آرمان هیأت - قیام امام حسین(ع)؛ الهام‌بخش آزاديخواهان دنيا

قیام امام حسین(ع)؛ الهام‌بخش آزاديخواهان دنيا

قيام امام حسين(ع) و ياران وفادارش در طول تاريخ همواره مورد توجه شخصيت‌هاي آزاد‌يخواه و صاحب تفكر و منبع الهام بسياري از نام‌آوران جهان بوده است.

با گذشت نزديك به 14 قرن واقعه جانسوز قيام امام حسين(ع) و يارانش نه تنها فراموش نشده، بلكه بر شمار هواداران امام روز به روز افزوده شده و ابعاد قيام از نظر سياسي، اجتماعي، فرهنگي و مذهبي روشن‌تر شده ‌است. اين مطلب را مي‌توان از سخن شخصيت‌هاي مهم فرهنگي، سياسي و اجتماعي جهان معاصر به خوبي دريافت.

* «مهاتما گاندي»، معمار استقلال هند و رهبر ملي مردم اين كشور
وي در تفحص زندگاني امام حسين(ع) و علت جاودانگي و پايداري آن به يك مسئله مهم رسيده و درسي از سرور آزادگان ياد گرفته و آن را براي استقلال هند به كار بسته است، يعني او به پيروي از امام، به مردم هند كه طرفدار استقلال هند بودند، اعلام نمود مرگ را به بازي و مسخره بگيريد و نترسيد.

او مي‌گفت: «من براي مردم هند چيزي تازه نياوردم، فقط نتيجه‌اي را كه از مطالب و تحقيقاتم درباره تاريخ زندگي قهرمان كربلا به دست آورده‌ بوديم، ارمغان ملت هند كردم. اگر بخواهيم هند را نجات دهيم واجب است همان راهي را بپيماييم كه حسين‌بن‌علي پيمود.»

* «پورشو تاملاس توندون»، رئيس سابق كنگره ملي هندوستان
او معتقد است كه با بزرگداشت قيام و خاطره شهيدان كربلا هميشه روح معنويت، آزاد زيستي، بزرگواري، فداكاري و ايثار در جامعه خواهد جوشيد و جامعه از فقر فرهنگي به غناي فرهنگي و اعتلا خواهد رسيد و هميشه سرزنده و در مسير حيات معقول پيش خواهد رفت.

«من اهميت بر پا داشتن اين خاطره بزرگ تاريخي را مي‌دانم. اين فداكاري‌هاي امام حسين(ع) سطح فكر بشريت را ارتقا بخشيده است و خاطره آن شايسته است هميشه باقي بماند و يادآوري شود.»

* «ساور جيني نايد»، شاعر هندي
او عزاداري عزاداران حسيني را هر سال موجب زنده نگهداشتن واقعه جانسوز كربلا مي‌داند و قيام حسيني را استوار نمودن دين بزرگ حضرت محمد(ص) ذكر مي‌كند كه امام حسين(ع) عشق نهايي خود را به خدا با شهادتش ثابت نمود.

شب شهادت حسين مريدانش با پيراهن سياه و پاي برهنه، با چشمان اشكبار به ياد واقعه جانسوز داستان كهن مكرر و دردناك را بيان مي‌نمايند كه مريدانت سراپا اندوه مي‌گويند: «حسين اي حسين. چرا هزاران هزار دوست تو اين طور اشك مي‌ريزند؟ اي مقدس عالي مقام آيا اينها براي فداكاري بي‌نظير تو نيست؟ زيرا كه پرچم دين بزرگ پيامبر محمد (ص) را برافراشتي و در مقابل جهانيان عشق عجيب خود را به خدا ثابت نمودي.»

* «رابرت وير»، نويسنده كتاب دو جلدي جهان مذهبي
وي در اين كتاب شهادت امام حسين(ع) را حادثه غم‌انگيز صدر اسلام ذكر كرده و علت آن را عدم پذيرفتن يزيد به عنوان رهبر جهان اسلام از طرف امام حسين (ع) ثبت كرده است.

عدم بيعت امام حسين(ع) با يزيد موجب شد كه يزيد براي خاموش نمودن هر نوع اعتراض و مخالفتي نيروهاي خويش را اعزام نمايد و نتايجي كه حاصل شد:
«امام حسين (ع) و تمام اعضاي خانواده و تني از يارانش در محلي به نام كربلا در عراق قتل‌عام شدند؛ جامعه اسلامي با شوك مواجه شد و مخالفت با بني‌اميه تشديد شد.»

