تمام حوادث شگفت پس از حادثه عاشورا برای بيان عظمت حادثه كربلا است

فرهنگ - جلال بیطرفان: بيسست و سومين نشست از دور دوم سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی چهل منزل تا اربعين با موضوع «رخدادهای شگفت در پس از شهادت سيدالشهدا(ع)» در قم برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا جباری در این نشست كه در ساختمان مركز انجمن‌های علمی حوزه به همت مرکز مطالعات راهبردی خیمه برگزار شد، به بررسی روایات فرقین (شیعه و اهل سنت) در رابطه با حوادثی كه مترتب به حادثه عاشورا است پرداخت و گفت: هر چند از گذشته تا كنون در منابع متعددی رخداد‌های شگفت مطرح شده است اما كار تتبعی كامل و جامع در این مورد به ویژه با توجه به منابع اهل سنت و نگاه شامل و عامل نسبت به منابع شیعه صورت نگرفته است.

وی با بیان اینكه برخی از محققین كه به این موضوع پرداختند دچار افراط و تفریط شدند،‌ اظهارداشت: برخی دیگر نیز نسبت به این حوادث كم لطفی كردند زیرا دیدند در منابع اهل سنت و بعضا توسط مولفانی كه میانه خوشی با شیعه نداشتند این حوادث به نحو پررنگی منعكس شده است.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) به برخی از منابع روایی و تاریخی اهل تسنن از جمله تاریخ دمشق ابن ساكر و كتاب التبعات كبری ابن سعد اشاره كرد و افزود: در این منابع به طور پررنگی به بیان رخدادهای پس از حادثه عاشورا پرداخته شده است به همین دلیل برخی از محققین شیعه دچار سوءظن شدند كه چرا این افراد این حوادث را نقل كرده‌اند لذا از اساس منكر رخداد این حوادث شده‌اند.

جباری تصریح كرد: البته از جانب اهل سنت نیز نسبت به رخداد‌های پس از حادثه عاشورا و روایاتی كه در این زمینه عنوان شده است مواضعی در كذب این رخدادها وجود دارد به عنوان مثال ابن كثیر كه از متعصبین ضد شیعه است در كتاب البدایع و النهایه احادیثی كه در زمینه رخداد‌های شگفت پس از حادثه عاشورا وجود دارد را كذب معرفی می‌كند.

این پژوهشگر با رد این نظریه كه اهل سنت با هدف انحرف اذهان از اصل حادثه عاشورا به حادثه‌های شگفت پرداخته‌اند،‌ ابراز داشت: اولا كه این روایات تنها در منابع اهل سنت نیامده و در بسیاری از منابع معتبر شیعه نیز روایات مربوط به حادثه‌های شگفت نقل شده‌اند كه از آن جمله می‌توان به كتاب كامل‌الزیارات جعفربن‌محمد‌بن قولیه قمی محدث بزرگ شیعی اشاره كرد.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) بیان داشت: همچنین مضامین این روایات خلاف بداهات عقلی نیست یعنی وقتی امور خارق‌العاده‌ای را مثل خسوف، كسوف، وزیدن بادهای سرخ و سیاه و... مطرح می‌شود با عقل سازگار است و در تاریخ انبیا حوادث و معجزاتی بالاتر از این رخ داده است.

این نویسنده و محقق تاكید كرد: اگر رخداد‌های شگفت پس از حادثه عاشورا انكار شود باید معجزات انبیا نیز انكار شود، پس نمی‌توان ادعا كرد به صرف شگفت بودن و خارق‌العاده بودن، اصل وقوع حادثه را منكر شویم و خلاق عقل بدانیم.

وی در ادامه اظهار داشت: حتی اگر بگویم امثال ابن‌اساكر برای فرافكنی و دوركردن اذهان از اصل عاشورا به ذكر حوادث شگفت پرداخته‌اند همین موضوع باعث می‌شود در ذهن مخاطب ایجاد سوال شود و این امر خود به تقویت قیام عاشورا و استمرار پیام قیام اباعبدالله(ع) خواهد انجامید.

