آرمان هیأت - هشتمين نشست عاشوراپژوهي چهل منزل برگزار شد

هشتمين نشست عاشوراپژوهي «چهل منزل تا اربعين» با حضور حميد گروگان مولف مقتل «تشنه لبان» در قم برگزار شد.

فرهنگ - جلال بیطرفان: حميد گروگان نويسنده مقتل «تشنه لبان» در هشتمين نشست عاشوراپژوهی «چهل منزل تا اربعين» با موضوع «شیوه نوین در ارائه مقاتل جدید» به معرفي و نحوه پرداختن به موضوعات در اين كتاب پرداخت و گفت: «در اين كتاب تلاش شده است با ارائه مطالب مستند و جذاب،نقاط خلائي كه در زمينه عاشورا و سيدالشهدا(ع) وجود دارد پرشود.»

وي با بيان اينكه براي نگارش اين كتاب بيش از ۴۰ مقتل و همچنين كتاب‌هاي متعددي را مطالعه كردم، خاطرنشان كرد: «در مقاتل، زيارات و پژوهش‌هاي متعدد عاشورايي، نام شهيدان عاشورا با اختلاف در «تعداد»،‌«املاء»، «رجز» و «ترتيب به ميدان رفتن» ثبت شده است.»

اين نويسنده افزود: «در مورد برخي از شهدا اطلاعات نسبتا كافي و هم شكل وجود دارد و مورد بسياري از آنان يافته‌ها ناقص، ناهم شكل و بعاضا در هاله‌اي از ابهام است.»

این پژوهشگر با بيان اينكه براي تاليف اين كتاب به چهار مقتل استناد شده است، خاطرنشان کرد: «در تاليف اين كتاب، جايي كه تفحص و جستجو ايجاب مي‌كرده، سعي بر آن بوده است به معرفي آن دسته از اصحاب عاشورا پرداخته شود كه از آنان يافته‌هايي روشن،‌مستند و تقريبا خالي از ابهام در دسترس باشد.»

گروگان ادامه داد: «البته بايد اذعان كردن مقتل حاضر به جهات مختلف و به ويژه در معرفي شهيدان عاشورا مقتلي كاملي نيست.»

وي در ادامه مستند بودن، پيدا كردن زاويه ديد و متناسب، پيدا كردن زبان و بيان جديد، توجه به محتوا از نظر حماسه، عاطفه و مظلوميت، نقش قرآن و حديث و آداب و ارائه فيزيك مناسب كتاب را از جمله موارد مورد توجه در مقتل «تشنه لبان» برشمرد.

اين نويسنده در رابطه به برخي از پژوهش‌هاي خود مبني بر مستند بودن موضوعات گفت: «با مراجعه به مستندات و مقاتل مختلف مدرك خاصي مبني مستدل بودن عدد ۷۲ در مورد شهداي عاشورا پيدا نكردم بلكه شهداي عاشورا را تا مرز ۱۱۵ نفر يافتم.»

وي افزود: «به دليل اينكه از تعداد قابل توجهي از اصحاب اطلاعات ناقصي در دسترس است به همين دليل تنها نام ۴۵ نفر از اصحاب و ۱۲ نفر از بني‌هاشم را كه اطلاعات قابل توجهي از آنها وجود دارد در اين مقتل آورده شده است.»

گروگان در رابطه با زاويه ديد نويسنده به اين كتاب بیان کرد که در حاليكه در اكثر مقاتل از زبان ماضي استفاده شده است، در اين كتاب به داناي كل به زبان مضارع پرداخته شده است به گونه‌اي كه گويي راوي در اين مقتل در كربلا حضور دارد و آنچه شاهد آن است نقل مي‌كند.

وي با بيان اينكه اين مقتل روايتي ادبي آميخته با رشحاتي از قصه همراه به آرايه‌هاي ادبي است، خاطرنشان كرد: «استفاده از زبان جديدي براي استناد گويي، بيان واگويه‌هاي شخصيت‌هاي عاشورايي، آوردن نثر مسجع، به كار بردن اشعاري ازحافظ مرتبط با عاشورا،‌ بيان مرثيه و روضه،‌ توجه به زيبايي كلام، اشاره به قرآن،‌ حديث و آداب عبادي و همچنين به كاربردن آرايه‌هاي مراعات نظير، تكرار، تمثيل از جمله ويژگي‌هاي مقتل «تشنه لبان» است.»

