چهاردهمين نشست عاشورا پژوهي چهل منزل تا اربعين در قم برگزار شد
23 مرداد 1389 ساعت 9:46
چهاردهمين نشست از دوره دوم سلسله نشست‌های عاشورا پژوهی چهل منزل تا اربعين با عنوان «رابطه شكل و معنا در حادثه عاشورا» برگزار شد.
اندبشه - جلال بیطرفان: چهاردهمين نشست از دوره دوم سلسله نشست‌های عاشورا پژوهی چهل منزل تا اربعين با عنوان «رابطه شكل و معنا در حادثه عاشورا» در سالن جلسات مركز انجمن‌های علمی حوزه‌علميه قم توسط مرکز مطالعات راهبردی خیمه برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهراب صادق‌نیا، رئیس موسسه زبان و فرهنگ شناسی جامعه‌المصطفی العالمیه در این نشست با بیان اینكه عاشورا تنها یك حادثه تاریخی نیست، گفت: «نگاه ما به عاشورا به عنوان یك فرهنگ است كه در طول تاریخ برگِرد مجموعه‌ای از ارزش‌ها و هنجارها شكل گرفته است.»
وی با تاكید بر اینكه عاشورا تنها یك اتفاق نیست، اظهار داشت: «عاشورا مجموعه‌ای از هنجارها، ارزش‌ها، باورها و معانی است كه كه برگرد یك اتفاق تاریخی شگل گرفته‌اند و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند.»
این پژوهشگر با اشاره به اینكه امروز ما میراث‌دار فرهنگ عاشورا هستیم، بیان کرد: «امروز ما نه تنها دانایان و آگاهان نسبت به یك واقعه تاریخی هستیم، بلكه میراث‌داران یك بسته فرهنگی و هنجاری به نام عاشورا هستیم.»
رئیس موسسه زبان و فرهنگ‌شناسی جامعه‌المصطفی العالمیه افزود: «وقتی ما به عاشورا به دید یك فرهنگ نگاه می‌كنیم با پدیده‌ای به نام انتقال فرهنگی مواجه هستیم كه چگونه این فرهنگ باید از نسلی به نسل دیگر منتقل شود.»
حجت‌الاسلام صادق‌نیا گفت: «انتقال فرهنگی برای یك فرهنگ ضرورت است زیرا اگر انتقال فرهنگی رخ ندهد آن فرهنگ هر چه هم متعالی، به مرور زمان از بین می‌رود و اصطلاحا مضمحل می‌شود.»
رئیس موسسه زبان و فرهنگ‌شناسی جامعه‌المصطفی العالمیه در ادامه به تشریح نحوه انتقال فرهنگی به اشكال گوناگون پرداخت و انتقال فرهنگی را مبتنی بر پیدایش زبان دانست و افزود: «زبان عبارت است از مجموعه‌ای از نمادها كه یك فرهنگ یا یك جامعه آنرا انتخاب می‌كند تا معانی فرهنگی خود را بر اساس و یا به واسطه این نمادها به نسل دیگر منتقل كند.»
وی الفاظ، اشكال و حركات بدنی را سه دسته اصلی نمادها ذكر كرد و گفت: «در علم جامعه‌شناسی به مجموعه این نمادها زبان می‌گویند كه برای انتقال معنا و فرهنگ به كار می‌روند.»
حجت‌الاسلام صادق‌نیا تاكید كرد: «هر فرهنگی از جمله فرهنگ غنی عاشورا برای اینكه خودش را از یك نسل به نسل دیگر منتقل كند باید این نمادها را به خدمت بگیرد تا در این كار موفق عمل كند.»
وی همچنین در ادامه به ضرورت استفاده از نمادها پرداخت و نمادها را برآمده از فرهنگ كلی جامعه عنوان كرد و افزود: «نمادها به جز اینكه معنا را منتقل می‌كنند باعث انسجام جامعه و انضباط اجتماعی می‌شوند.»
رئیس موسسه زبان و فرهنگ‌شناسی جامعه‌المصطفی العالمیه تصریح كرد: «بر همین اساس عزاداری برای امام حسین(ع) به جز اینكه به عنوان یك نماد معنایی را منتقل می‌كند، باعث انسجام اجتماعی نیز می‌شود.»
این پژوهشگر با بیان اینكه نمادها ارزش استقلالی ندارند، ابراز داشت: «نمادها ابزار و آلاتی هستند كه برای انتقال معنا استفاده می‌شوند و به محض انتقال معانی از بین می‌روند.»
حجت‌الاسلام صادق‌نیا تصریح كرد: «اگر در نمادها توقف داشته باشد انتقال فرهنگی صورت نمی‌گیرد.»
وی با اشاره به اینكه نماد باید با معنا سنخیت داشته باشد گفت: «عاشورا به عنوان یك فرهنگ برای اینكه از نسلی به نسل دیگر منتقل شود زبان می‌خواهد، پس ما باید عاشورا را در قالب مجموعه‌ای از نمادها قرار دهیم تا انتقال فرهنگی صورت گیرد.»
رئیس موسسه زبان و فرهنگ‌شناسی جامعه‌المصطفی العالمیه افزود: «ما برای انتقال فرهنگ عاشورا از نماد‌های تصویری و یا بدنی مانند سینه‌زدن، زنجیرزدن، اشك ریختن، پوشیدن یك لباس مشكی و... استفاده می‌كنیم كه همه این نمادها برای انتقال معانی است.»
این پژوهشگر در ادامه با بیان اینكه عاشورا پویا است چون با نمادها منتقل شده است، بیان كرد: «البته ما اجازه نداریم برای انتقال این فرهنگ غنی از هر نوع نمادی استفاده كنیم زیرا هر شكل از نماد نمی‌تواند در خدمت نهضت عاشورا باشد و معانی بلند این فرهنگ را منتقل كند.»
حجت‌الاسلام صادق‌نیا تاكید كرد: «نباید تصور كنیم كه راه‌اندازی یك هیئت و یا یك دسته سینه‌زنی نهایت تعهد نسبت به عاشورا است زیرا زمانی این نمادها درست به كار گرفته شده است كه معنا بلند فرهنگ عاشورا را منتقل كنند.»
وی همچنین تصریح كرد: «همه نمادهایی كه ما برای انتقال فرهنگ عاشورا به كار می‌بریم باید ما را به معنا برسانند وگر نه ارزش واقعی خود را از دست می‌دهند.»
صادق‌نیا تصریح کرد: تذكرات مراجع در خصوص اصلاح نمادهایی كه برای عاشورا به كار گرفته می‌شود این نكته را گوشزد می‌كند كه فاصله‌ای میان نماد و معنا در حال شكل گیری است.
این پژوهشگر افزود: «باید برای پركردن فاصله میان نماد و معنا در فرهنگ عاشورا تلاش كنیم تا این ثروت بزرگ و سرمایه واقعی از بین نرود.»
در پایان این نشست از این پژوهشگر و محقق تقدیر به عمل آمد.
نشست‌های عاشوراپژوهی چهل منزل تا اربعین پنج‌شنبه‌ها در قم، بلوار جمهوری، كوچه شماره ۲، اولین فرعی سمت چپ، ساختمان انجمن‌های علمی حوزه برگزار می‌شود.
همچنین، كلیه علاقه‌مندان به مباحث عاشوراپژوهی می‌توانند در این نشست‌ها شركت كنند و برای كسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن ۷۷۵۱۴۲۳-۰۲۵۱ تماس بگیرند.
کد مطلب: 14048
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/gallery/14048/1/چهاردهمين-نشست-عاشورا-پژوهي-چهل-منزل-اربعين-قم-برگزار