* «واشنگتن‌ ايرونيك»، مورخ آمريكايي
او معتقد است كه امام حسين(ع) مسئول بود؛ او پيشوايي امت اسلام را به عهده داشت و امام جامعه خويش بود و امام «نور» را شايسته نبود كه خلافت امام «نار» را بپذيرد. از اين رو فشارها و ناراحتي‌ها را تحمل نمود تا دين اسلام را از چنگال بني‌اميه نجات دهد.

واقعه جانگداز عاشورا، چنان ناگوار و هولناك است كه مورخاني نظير«محمدبن علي‌بن طباطبا» معروف به ابن‌طقطقي آن را مشهورترين مصيبت‌ها دانسته و از شدت غم و اندوه نتوانسته است در اين مورد بيشتر حوادث را مورد بررسي قرار دهد.

ايرونيك روح اين قيام را جاودانه و فناناپذير و نمونه شجاعت دانسته و نوشته است: «براي امام حسين(ع) ممكن بود كه زندگاني خود را با تسليم شدن به اراده بزيد نجات بخشد ليكن مسئوليت پيشوا و نهضت بخش اسلام اجازه نمي‌داد كه او يزيد را به عنوان خليفه بشناسد. او به زودي خود را براي قبول هر ناراحتي و فشار به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بني‌اميه آماده ساخت در زير آفتاب سوزان خشك و در روي ريگ‌هاي تفتيده عربستان روح حسين (ع) فناناپذير بر پاست.»

* «ماربين»، آلماني
ماربين امام حسين(ع) را شخصيت سياسي، مذهبي استثنايي در چهارده قرون اخير دانسته و علت جاودانگي قيام حسين(ع) را مبارزه با ظلم و ستم و جور بني‌اميه كه غاصب حكومت بودند ذكر كرده است.

ماربين با تجزيه و تحليل قيام عاشورا ريشه نهضت‌هاي عظيم اسلامي را تا امروز در شهادت امام حسين(ع) و ياران با وفاي او دانسته است كه تن به بيعت با يزيد را نه تنها نپذيرفتند كه زندگي در حكومت يزيد را ذلت و خواري مي‌دانستند و از اين رو براي رسيدن به مقصود عالي‌شان خودگذشتگي و شهادت را انتخاب كردند؛ حسين تنها كسي است كه در چهارده قرن بيش در برابر حكومت جور و ظلم قد علم كرد.

حسين(ع) با قرباني كردن عزيزترين افراد خود و با اثبات مظلوميت و حقانيت خود به دنيا درس فداكاري و جانبازي آموخت و نام اسلام و اسلاميان را در تاريخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت.

هدف و ايده‌آل حسين(ع) جلوگيري از ظلم و ستم بود و اين همه قوت قلب و از خودگذشتگي را در راه مقصود عالي خويش به خرج داده است.

* «توماس كارلايل»، مورخ انگليسي
كارليل (كارلايل) در مورد ايمان استوار و اعتقاد راسخ قهرمان كربلا مي‌گويد: «بهترين درسي كه از تراژدي كربلا مي‌گيريم اين است كه حسين و يارانش ايمان به خدا داشته‌اند آنها با عمل خود روشن كردند كه تقوي و برتري عددي در جايي حق با باطل روبرو مي‌گردد اهميتي ندارد پيروزي حسين با وجود اقليتي كه داشت، حيرت و شگفتگي من است.»

* «جرجي زيدان»، نويسنده مسيحي
زيدان در مورد امام حسين(ع) كتاب فاجعه كربلا را تأليف نموده است. زيدان در كتاب با مراجعه به كتب معتبر و موثق مختصري از تاريخ صدر اسلام و حوادث عاشورا تا ورود اسيران كربلا به شام آورده است كه در اينجا به حضور اسيران در برابر منظره سر بريده حسين(ع) همه را متأثر و محزون ساخت وقتي چشمان يزيد بر سر بريده افتاد سر تا پا بلرزيد و دانست چه عمل بزرگ و فجيعي را مرتكب شده است.

* «نيكلسون»، اسلام شناس
نيكلسون مي‌گويد: «بني اميه طغيانگر بودند و قوانين اسلامي را ناديده انگاشتند؛ مسلمين را خوار نمودند و صاحبان اصلي حكومت را كشتند؛ بنابراين تاريخ از روي انصاف حكم مي‌كند كه خون حسين(ع) به گردن بني اميه است.»

وي در جايي ديگر حادثه كربلا را موجب اتحاد مي‌داند و تأثير آن را در ايران ذكر مي‌كند:
«حادثه كربلا مايه پشيماني و تأسف امويان شد زيرا اين واقعه شيعيان را متحد كرد و براي انتقام حسين (ع) هم صدا شدند و صداي آنها در همه جا و مخصوصاً نزد ايرانيان كه مي‌خواستند از نفوذ عرب آزاد شوند، انعكاس يافت.»

