معصومه طاهري: با فرارسيدن ماه محرم و صفر، فعاليت‌هاي مربوط به برنامه‌هاي اربعين هم شروع شده است؛ چراكه چند سالي مي‌شود كه محرم رنگ و بويي ديگر پيدا كرده و از همان روزهاي آغازين دغدغه بسياري از مردم حضور در راهپيمايي عظيم اربعين شده است؛ اتفاقي حسنه كه باعث خيرات زيادي گشته است. بعد از تاسوعا و عاشوراي پرشور حسيني، اربعين حالا به يك مراسم پرشكوه و عظيم در جهان تشيع تبديل شده است.
پيش از اين نيز نمایش‌هاي مردمي ملي و ديني زيادي داشتيم. روز قدس، 22 بهمن، 9 دي و... مانورهاي مردمي كه هرچند دنيا سعي كرده، ديده نشوند اما عظمتشان غيرقابل انكار است و حالا مراسم راهپيمايي اربعين نيز به اين ايام گرويده اما چند مشخصه خاص نسبت به راهپيمايي‌هاي ديگر دارد؛ اول شعائري كاملاً ديني و حسيني است كه اعتقادات اصلي مردم را به جهان نشان مي‌دهد. دوم حضور ملت‌هاي مختلف از هر رنگ و نژاد و قوميتي در اين راهپيمايي كه آن را به حركتي جهاني و بين‌المللي تبديل كرده است. سوم در كشور ديگري غير از ايران رخ مي‌دهد نمي‌توانند برچسب حكومتي به آن بزنند. چهارم حماسه اربعين از زماني شناخته شد و اوج گرفت كه خونخواران جلادي چون داعش در عراق قدعلم كرده بودند و اربعين نشان داد داعش براي ضديت با تشيع است اما شيعه از شهادت نمي‌ترسد. پنجم در راهپيمايي‌هاي ملي و مذهبي سطح كشور، تجمع مردم در شهرها و روستاهاي مختلف به اندازه يك راهپيمايي چندين كيلومتري كه به صورت واحد در يك مكان خاص زيرنظر نگاه رسانه‌هاي جهان صورت مي‌گيرد قدرت مانور نداشت؛ هرچند همه مي‌دانيم كه در روزهاي ملي، ايران به خروش مي‌آيد اما ديده شدن همه اين اتفاقات با وجود شيطنت‌هاي عامدانه رسانه‌اي امري سخت است درحالي‌كه در مراسم جهاني اربعين رسانه‌هاي معاند نمي‌توانند اين جمعيت را منكر شوند و بهتر و بيشتر به چشم مي‌آيد.
 اربعين در چند سال اخير شاهد اتفاقات مختلفي نيز بوده كه موكب‌هاي بين راهي از جمله آن است. در سال 93 يا 94 تعداد آنها بسيار كم بود، ولي سال گذشته افزايش چشمگيري داشت؛ موضوعي كه جاي تأمل و بررسي مفصلي دارد. اين‌كه اربعين مردمي بماند يك مسئله مهمي است و اين‌كه سازمان‌ها و ارگان‌هاي دولتي هرچند دلسوزانه تلاش كنند مديريت اربعين از دست مردم خارج نشود هم يك امر مهم. اتفاقي كه در اربعين شاهد آن هستيم و گروه‌ها و موكب‌ها از همين حالا به دنبال اجرايي كردن آن هستند، جذب خارجي‌هايي است كه به عنوان گردشگر به راهپيمايي اربعين مي‌آيند. اين يك اتفاق خوب است و بزرگ‌ترين موقعيت براي تبليغ اسلام و تشيع. گردشگراني از اين دست كم نيستند؛ افرادي كه مي‌خواهند با تجربه عملي يك اتفاق به آن برسند. حسب اتفاق در گفت‌وگو با انجمن‌هاي فعال در زمينه تازه مسلمانان درمي‌يابيم كه اين يكي از راه‌هاي مهم تشرف به اسلام است ولي موضوع بايد مديريت شود. همان‌گونه كه گفته شد خيلي از موكب‌ها چه مردمي، چه دولتي يا خيلي از گروه‌هاي حاضر مراسم اربعين سعي مي‌كنند با كمك نيروهاي زبان‌دان خود به جذب توريست و توضيح و تفسير اسلام و تشيع بپردازند حتي ممكن است به صورت خودجوش كتاب و بروشور يا اقلام تبليغي به توريست‌‌ها هديه بدهند اما در اينجا چند نكته قابل تأمل است.
با توجه به تجربه سال گذشته در ازدياد موكب‌ها و درهم بودن بعضي از اتفاقات بايد مراقب بود اين موضوع نيز به هرج ومرج نكشد. گفت‌وگو با گردشگر غيرمسلمان آن‌ هم كسي كه به صورت خاص براي چنين واقعه مهمي آمده الزاماتي دارد؛ اول اين‌كه معمولاً بسياري از گردشگران سبك سفر مي‌كنند لذا اقلام هديه گرفته شده را ممكن است در ميانه راه رها كنند و اين يعني اتلاف هزينه و احتمال بي‌حرمتي به برخي محتوا‌ها و انجام كار بي‌نتيجه. دوم اين‌كه بياييم خودمان را به جاي گردشگر قرار بدهيم؛ شما در هر گوشه‌اي كه مي‌رويد از دست زبان‌دان‌هايي كه مي‌خواهند شما را با اسلام و تشيع آشنا كنند در امان نيستيد؛ شايد در يكي دو گفت‌وگوي اول اين موضوع جذاب باشد اما اگر در طول مسير بارها با افرادي روبه‌رو شويد كه مانند بازارياب‌ها به دنبال جذب شما هستند، سفر خسته‌كننده خواهد شد؛ پس نگراني از رفتارهاي مديريت‌نشده و در كل اشباع در زمينه تبليغ نگراني بجايي است لذا پيشنهاد مي‌شود اين نوع رفتارهاي تبليغي از امروز كه در آستانه ماه محرم هستيم تحت مديريت ستاد اربعين قرار گيرد تا بهترين بهره‌وري از امكان ايجاد شده فوق و زمان و هزينه‌اي كه قرار است به صورت مردمي در اين قضيه صرف شود صورت بگيرد. اربعين يك فرصت طلايي است اما براي فرصت‌ها براي اثرگذاري مطلوب نياز به برنامه‌ريزي است و مي‌بايست برنامه‌ريزي‌هاي خرد و خودجوش را تحت مديريتي واحد به يك سيستم كلان و اثرگذار تبديل كرد.

آرمان هیأت