آرمان هیأت - بررسي دلايل «لعن» فرستادن در زیارت عاشورا

اگر نفرین و لعن این‌قدر مذموم و ناپسند است، چرا در زیارت عاشورا بیش از 114 بار لعن و نفرین می‌فرستیم.

اِ، اِ، چرا لعنت می‌کنی؟ دعوا شده، درست! فحش می‌دی، درست! اما دیگه چرا لعنت می‌کنی؟! در فرهنگ ما، ناسزاگویی، نارواگویی و فحش دادن زشت و ناپسند است؛ اما نفرین کردن و لعنت نمودن بسیار سنگین‌تر است.

همگی می ترسیم نکند به لعنت و نفرین دیگران مبتلا شویم، حتی بدترین این لعن و نفرین‌ها در حق پدر و مادر و خاندان افراد گفته می‌شود. حتی پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «خداوند مرا لعنت کننده نیافرید، بلکه مایه رحمت آفرید.»

برخی سؤال می‌کنند حال اگر نفرین و لعن اینقدر مذموم و ناپسند است چرا در زیارت عاشورا، بیش از 114 بار لعن و نفرین می فرستیم. حتی می گوییم خدایا بر آنها لعن و نفرین ابدی و فنا ناپذیر فرو فرست؟!

پاسخ این سؤال را باید از زبان قرآن بشنویم؛ خداوند بزرگ در قرآن کریم بیش از 40 بار واژه لعن را به کار برده است، برای گروه های مختلف گناهکار، ستمکاران غیرقابل بازگشت، کافران، بنی‌اسرائيل مسخ‌شده، کسانی که عادت بر آزار پیامبر داشتند، یهودیان کتمان‌کننده حق و کسانی که به زنان پاک نسبت ناروا می زنند، مورد لعن خویش قرار داده اند.

بالاتر از همه اینکه در آیه 159سوره بقره خداوند بزرگ، تمامی مؤمنان را به لعنت کردن این گروه امر می نماید و دستور می‌دهد. (1)

پس همان گونه که خداوند ارحم الرحمین است در جایگاه عفو و رحمت؛ اَشَّدُالمعاقبین (شدیدترین مجازات‌کننده) در جایگاه تنبیه و مجازات نیز هست.

وظیفه ما بندگی و اطاعت است و رمز اطاعت در این آیه نهفته است؛
« قل إن کنتم تحبون الله فاتبعونی یحبیکم الله و یغفرلکم ذنوبکم »(آیه31،سوره آل‌عمران)
ای پیامبر به مردم بگو، اگر خدا را دوست دارید، از شخص من (پیامبر) اطاعت کنید تا خداوند مهربان نیز شما را دوست بدارد.

حال اطاعت، از پیامبر در زیارت عاشورا چنین است:
الهم ان هذا تبرکت به بنو امیه و ابن آکله الاکباد العین بن العین علی لسانک و لسان نبیک صلی الله علیه و آله فی کل موقف وقف فیه نبیک صلی الله علیه و آله الهم العن اباسفیان و معویه و یزیدبن معاویه علیهم منک اللعنه اَبد الابدین.

خداوندا این روز روزی است که مبارک و میمون دانستند آن را بنی امیه و پسر آن زن جگر خوار، آن ملعون، پسر ملعون که لعن شده بر زبانت و زبان پیغمبرت درود خدا بر او و خاندانش باد در هر جا و هر مکانی که توقف کرد در آن مکان پیامبرت که رحمت خدا بر او و خاندان او، خدایا لعنت کن ابوسفیان و معاویه و یزید بن معاویه را که لعنت باد بر ایشان از جانب تو برای همیشه .
و شاعری خوش ذوق این مهم را چنین سروده است:

چـرا نـفـریـن؟ چرا مــوج تــنــفـّـر؟
چـــرا پـــــرواز در اوج تـــنـــفــــّر؟
چـرا کـیـنـه؟ چرا بـغض و عداوت؟
چـرا بـیـزاری و طـعـن و قـسـاوت؟
چرا بـر عـدّه ای از مردمان خـشم؟
کجا برخوردها با یک جهان خـشم؟
جـواب ایـن چـراهـا را چـو خواهی
نــگــاهـی کـــن بـــه آیــات الــهــی
ببـیـن یــزدان کـجـا نـفــریــن نموده
که را لـعـنـت، که را تحسین نموده
چـو دانستی که مـلعـونِ خدا کیست
یقین دان ترک این سنّت روا نیست
زبـان را چـون خـدای خـود نـما باز
بـه لــعــن فـرقـه ی مـلعـون بپرداز
مــداوم مــلـتـجـی بــر اولــیـاء شـو
ز هـر مـوجـود مـلـعـونـی جـدا شـو

پی‌نوشت‌ها:
(1) 64/احزاب، 38/اعراف، 47/نساء، 13/مائده، 93/نساء، 118/ نساء، 60/ مائده، 88/بقره، 46/ نساء، 52/ نساء، 68/توبه، 57/احزاب، 23/محمد، 6/فتح، 52/عنکبوت، 159/بقره، 68/احزاب، 78/ مائده، 64/ مائده، 23/ نور، 89 و 161/بقره، 61 و 87/آل عمران، 44/اعراف، 18 ، 99 و 60/هود، 25/رعد، 35/حجر، 7/نور، 42/قصص، 52/غافر، 78/ص، 61/احزاب، 60/اسراء.