کلید واژه ها : عاشورا ،امام حسین علیه‌السلام ،عزاداری ،امام حسین ،محرم ،کربلا ، عاشورا در ادبیات بنگالی ،روز عاشورا ،اندونزی ،ترکیه ،شبه‌قاره هند ،بنگالی ،نوحه‌سرایی ،ادبیات بنگالی ،واقعه کربلا
مجله مشکو‌ة، پاييز و زمستان ۱۳۸۱ - شماره ۷۶ و ۷۷ (از صفحه ۹۱ تا ۱۰۱) علمی-ترویجی
امـروزه سوگواری امام حسین علیه‌السلام در شبه قاره هند، آناتولی و آسیای صغیر، مصر و مغرب و کـشورهای آفـریقایی، ایـران، افغانستان، و حتی کشورهای اروپایی رونق دارد و به عنوان یک عامل تأثیرگذار موجب ترویج تشیع در جهان شـده است.
شناخت و پژوهش این مراسم ارزش آن را دارد که پژوهشکده ویژه‌ای بدان اختصاص یابد. تعزیه‌گردانی، شبیه خـوانی، نوحه‌گرایی، سینه و زنجیر زنـی در شـمار ابزارهای انتقال مفاهیم دینی و عرفانی شیعه به جهان شمرده می‌شوند و همین ابزارها با توجه به جنبه‌های نمایش آیینی، زیبایی شناختی و ابعاد هنری و نیز فرصتهایی که برای مشارکت مردم فراهم می‌سازند، هـنر مقاومت را به مخاطبان خود آموزش می‌دهند و در مطبوعات و کتابها و اسناد زیادی مورد بحث و گفت و گو قرار گرفته‌اند.
ما در اینجا فقط به جلوه‌هایی از این مراسم در بخشی از قلمرو وسیع اسلام اشاره می‌کنیم و بدون تردید پژوهـش جـامع به فرصت و فراغت بیشتری نیازمند است.