جباری با اشاره به مراجعه بسیاری از منابع شیعه و اهل سنت برای بررسی سند و روایات حوادث شگفت گفت: مجموعه این روایات را می‌توان به سه گروه دسته‌بندی كرد؛ بخشی روایات در خصوص حوادث شگفت پس از عاشورا اجزای تكوینی عالم هستی‌ هستند مانند خسوف و كسوف، بخشی مربوط به موجودات زنده غیر انسان هستند مثل گریه حیوانات و نوحه سرایی جنیان و بخش دیگر روایات ناظر به انبیا و فرشتگان هستند.

این پژوهشگر ادامه داد: به اعتبار دیگر بخشی از حوادث مانند كسوف و خسوف برای توجه همه مردم زمین رخ داده است، بخشی مانند پرخون شدن چاه در محدوده سكونت مخالفان اهل بیت اتفاق افتاده، بخشی از حوادث نیز مانند تشنگی مفرط و جنون نیز مختص به كسانی است كه شاهد ماجرای روز عاشورا بوده‌اند.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) با اشاره به روایات گفت: در مجموع روایات در عظمت، تنوع و وسعت حوادث خارق‌العاده،‌ امام حسین(ع) منحصر به فرد است و در طول تاریخ برای هیچ پیامبری این حوادث به این عظمت و وسعت و تنوع رخ نداده است.

وی افزود: البته روایاتی داریم كه نظیر چنین حوادثی برای معصومین و اوصیا آنها رخ داده است، مثل گریه آسمان برای حضرت یحیی، جاری شدن خون از زیر سنگ‌ها در شب قبل از شهادت هارون برادر حضرت موسی و... اما تمام این حوادث به وسعت و تنوع حوادث پس از عاشورا نیست.

جباری در ادامه خسوف و كسوف، وزش‌های باد‌های سرخ و سیاه، بارش خاك سرخ از آسمان، گریه عالم هستی از جمله پرندگان، خورشید و ستارگان، بارش خون تازه از آسمان، سرخ رنگ شدن آفاق آسمان، خونین شدن آب چاه‌، جاری شدن خون از زیرسنگ‌ها، سرخی آسمان هنگام طلوع و غروب، گریه و عزای پیامبران و جنیان، قهر حیوانات، تبدل اشیا به غارت رفته، عقوبت دنیوی برای قاتلان امام حسین(ع)،‌ خواندن قرآن توسط سر مطهر سیدالشهدا(ع) بر سرنیزه، بوی خوش و شفا توسط تربت امام حسین(ع) و... از جمله حوادث شگفت پس از واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع)برشمرد و به طور جداگانه به بیان روایات نقل شده از معصومین و اسناد معتبر شیعه در رابطه با این حوادث پرداخت.

این محقق و پژوهشگر در پایان تصریح كرد: رخداد تمام حوادث شگفت پس از حادثه عاشورا برای بیان عظمت حادثه كربلا است كه امیدواریم با تبیین این رخداد‌ها بتوانیم بخشی از عظمت قیام سیدالشهدا را به جهانیان منتقل كنیم.

در پایان این نشست از این محقق و پژوهشگر و عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) به عمل آمد.

نشست‌های عاشوراپژوهی چهل منزل تا اربعین پنج‌شنبه‌ها در قم، بلوار جمهوری، كوچه شماره ۲، اولین فرعی سمت چپ، ساختمان انجمن‌های علمی حوزه برگزار می‌شود.

همچنین، كلیه علاقه‌مندان به مباحث عاشوراپژوهی می‌توانند در این نشست‌ها شركت كنند و برای كسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن ۷۷۵۱۴۲۳-۰۲۵۱ تماس حاصل فرمایند.