* «كاپتين. هـ نيبلت»
نيبلت به آخرين شب حيات با بركت امام در كربلا اشاره مي‌نمايد كه امام حوادث روز عاشورا را به يارانش توضيح داد و فرمود: «كساني كه با حسين بمانند جز به مرگ نينديشند از اين رو از همه خواست كه در تاريكي امام را ترك نمايند.»

آن شب هنگامي كه آتش اردوها در اطراف او در بيابان شعله مي‌زد امام پيروانش را جمع كرد و در يك سخنراني طولاني گفت: «كساني كه با من بمانند فردا شهيد خواهند شد، سپس عمل بسيار زيبايي انجام داد كه نشانه آگاهي كامل او از ضعف بشري و قدرت روح فداكاري وي و علامت قلب رئوف آن بزرگوار بود.»

امام حسين(ع) به پيروان خود گفت: «هر كس جرأت و قوت ايستادگي و شهادت را در خود نمي‌بيند در تاريكي به طور ناشناس و بدون خجلت برود. صبح روز عاشورا كه ابرهاي ارغواني در آسمان شرق جمع مي‌شد هفتاد و يك نفر باايمان دور امام را گرفتند و همگي آماده مرگ و شهادت بودند.»

* «موريس دوكبري»، مورخ اروپايي
وي در مورد كساني كه به عزاداري امام حسين(ع) پس از قرن‌ها خرده مي‌گيرند، مي‌گويد: «اگر تاريخ نويسان ما حقيقت روز عاشورا را درك مي‌كردند، اين عزاداري را غيرعادي نمي‌پنداشتند؛ پيروان امام حسين(ع) به واسطه عزاداري به امام مي‌دانند كه زبوني و پستي و زيردستي و استعمار و استثمار را نبايد قبول كنند زيرا شعار امام و پيشواي آنان تن ندادن به ظلم و ستم بود.»

حسين در راه شرف و ناموس و مردم و بزرگي مقام و مرتبه اسلام از جان و مال و فرزند گذشت و زير بار استعمار و ماجراجويي‌هاي يزيد نرفت.

پس بياييد ما هم شيوه او را سرمشق خود قرار داده و از ظلم يزيديان، بيگانگان خلاصي يافته و مرگ با عزت را بر زندگي با ذلت ترجيح دهيم و اين است خلاصه تعاليم اسلام ملتي كه از گهواره تا گور تعليماتش چنين است پيداست داراي چه مقام و مرتبتي خواهد بود چنين ملتي داراي هر گونه شرف و افتخار هست چون همه سرباز حقيقت و عزت و شرافت‌اند.»

* «كورت فريشلر»، نويسنده آلماني
فريشلر درباره امام حسين(ع)، كتاب «امام حسين (ع) و ايرانيان» را نوشته است؛ فريشلر در اين كتاب اسناد و مدارك را دقيقاً ثبت نكرده است و به حضور نماينده امام در ايران «شهر ري» و آشنايي كم و بيش امام حسين(ع) به زبان فارسي و علاقه متقابل امام و ايرانيان و حركت امام حسين(ع) از مكه به كربلا و فعاليت مسلم‌بن عقيل در كوفه و حادثه كربلا و اوضاع ايران و تأثير خون حسين(ع) و نفرين زينب(س) در سقوط اموي اشاره نموده است.

فريشلر به نقل از ابوعلي سيمجور در مورد علاقه ايرانيان و حمايت آنها از امام حسين(ع) ذكر مي‌كند كه، عده‌اي از ايرانيان كوفه به سوي قادسيه رفتند و به كربلا رسيدند و خود را به امام حسين (ع) رساندند.

امام حسين(ع) گفت: «پس بدانيد كه من و كساني كه نسبت به من وفادارند فردا به قتل خواهيم رسيد و شما از راهي كه آمده‌ايد برگرديد تا كشته نشويد.»

ايراني‌ها گفتند: «كشته شدن در راه تو براي ما سعادت است كه بين (20 تا 30) نفر مرد ايراني در كربلا ماندند و فقط اسم (برويج=پرويز) معلوم است.»

از نظر كورت فريشلر، نطق حضرت زينب(س) در كوفه هم در مردم تأثير نمود و هم روحيه نستوه و خلل‌ناپذير او را نشان داد و هم جوابي دندان‌شكن در جمع به عبيدالله زياد داد.