آرمان هیأت - درباره شیعیان یمن

جهان-خیمه: یمن یکی از فقیرترین کشورهای جهان و متحد استراتژیک آمریکا در جنگ این کشور با نیروهای القاعده است، نبردی که همواره در سال‌های اخیر ثبات این کشور را تحت تاثیر قرار داده است.

دولت این کشور علاوه بر نبرد با نیروهای القاعده و گروه‌هایی تجزیه‌طلب در جنوب این کشور پنج سال است که با گروه‌های شیعه در شمال این کشور درگیر است. نبرد با گروه الحوثی، که جان هزاران نفر را در این سال‌ها گرفته است ترکیبی از اختلاف‌های قومی و محلی است و در رویدادهای تاریخی ریشه دارد.

درگیری‌های کنونی از سال ۲۰۰۴ آغاز شده است اما آغاز آن به سال‌ها پیش باز می‌گردد.
منطقه يمن در سال ‌‌١٧٥٠ ميلادي جزو قلمرو دولت عثماني در آمد و با سقوط امپراتوري عثماني، در سال ‌‌١٩٣٤ ميلادي با انعقاد قراردادي با انگلستان به استقلال رسيد. سابقاً حکومت يمن در دست اميري بود که او را امام يمن مي‌خواندند و او شخصاً کشور را اداره مي‌کرد ولي از سال‌‌١٩٦٢ ميلادي برابر ‌‌١٣٤١ شمسي به جمهوري تبديل شد.

يمن تا قبل از سال ‌‌١٩٩٠ميلادي دو کشور مجاور يعني جمهوري عربي يمن (يمن شمالي) و جمهوري دموکراتيک يمن (يمن جنوبي) بوده است و در سال‌‌١٩٩٠طي پيماني اين دو کشور با هم متحد شدند و جمهوري يمن را به وجود آمد. هرچند در سال ‌‌١٩٩٤ جنگ خونيني بين دو طرف رخ داد، که سرانجام شمالي‌ها بر جنوبي‌ها چيره شدند اما اتحاد پابرجا ماند و سياست خارجي يمن بر پايه بي طرفي حسن معاشرت با همسايگان استوار شد.

اكثريت جمعيت كشور يمن را اهل تسنن شافعي تشكيل مي‌دهند و در درجه بعد، شيعيان زيدي حدود ‌‌٢٥ درصد از جمعيت كل يمن را تشكيل مي‌دهند. شيعيان اسماعيلي و در نهايت، شيعيان دوازده امامي نيز در رتبه‌هاي بعدي جمعيتي اين كشور قرار دارند و هم اكنون چندين حسينيه در مناطق مختلف يمن براي اقليت شيعيان دوازده امامي ساخته شد و شيعيان، مساجد و اماكن مخصوص خود را گسترش دادند. عليرغم گسترش روزافزون شيعيان دوازده امامي در يمن، آمار دقيقي از آنان وجود ندارد؛ اما براساس آمارگيري غير رسمي كه از سوي برخي از شيعيان صورت گرفته است، شيعيان دوازده امامي هم اينك، بيش از نيم درصد از جمعيت اين كشور را تشكيل مي‌دهند.

شهر صعده در شمال یمن مرکز اصلی گروه الحوثی است. منطقه‌ای که به از زمان یکپارچه شدن یمن با تبعیض و نابرابری روبرو شده است. از سال ۲۰۰۴ گروه‌های وهابی به دولت این کشور کمک زیادی برای مبارزه با شیعیان شمالی کرده‌اند. مسئله‌ای که همواره مورد اعتراض گروه‌های شیعی نیز واقع شده است. از سوی دیگر دولت یمن نیز معمولا شیعیان این کشور را به دریافت کمک از ایران متهم می‌کند. دولت یمن برای دستگیری حسین الحوثی رهبر مذهبی شیعیان یمن ۵۵هزار دلار جایزه تعیین کرده است.

دولت یمن از اقتدار اندکی برخوردار است و به همین دلیل در مناطق غیرشهری نفوذ زیادی ندارد و بمب‌باران‌های کور مناطق کوهستانی شمالی تنها راه‌حل دولت یمن است که موجب آوارگی بسیاری از مردم روستاهای این مناطق شده است. الحوثی در یکی از همین حملات کشته شد و اکنون برادرش عبدالمالک الحوثی مبارزات را رهبری می‌کند.

در سال ۲۰۰۷ پیمان صلحی میان دو طرف امضا شد که هیچگاه به مرحله عمل نرسید. یک سال بعد با میانجگری قطر در دوحه دیداری میان نمایندگان دو طرف شکل گرفت تا مقدمات یک پیمان دیگر فراهم شود،‌ اما در دهم اوت ۲۰۰۹ علی عبدالله صالح رییس جمهور یمن اعلام کرد که مبارزان شیعه تمایلی به برقراری آرامش ندارند و درگیری‌ها را از سر گرفت. شورای عالی امنیت یمن گفته است با معترضان با مشت آهنین برخورد خواهد کرد.