اين نويسنده در پايان با بيان اينكه در يك كار عاشورايي بايد تمام جوانب كار در نظر گرفته شود، نگاه فيزيكي به كتاب «تشنه لبان» را مورد توجه قرار داد و ابرازداشت: «با توجه به اهميتي كه براي فيزيك اين كتاب وجود داشت سه سال بر روي طراحي، نقاشي، صفحه‌آرايي و حروف‌چيني اين كتاب كار شده است.»

مدير مركز مطالعات راهبردي خيمه نیز با بيان اينكه جلسات و نشست‌هاي پيرامون عاشورا و امام حسين(ع) مخاطب به درستي شناخته نشده است،‌ اظهارداشت: «بايد در اين جلسات توجه به خلاءها و نيازهاي مخاطب،‌ پاسخگويي به شبهات و سئوالات مخاطب و بيدار كردن و توجه دادن مخاطب به موضوع بايد به عنوان سه عامل اصلي مورد توجه قرار گيرد.»

حجت الاسلام وافی بیان کرد که در برنامه‌ها و جلسات مختلف كه پيرامون موضوع عاشورا پژوهي و سيدالشهد(ع) برگزار مي‌شود اگر اين اين سه عامل در مخاطب مورد توجه قرار نگيرد كار ناقصي صورت گرفته است.

دبیر شورای عالی فرهنگی مسجد مقدس جمکران در ادامه با اشاره به اينكه ما در تاريخ و وقايع نگاري عاشورا دچار يك خلا و نقص متني هستيم،‌ تصريح كرد: «كساني كه مي خواهند اين نقص متون تاريخي را در رابطه با عاشورا جبران كنند لازم نيست چيزي را از خود اضافه كنند بلكه كافي است زاويه ديد خود را نسبت به متون تاريخي عاشورا و قيام سيدالشهدا(ع) تغيير دهند.»

وي خاطرنشان كرد:‌ «اگر مقام معظم رهبری توصيه كردند كه ديوان صائب را بخوانيد نه به اين معنا است كه ما شعر زيباتر و بهتر از شعر صائب در جايي نداريم بلكه اين تاكيد به دليل نوع نگاه، زاويه ديد، نحوه ورود و نگرش ويژه صائب به موضوعات و مقولات ديني، اجتماعي و اخلاقي است.»

حجت‌الاسلام وافي افزود: «هنر صائب، تربيت انسان‌هايي است كه بتوانند زواياي نگرش و بينش خود را نسبت به موضوعات ديني، اجتماعي و اخلاقي توسعه دهند.»

وي در ادامه با بيان اينكه دفع و رفع سئوالات و شبهات بايد از آثار اينگونه نشست‌ها باشد، ابراز داشت:‌ «اين سئوالات، ‌شبهات و مشكلات از سوي خرافات و بدعت به سمت مخاطب آمده است كه لازم است كه در اين نشست‌ها به شبهات ايجاد شده پاسخ داده شود. مديرمركز مطالعات راهبردي خيمه با بيان اينكه بايد مطالب ارائه شده در جلسات و برنامه‌ها ضمن اينكه عوام فهم باشد، خواص پسند هم باشد، خواستار توجه به محتواي اصيلي شد كه در وجود مخاطب امروز ما نسبت به موضوع عاشورا وجود دارد.»

جلسات عاشوراپژوهی «چهل منزل تا اربعين»، به همت مركز مطالعات راهبردی خيمه پنج‌شنبه هر هفته، از ساعت ۱۷:۳۰ الی ۱۹:۳۰ در سالن شهيد فهميده واقع در قم، باجك۳، مجتمع فرهنگيان، ميدان صادقيه، كانون شهيد فهميده برگزار می‌شود.

همچنين، كليه علاقه‌مندان به مباحث عاشوراپژوهی می‌توانند در اين نشست‌ها شركت كنند و برای كسب اطلاعات بيشتر با شماره تلفن‌ ۷۷۵۱۴۲۳-۰۲۵۱ تماس حاصل كنند.