آرمان هیأت - نظر آیت‌الله قاضی‌ طباطبایی درباره «لهوف»/مهمترین اثر سید بن طاووس چیست

نظر آیت‌الله قاضی‌ طباطبایی درباره «لهوف»/مهمترین اثر سید بن طاووس چیست

مقتل لهوف از سوی سیدبن‌طاووس نوشته شده و آیت‌الله قاضی طباطبایی درباره آن گفته است که لهوف نقلیاتش مورد اعتماد است و در میان کتب مقتلی هیچ اثری به اندازه لهوف اعتبار و اعتماد در آن نیست، پس در ردیف اول کتب معتبر مقاتل است.

سید رضی الدین علی بن موسی، معروف به سید بن طاووس از بزرگترین علمای ربانی شیعه در قرن هفتم بود. سید بن طاووس آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است. کتاب مقتل سید الشهداء او با نام لهوف معروف است.

به مناسبت سالگرد درگذشت وی (۶۴۴ ق) مروری بر اندیشه‌های او خواهیم داشت:

سید بن طاووس از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد (ع) ۱۵ محرم ۵۸۹ در حله به دنیا آمد. جد هفتم وی محمد بن اسحاق به دلیل زیبایی و ملاحتی که داشته به طاووس معروف شده و از سادات مدینه محسوب می‌شود.

مادر وی نیز از بزرگان امامیه است و مادر پدرش نوه شیخ طوسی است به همین دلیل خود گاهی می‌گفته «جدی ورام بن ابی فراس» و گاهی می‌گوید:‌«جدی الشیخ الطوسی»

وی علوم مقدماتی را نزد پدر و جد خود آموخت و به دلیل هوش و فراستی که داشت از دیگران سبقت گرفت. وی در کتاب کشف‌المحجة می‌گوید که وقتی به کلاس می‌آمده آنچه دیگران در طول چند سال آموخته بودند در یک سال می‌آموخته و از آنها پیشی می‌گرفته است.

سید بن طاووس مدتی در بغداد ماند و به دلیل فشارهای دولت عباسی برای دریافت پست دوباره به حله رفت و از آنجا سه سال در جوار امام هشتم (ع) و سپس نجف و کربلا هجرت کرد.

وی دلیل نپذیرفتن پست‌های حکومتی از سوی دولت عباسی را چنین مطرح کرد: اگر من طبق مصلحت شما عمل کنم رابطه خویش را با خداوند قطع می‌کنم و اگر طبق اوامر الهى و عدل و انصاف حرکت کنم خاندان تو و بقیه وزرا و سفرا و فرماندهان تو آن را تحمل نخواهند کرد و چنین خواهند گفت که على بن طاووس با این رویه مى‏‌خواهد بگوید اگر حکومت به ما برسد این چنین عمل مى‏‌کنیم و این روشى است برخلاف سیره حکمرانان قبل از تو و مردود دانستن حکومت‌هاى آنهاست».

وی در سال ۶۶۱ هجری نقابت علویان را پذیرفت و نقیب سادات شد و امور آنها از قضاوت مشاجرات، رسیدگی به مساکین و سرپرستی ایتام و ... را برعهده گرفت.

*نظر علمای شیعه درباره سید بن طاووس

علامه حلی درباره رضی‌الدین می‌گوید: رضی الدین دارای کراماتی است که برخی از آنها را خودش برایم بیان کرده و پاره‌‌ای را پدرم بازگو کرده و من شنیده‌ام.

علامه مجلسی می‌گوید:‌السید النقیب، الثقة الزاهد و جمال العارفین.

محدث قمی می‌گوید: السید رضی الدین ابوالقاسم الأجل الأورع الأزهد الأسعد، قدوة العارفین و مصباح المتهجدین، صاحب الکرامات، طاووس آل طاووس، السید بن طاووس قدس الله سره و رفع فی الملأ الأعلی ذکره.

مهمترین اساتید سید پدر بزرگوارش موسى بن جعفر، جدش ورام بن ابى فراس، ابن نما حلى و فخار بن معد موسوى‏ و مهمترین شاگردانش سدیدالدین حلى، پدر علامه حلى، علامه حلى، حسن بن داود حلى صاحب رجال، عبدالکریم بن احمد بن طاووس، برادرزاده او على بن عیسى إربلى و... بودند.

*تألیفات

وی نزدیک به ۵۰ اثر به ویژه در زمینه ادعیه و زیارات دارد.کتابخانه‌اش نیز حدد ۱۵۰۰ کتاب دارد و در تألیف کتاب‌های خویش از آنها استفاده می‌کرده است، البته بسیاری از کتبش در طول زمان از بین رفته است.

ده جلد کتاب «المهمات والتتمات»، «کشف المحجة لثمرة المهجة»، «مصباح الزائر و جناح المسافر»، «مهج الدعوات و منهج العنایات، «کتاب اللهوف»‌و ... مهمترین آثار او را تشکیل داده است.

سید على بن طاووس در سال ۶۶۴ هجرى در سن ۷۵ سالگى و در شهر بغداد وفات کرد. پیکرش را به نجف اشرف منتقل و در حرم امیرالمؤمنین (ع) به خاک سپردند.

_{*منابع:

دانشنامه اسلامی

بحارالانوار

الفوائد الرضویة فی أحوال علماء المذهب الجعفریة، شیخ عباس قمی}