آرمان هیأت - درباره بها الدین خرمشاهی

دانشنامه شاعران عاشورایی , 19 شهريور 1388 ساعت 12:47

خیمه-ادب:بهاءالدين خرمشاهى قرآن پژوه و حافظ پژوه معاصر در سال ۱۳۲۴ ه . ش در قزوين، در خانواده‏اى متوسط‏الحال كه خواستار دين و دانش بودند به دنيا آمد. پدرش مرحوم ميرزا ابوالقاسم از شاگردان بزرگانى چون شادروانان حكيم ايرجى، آيت‏اللّه‏ ملاّ على معصومى همدانى و آيت‏اللّه‏ سيد ابوالحسن رفيعى (استاد امام خمينى در رشته‏ى عرفان و معقول) مردى غريب‏‌الاجتهاد و نخستين معلم او در علوم قرآنى و اسلامى بود.

وى تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در قزوين گذراند و سپس وارد دانشكده‏ پزشكى شد. امّا در سال ۱۳۴۳ شمسى از رشته‏ پزشكى به ادبيات و زبان فارسى دانشگاه تهران تغيير رشته داد و در محضر استادانى چون شادروانان آيت‏اللّه‏ ابوالحسن شعرانى و استاد عبدالحميد بديع‏الزمان كردستانى رحمه‏اللّه‏ عليهما و نيز بزرگانى چون استاد دكتر سيد جعفر شهيدى و دكتر مهدى محقق و چند تن از بزرگان علم و ادب ايران تحصيل كرد.

در سال ۱۳۵۲ از دانشكده علوم تربيتى دانشگاه تهران در رشته كتابدارى كارشناسى ارشد را به پايان رساند امّا مشغله‏ تأليف و ترجمه و كارهاى قلمى به او مجال ادامه‏ بيشتر تحصيل دانشگاهى را نداد.

آثار او نزديك به ۶۰ كتاب و ۱۰۰۰ مقاله است از جمله ترجمه‏ى قرآن كريم همراه با توضيحات و واژه‏نامه در قطع رحلى بزرگ و نُه كتاب ديگر قرآن پژوهانه و ۱۲ كتاب درباره‏ حافظ‏پژوهى (كه سه اثر از آن با همكارى حافظ‏پژوهان ديگر پديد شده است) و نيز زندگينامه خودنوشت فرهنگى به نام فرار از فلسفه و...

از ترجمه‏‌هاى ايشان مى‏توان از:« شيطان در بهشت»، «علم در تاريخ»، «هابيل و چند داستان ديگر»، «درد جاودانگى»، «عرفان و فلسفه»، «علم و دين و انديشه سياسى در اسلام معاصر» را نام برد.

در حال حاضر او از ويراستاران ارشد دائره‏المعارف تشيع و از مشاوران و هم‏قلمان دانشنامه‏ دانش‏گستر و صاحب امتياز مؤسسه نشر و پژوهش‏فرزان روز و عضو پيوسته‏ فرهنگستان زبان و ادب فارسى است. حسينيه‏ ارشاد «زندگينامه و كتابنامه»اى از او منتشر كرده و انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در ماه مبارك رمضان ۱۴۲۴/۱۳۸۲ شمسى بزرگداشتى براى او برگزار كرده و رساله‏اى از زندگينامه او و مصاحبه‏ بلند و نمونه‏ شعر و چندين عكس و تصاوير كتاب‌هاى او را به چاپ رسانده است.

* بر گرفته از دانشنامه شاعران عاشورایی، مرضیه محمدزاده، ناشر سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۸۳ تهران