آرمان هیأت - درباره آیت‌الله علوی گرگانی

فرهنگ: پدر بزرگوار ايشان، آيت‏اللَّه آقاى حاج سيد سجاد علوى گرگانى - طاب ثراه - نخستين شخصيت علمى منطقه »گرگان و دشت« و از مشهورترين علماى استان مازندران به شمار مى‏رفت. وى در سال ۱۳۲۲ق در يكى از روستاهاى گرگان به دنيا آمد.

پدر بزرگوار ايشان، آيت‏ اللَّه آقاى حاج سيد سجاد علوى گرگانى - طاب ثراه - نخستين شخصيت علمى منطقه «گرگان و دشت» و از مشهورترين علماى استان مازندران به شمار مى‏رفت. وى در سال ۱۳۲۲ق در يكى از روستاهاى گرگان به دنيا آمد.

در حاليكه نوجوان بود، پدر و مادرش به فاصله سه روز دارفانی را وداع گفتند و سرپرستى وى را مرحوم آيت‏اللَّه حاج ملا محمد هاشم كبير كردكويى به عهده گرفت و مقدمات و ادبيات و بخشى از علوم دينى را از او آموخت.

در سال ۱۳۴۴ق، به مشهد مقدس عزيمت نمود و نزد اساتيد بنامِ حوزه علميه آن شهر مانند حضرات آيات: ميرزا مهدى اصفهانى، ملا هاشم خراسانى، فاضل بسطامى و اديب نيشابورى اوّل، سطوح عاليه را فرا گرفت. در ۱۳۴۷ق به حوزه علميه قم مهاجرت كرد و در محضر آيات عظام: حاج شيخ عبدالكريم حايرى يزدى، حاج شيخ محمد على حايرى قمى، حاج ميرزا محمد فيض قمى، حاج شيخ ابوالقاسم قمى، ميرزا محمد على شاه آبادى و ميرزا محمد ثابتى همدانى زانوى ادب به زمين زد و فقه و اصول و حكمت و كلام را فرا گرفت.

در سال ۱۳۵۳ ق، به توصيه استاد بزرگوارش آيت‏اللَّه حايرى يزدى به نجف اشرف رفت و مبانى علمى خويش را نزد آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهانى، شيخ محمد كاظم شيرازى، محقق اصفهانى و آقا ضياء عراقى استوار ساخت و سخت مورد توجه آيت‏اللَّه سيد ابوالحسن اصفهانى قرار گرفت و همزمان به تدريس سطوح عاليه پرداخت كه از جمله شاگردانش در نجف، حضرات آيات: شيخ محمد ابراهيم و شهيد شيخ مرتضى بروجردى - فرزندان آيت‏اللَّه العظمى حاج شيخ على محمد بروجردى - ، و حاج ميرزا على محدث زاده و حاج ميرزا محسن محدث‏زاده - فرزندان حاج شيخ عباس قمى(ره) و مرحوم شهيد نواب صفوى بودند.

وى، پس از ۱۲سال اقامت در نجف، بنا به تقاضاى فراوان مردم گرگان از آيت‏اللَّه سيد ابوالحسن اصفهانى و امر معظم له، در ۱۳۶۵ ق رهسپار ايران شد و در حوزه علميه قم رحل اقامت افكند و به تدريس سطوح عاليه فقه و اصول پرداخت. پس از چندى، با اصرار مردم متدين گرگان و امرِ آيت‏اللَّه بروجردى، در ۱۳۶۶ق به گرگان بازگشت و به اقامه جماعت و تبليغ دين پرداخت.

او در پنجم ربيع الثانى ۱۴۰۷ق بدرود حيات گفت و جهانى از علم و معرفت را با خود به خاك برد. فرزندان ايشان، به غير از آيت‏اللَّه العظمى علوى، حجج اسلام آقايان حاج سيد محمدحسن و حاج سيد محمد حسين علوى مى‏باشند و دامادهاى وی نيز حضرات آيات: حاج سيد حبيب‏اللَّه طاهرى گرگانى و حاج سيد حسن سبط احمدى مى‏باشد.

