورات، از بخش‌های حائز اهمیت این مراسم است.

طبق یک باور قدیمی رایج در بین مردم منطقه، حاجتمندان برای گرفتن حاجت خود و نیز سنجش میزان خلوص و اعتقادشان باید بر روی زمین دراز بکشند و اگر لایق تشخیص داده شوند بر روی زمین، غلت داده شوند. این رسمی است که هنوز هم بسیاری از مردم منطقه به آن پایندند، گرچه محلی‌ها معتقدند که دیروز به دلیل بیشتر بودن ایمان و خلوص مردم، عده بیشتری از زوار امامزاده بر روی زمین، غلت داده می‌شدند.

«دستش شفاست، نفسش حق است، چشمش شور است.» این عبارات و نمونه‌هایی از این دست را هنوز که هنوز است بسیار در زندگی روزمره خود می‌شنویم. همه این‌ها بازمانده یک اعتقاد قدیمی‌اند که برای انسان‌ها جدای از کالبد و سخنانشان، درون مایه و طینتی قائل است که می‌تواند خیر یا شر باشد.

مفهومی که در بسیاری از آداب و رسوم آیینی این مرز و بوم، نمود دارد. رسم غلت زدن بر پله‌های این امامزاده نیز نمونه‌ای از این نمود است که با تمسک به آن، افراد سعی دارند محکی برای میزان ایمان، خلوص و نیز طینت خود بیابند و هم‌چنین، تاییدیه‌ای بر پذیرش نذر و خواسته‌شان به دست آورند.