آرمان هیأت - درباره محمدرضا شفیعی کدکنی

دانشنامه شاعران عاشورایی , 24 شهريور 1388 ساعت 11:53

خیمه- ادب: محمدرضا شفيعى كدكنى فرزند محمد، شاعر، نويسنده و پژوهشگر معاصر به سال ۱۳۱۸ ه . ش در «كدكن» چشم به جهان گشود. دوره‏هاى آموزش دبستان را در محيط خانوادگى و دبيرستان را در مشهد به پايان رساند. ضمنا علوم اسلامى و فلسفه‏ قديم را نيز نزد استادان مدارس قديم خراسان فرا گرفت. سپس وارد دانشگاه مشهد شد و در رشته‏ زبان و ادبيات فارسى ليسانس گرفت و ادامه‏ تحصيل را در دانشگاه تهران پى گرفت و با دريافت درجه‏ دكترا فارغ‏التحصيل شد.

دكتر شفيعى يكى از پر مايه‌ترين و آگاه‌ترين شاعران معاصر است. وى با آگاهى فراوان از گذشته فرهنگى ايران، از فرهنگ اسلامى و عرب نيز بهره‏ بسيار دارد. شعر او جلوهگاه اجتماع و طبيعت است زبان شعر او فصيح و دقيق و روشن است. شعر او محصول خالص طبع و طبيعت است. در شعرش اثرى از مغلق‏گويى و يا پرگويى ديده نمى‏شود، زبانش نرم و پر توان، و اشعارش غالبا رنگ اجتماعى دارد. او در ابداع تركيب‏هاى زيبا و نو از خود خلاّقيت فراوان نشان مى‏دهد.

شفيعى شاعرى را با غزل آغاز كرد و ابتدا اشعارش در وزن‏ها و قالب‏هاى قديم بود امّا خيلى زود قالب و بيان شعر سنتى را رها كرد و به سوى شكل و زبان شعر نيمايى روى آورد و به شعر اجتماعى و حماسى جديد پرداخت. در اشعار او عشق به طبيعت و همه‏ مظاهر آن جلوه‏گر است. اصولاً براى او، طبيعت حالت تمثيلى دارد. آن را با انسان در مى‏آميزد، از زبان طبيعت، ستايش انسان و نداى مهر را مى‏شنود، و سپس انسان را به صفا و صميميت و صفات خوب انسانى مى‏خواند.

دكتر شفيعى از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۷ در بنياد فرهنگ ايران و كتابخانه‏ مجلس سنا و از سال ۱۳۴۸ به طور تمام وقت استادى دانشكده‏ ادبيات دانشگاه تهران را بر عهده داشته است. مدتى نيز به دعوت دانشگاه‌‏هاى بين‏المللى (انگليس و امريكا) به عنوان استاد به تدريس و تحقيق اشتغال داشته است.

ايشان علاوه بر تدريس در دانشگاه و سرودن شعر و نوشتن نقد ادبى و احوال و آثار شاعران، مقالات و كتابهاى بسيارى نوشته و در زمينه‌ تحقيق و ترجمه، كتاب‌هاى متعددى انتشار داده است.

از مهمترين مجموعه‏هاى شعرى او مى‏توان به: «زمزمه‏‌ها»، «شبخوانى»، «از زبان برگ»، «در كوچه باغهاى نشابور»، «از بودن و سرودن»، «مثل درخت در شب باران»، «بوى جوى موليان» و «هزاره‏ دوم آهوى كوهى»، اشاره كرد. «صور خيال در شعر فارسى»، «موسيقى شعر» و «تصحيح اسرارالتوحيد» نمونه‏هايى از آثار پژوهشى اوست.

* بر گرفته از دانشنامه شاعران عاشورایی، مرضیه محمدزاده، ناشر سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۸۳ تهران