آیین ایرانی
نعش، نمایش گونه‌ای از دردهای عاشوراییان
18 مرداد 1388 ساعت 8:02
جامعه-خیمه:در جلوی جمعیت، بر روی پارچه‌ای سیاه و در داخل کاسه‌ای غرقه در خون، سری بریده قرار دارد. موها و پوست صورتش در خون پنهان است اما اشکی که از چشمان سر بریده جاریست، خون روی صورتش را می‌شوید. با دیدن این اشک، صدای ناله و شیون بالا می‌گیرد و چشمان کودکان غرق در حیرتی آمیخته با ترس می‌شود. پشت این سر، یک یا چند تابوت در بالای دست‌های جمعیت حمل می‌شود و نیزه‌هایی که بر سر هر یک، سری برافراشته شده است.
در جلوی جمعیت، بر روی پارچه‌ای سیاه و در داخل کاسه‌ای غرقه در خون، سری بریده قرار دارد. موها و پوست صورتش در خون پنهان است اما اشکی که از چشمان سر بریده جاریست، خون روی صورتش را می‌شوید. با دیدن این اشک، صدای ناله و شیون بالا می‌گیرد و چشمان کودکان غرق در حیرتی آمیخته با ترس می‌شود. پشت این سر، یک یا چند تابوت در بالای دست‌های جمعیت حمل می‌شود و نیزه‌هایی که بر سر هر یک، سری برافراشته شده است.
این مختصر، شرحی کوتاه از مراسم عاشورا در شهر تویسرکان در استان همدان است که البته نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده است. نعش یا نعش کشی در تویسرکان، یکی از مراسم معمول روز عاشورا ست.
برخی نذر می‌کنند که در این روز نعش شوند. نعش باید بر روی تخته یا تابوتی در تمامی مدت مراسم در حالی که پارچه سفیدی بر رویش کشیده‌اند و دستانش را روی سینه‌اش گذاشته بی‌حرکت بخوابد.
این کار در سرمای زمستان و گرمای تابستان، کار ساده‌ای هم نیست. گاهی برای آن که بی سر بودن نعش را در نظر تماشاچیان تداعی کنند در بالای سرش، گردن بریده حیوانی را طوری قرار می‌دادند که مقطع بریده آن، از پارچه بیرون بماند.
دسته عزاداری در حالی که نعش را بر روی دستانش حمل می‌کند در شهر می‌گردد و به نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و زنجیرزنی می‌پردازد. در برخی از شهر ها نعش‌کشی گسترده‌تر برگزار می‌شود و تلاشی است برای به تصویر کشیدن ظلمی که بر عاشوراییان رفته است.
اجرای نمایش گونه‌ای از وقایع تاریخی و اسطوره‌ای در روز بزرگداشت آن وقایع، یکی از معمول‌ترین شیوه‌های آیینی و فولکلوریک است که اقوام مختلف از آن بهره می‌گیرند. این نمایش‌ها گاهی به بازسازی تمام واقعه و گاهی تنها به بازسازی گوشه‌هایی از آن می‌پردازند.
فرهنگ‌های قومی ایران نیز از این شیوه در بازسازی و بزرگداشت مراسم عاشورا و تجلیل از مقام شهدای آن بهره جسته‌اند. این فرهنگ‌ها به این ترتیب سعی می‌کنند به واسطه این بازسازی، مفاهیم و انسان‌هایی را که در آن واقعه حضور داشته‌اند در جامعه حفظ و بازسازی کنند.
کد مطلب: 7857
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/article/7857/نعش-نمایش-گونه-ای-دردهای-عاشوراییان