آرمان هیأت - درباره ابوالقاسم حالت

دانشنامه شاعران عاشورایی , 11 شهريور 1388 ساعت 11:06

ادب - خیمه : ابوالقاسم حالت فرزند كربلايى محمد تقى از شاعران نامى معاصر است. در سال ۱۲۹۲ ه.ش. در تهران ديده به جهان گشود. تحصيلات خود را در آنجا به پايان برد و از پانزده سالگى به سرودن شعر پرداخت و در سرودن انواع شعر مهارت يافت، ولى در فكاهى سرايى صاحب ذوقى سرشار است.

او نخستين شاعرى است كه مفاهيم طنز را در قالب بحر طويل بيان كرده است و به زبان‌هاى انگليسى و فرانسه و عربى تسلّط كامل داشته است و در امر ترجمه نيز داراى آثار ارزنده‏اى است. پس از شهريور ۱۳۲۰ علاوه بر هفته‏نامه «توفيق» با هفته‏‌‌نامه‏هاى «اميد ايران»، «تهران مصوّر»، «قيام ايران» و «خبردار» همكارى داشته است. در سال ۱۳۲۳ براى هفته‏نامه‏ آيين اسلام هفته‏اى پنج رباعى كه ترجمه‏ منظوم كلمات قصار حضرت على(ع) بود و يك قصيده‏ اخلاقى و عرفانى مى‏سرود.

حالت در ترانه‏سرايى نيز مهارت داشت و در سال ۱۳۲۵ به كنگره نويسندگان ايران كه به رياست ملك‏الشعراى بهار تشكيل شده بود راه يافت. در سال ۱۳۲۷ در اداره‏ روابط عمومى شركت نفت مشغول به كار شد و مديريت مجله‏ «صنعت نفت» را بر عهده گرفت و سال ۱۳۵۳ بازنشسته شد.

حالت در آغاز انقلاب سرود جمهورى اسلامى ايران را ساخت و در سال ۱۳۷۰ طى مراسم باشكوهى مورد تجليل قرار گرفت.

وى شاعرى قدرتمند و توانا و محقق و مترجمى زبردست و ماهر بود و او را بايد يكى از شعراى برجسته و نامور معاصر ايران به شمار آورد.

فهرست آثار منظومش به اين شرح است:
«ديوان اشعار حالت»، «ديوان ابوالعينك»، «ديوان شوخ»، «پروانه و شبنم»، «ديوان خروس لارى» ، «فكاهيات حالت» در دو جلد، «فروغ بينش» يا سخنان حضرت محمد(ص)، «راه رستگارى» يا سخنان حسين بن على(ع)، ترجمه «تاريخ كامل ابن اثير»، «تاريخ فتوحات مغول» و... حالت خود در رابطه با مضامين اشعارش چنين مى‏گويد: «قسمتى از اشعار اين مجموعه قطعاتى است كه مضامين آنها بيشتر منعكس كننده‏ حقايق زندگى است. قسمتى از اشعار اين مجموعه مخصوصا قصايد آن حاوى مطالب اخلاقى است. بر خلاف بسيارى از غزلها كه هر بيت آن داراى معنى جداگانه‏اى است، اكثر غزلهاى اين مجموعه هر كدام داراى موضوع خاصى است. رباعيات اين مجموعه كه تحت عنوان انسان و زندگى چاپ شده ترجمه‏ منظومى از امثال و حكم سائره در زبانهاى اروپايى است».

وى به سال ۱۳۷۱ ه . ش بر اثر سكته‏ى قلبى دار فانى را وداع گفت و با احترام به خاك سپرده شد.

* بر گرفته از دانشنامه شاعران عاشورایی، مرضیه محمدزاده، ناشر سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۸۳ تهران