پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای سخنان مطلبی تحت عنوان «دین حداقلی نداریم» را درباره قابل قبول نبودن دین حداقلی از نظر اسلام منتشر کرده است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای مجلس خبرگان این موضوع را عنوان کردند و به تشریح لزوم ایجاد نظام اسلامی به نحو کامل و پرهیز از اکتفای به بعضی تعالیم دینی پرداختند.

سخنان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به شرح ذیل است:

آنچه ما از مجموع معارف قرآنی استفاده می‌کنیم و درمی‌یابیم، این است که مطالبه اسلام از مسلمین، ایجاد نظام اسلامی به‌نحو کامل است؛ مطالبه‌ اسلام، تحقق کامل دین اسلام است. این آن چیزی است که انسان در مجموع آن را احساس می‌کند.

دین حداقلی و اکتفای به حداقل‌ها، از نظر اسلام قابل قبول نیست؛ ما در معارف خودمان چیزی به‌عنوان دین حداقلی نداریم، بلکه در قرآن کریم در موارد متعددی اکتفای به بعضی از تعالیم دینی دون بعضی، مذمت شده است؛ «اَلَذینَ جَعَلُوا القُرءانَ عِضین» یا آیه شریفه «وَ یَقولونَ نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَ نَکفُرُ بِبَعض» که مربوط به منافقین است، اشاره به همین است. حتی برخی از بخش‌های دین که خیلی برجسته است - مثل اقامه قسط - هم کافی نیست که انسان دل خود را خوش کند که ما حالا دنبال اقامه قسطیم و اقامه قسط خواهیم کرد، پس اسلام تحقق پیدا کرد؛ نه، این نیست. بله مسلماً اقامه قسط در جامعه، یک قلم مهم است.

از این آیه شریفه در سوره مبارکه حدید، «لَقَد اَرسَلنا رُسُلَنا بِالبِیِنت وَ اَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتبَ وَ المیزانَ لِیَقومَ الناسُ بِالقِسط» این‌جور به‌ نظر می‌رسد در بادی امر، که هدف از ارسال رسل و انزال کتب و معارف الهی، اقامه قسط است که حالا این جمله «لِیَقومَ الناسُ بِالقِسط» را هرجور معنا کنیم - چه به این معنا بگیریم که «لِیَقومَ الناسُ بِالقِسط» یعنی «لِیُقیمَ الناسُ القِسطَ» که مثلاً «باء» را «باء تعدیه» بگیریم، که این وظیفه مردم است که در محیط زندگی خودشان اقامه قسط کنند؛ یا نه، «باء تسبیب» که «لِیَقومَ الناسُ بِسَبَبِ القِسط»، یعنی با قسط با مردم [رفتار کنیم]؛ هرکدام از این دو معنا یا معانیِ احتمالیِ دیگری که وجود دارد، اگر در نظر گرفته بشود - اهمیت اقامه قسط را در جامعه روشن می‌کند. لکن این بدین معنا نیست که شارع مقدس از ما قبول می‌کند که ما مثلاً اکتفا کنیم به اقامه قسط و همه همت خودمان را بگذاریم برای اینکه اقامه قسط بشود، ولو برخی از احکام دیگر اسلام - مثلاً - مورد بی‌توجهی قرار بگیرد؛ نه، آیه شریفه می‌فرماید که «اَلَذینَ اِن مَکَنهُم فِی الاَرضِ اَقامُوا الصلوةَ وَ ءاتَوُا الزَکوةَ وَ اَمَروا بِالمَعروفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنکَر» یعنی انتظاری که خدای متعال از متمکنین در ارض دارد، اینها است که اولش «اَقامُوا الصلوة» بعد «وَ ءاتَوُا الزَکوةَ وَ اَمَروا بِالمَعروفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنکَرِ وَ للهِ‌ عاقِبَةُ الاُمور» [است].

این‌جور نیست که اگر ما به قسط توجه می‌کنیم، حق داشته باشیم که از اقامه صلات و اهمیت دادن به صلات یا به زکات یا به امر به معروف و نهی از منکر غفلت کنیم، بلکه «اَنِ اعبُدُوا اللهَ وَ اجتَنِبُوا الطاغوت» که چندین بار این لفظ و این مضمون در قرآن تکرار شده - نشان می‌دهد که اصلاً خدای متعال پیغمبران را فرستاد برای توحید، برای اجتناب از طاغوت، برای عبودیت خداوند؛ اساس کار این است. یا وصیتی که خدای متعال در آن آیه شریفه سوره شوری، به نوح و به ابراهیم و به موسی‌ و به بقیه کرده است: اَن اَقیمُوا الدین؛ آنکه مورد نظر است، اقامه دین است؛ یعنی همه دین را باید اقامه کرد؛ «وَ لاتَتَفَرَقوا فیهِ کَبُرَ عَلَی المُشرِکینَ ماتَدعوهُم اِلَیهِ اللهُ یَجتَبی اِلَیهِ مَن یَشآءُ وَ یَهدی اِلَیهِ مَن یُنیب»؛ یعنی همه دین - همه اجزا و همه ارکان دین - مورد توجه است، و معارض اصلی هم در مقابل این حرکت و این رویکرد - یعنی اقامه دین بتمامه، بجمیع اجزائه، بکله - عبارتند از قلدرهای عالم، مستکبران عالم؛ «کَبُرَ عَلَی المُشرِکینَ ما تَدعوهُم اِلَیه»؛ آنچه تو به آن دعوت می‌کنی، برای مشرکین‌[گران است]؛ یا در آیه شریفه در اول سوره مبارکه احزاب؛ «یاَیُهَاالنَبِیُ اتَقِ اللهَ وَ لا تُطِعِ الکفِرینَ و المنِفقینَ اِنَ اللهَ کانَ عَلیمًا حَکیمًا»؛ یعنی هم علیم است خدای متعال که احاطه علمی دارد به تمام اجزا و ذرات عالم و سازوکار زندگی ذرات، و هم حکیم است؛ با حکمت، راه تو را در این مجموعه مشخص کرده و باید دنبال کنی. «وَ اتَبِع ما یوحی‌ اِلَیکَ مِن رَبِکَ اِنَ اللهَ کانَ بِما تَعمَلونَ خَبیرًا * وَ تَوَکَل عَلَی اللهِ و کَفی‌ بِاللهِ وَکیلًا»؛ در مقابله با این حرکت تو، دشمنی وجود خواهد داشت.

_{دیدار اعضای مجلس خبرگان ۱۳۹۳/۱۲/۲۱}

آرمان هیأت