مرجعیّت
وی يكى از چهره‏هاى مشهور علم و تقوا و فقاهت در حوزه علميه قم بوده و در زمان مرجعيت آياتِ عظام و مراجع تقليد پيشين، چشمهاى بسيارى به سويش دوخته شده بود، پس از ضايعه وفات آنان بود كه بسيارى از مردم مؤمن و متدين - به ويژه اهالى مازندران و گيلان - از جنابش تقاضاى رساله عمليه نمودند، كه معظم‏له در سال ۱۴۱۲ق، فتاواى خويش را در اختيار همگان قرار دادند - كه به زبانهاى عربى و اردو نيز ترجمه شده - و بسيارى از مؤمنان در داخل و خارج كشور تقليد ايشان را پذيرفته و بخشى از شهريه طلّاب حوزه علميه قم، همه ماهه توسط ايشان پرداخت مى‏گردد .

تالیفات
استاد بزرگوار ، آيت‏اللَّه العظمى علوى به جز تدريس منظّم فقه و اصول، تبليغ و ترويج شعائر دينى، پرورش شاگردان فراوان و راهنمايى مردمان و مقلّدان، داراى تأليفات متعدد فقهى، اصولى، حديثى و رجالى است، كه نام آنها عبارتند از:

آثار چاپى
۱. توضيح المسائل
۲. اجوبة المسائل يا پاسخ به جديدترين استفتائات
.۳ مناسك حج؛ آداب، اعمال و استفتائات حج
۴. منهج الصالحين (رساله توضيح المسائل عربى)
۵. منهج الناسكين مناسك حج عربى
۶.نورالهدى تعليقه بر عروة الوثقى.
۷. المناظر الناضرة في احكام العترة الطاهرة ج ۱. بخشى از كتاب الطهارة
۸ . تعليقه بر تحريرالوسيله ۲ ج، چاپ مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى- ره
۹. گلچينى از انوار اخلاقى
۱۰. ره‏توشه پارسايان، انوار اخلاقى ج ۱، شرح وصاياى پيامبر اكرم به ابوذر غفارى.
۱۱. توحيد از ديدگاه علم )يكى از سخنرانى‏هاى معظم له.
و شمار زیادی آثار غیر چاپی دیگر.

بناهای ماندگار
آيت‏اللَّه‏العظمى علوى، احداث و بنياد بناهاى خيريه و عام‏المنفعه را وجهه همّت خويش ساخته و تاكنون در ساختمان - كلّى يا جزئى - چندين بناى خير، نقش اساسى و سهم چشمگير داشته است.

ایشان، علاوه بر اجازه مصرف بخشى از وجوه شرعيه براى احداث بناهاى عام المنفعه، خود نيز به بنيادِ مسجد، حسينيه، درمانگاه و صندوق قرض الحسنه در نقاط مختلف اقدام فرموده است. تعمير بخشى از مسجد جامع گرگان، تأسيس و تعمير چند مسجد در گرگان و روستاهاى اطراف، مسجد اعظم و درمانگاه آيت‏اللَّه حاج سيد سجاد علوى در روستاى النگ، حسينيه سيّدالشهداء در مهدى شهر سمنان، صندوق قرض الحسنه و هيئت محترم «وحدت فاطمية» در خيابان هفده شهريور جنوبى (تهران) - از آن جمله است.

همچنين دفتر معظم له در قم و مشهد مقدس، در ايّام ولادت و شهادتِ ائمة اطهار - عليهم‏السلام - و روزهاى پنجشنبه هر هفته، شاهد برگزارى مجالس معظم و با شكوهى است كه خطبا و وعاظ محترم پيرامون معارف شيعى و احياى امر اهلبيت عليهم‏السلام، به سخنرانى مى‏پردازند و نام و ياد اهلبيت عصمت و طهارت را گرامى مى‏دارند. خداوند بر دوامِ توفيقات و صحّت و خدمات ايشان بيافزايد و به آمال و مقاصدش در اجراى فرامين الهى، جامه عمل بپوشاند.