آرمان هیأت - نيايش در رمضان

مناسک: ماه رمضان، لحظاتي خاص را براي تنها بودن انسان با خويشتن خويش و خداوند فراهم ميسازد. نيايش‌هاي شبانگاهي و سحرگاهي در اين ماه بيشتر است و در شب‌هاي قدر به اوج خود ميرسد. نيايش كردن داراي آداب خاصي بوده است.

۱- انتخاب زمان و مكان: فواصلي از ساعتي به نيمه شب تا دم سحر انتخاب ميشد و مكاني كه بتوان تنها بود چرا كه نيايش در پنهان، اخلاص حضور را بيشتر حفظ ميكند.
۲- حضور قلب و توجه كامل دروني: به عبارتي آماده‌سازي براي داشتن قلبي حزين و دلي سوزان.
۳- توبه، انايه، اعتراف به گناهان با اميد به فضل و رحمت حق.
۴- خدا را حاضر و ناظر بداند و به گونه‌ای نيايش كند كه تضرع و گريه پديد آيد.

گذشتگان ما مدام نيايش ميكردند، براي اينكه انسان در حال وسعت و نعمت، منعم را فراموش نكند و به همين سبب نيايش ايجادكننده ارتباط با خدا و انقطاع از ماسوي‌الله است. گذشتگان مي‌گفتند كه: نيايش شور و عشق لامز دارد و به هر كس توفيق نيايش عطا مي‌گردد، اگر دريابد.

دامن خلوت ز دست
كي دهد آن كس، كه يافت
در دل شب‌هاي تار
ذوق مناجات را

پيامبران هرگاه نيازي داشته‌اند يا به شدائدي گرفتار شده‌اند، تنها مشكل‌گشاي آنها نيايش بوده، نيايشهاي حضرت يونس عليه‌السلام در شكم ماهي، نيايش‌هاي حضرت ايوب عليه‌السلام، نيايش‌های موسي كليم‌الله، نيايش‌هاي حضرت ذكر يا عليه‌السلام و نيايش‌هاي حضرت عيسي(ع) كه نزول مائده‌های آسماني را براي حواريين فراهم آورد و نيايش‌های حضرت آدم صفوه‌الله در مقام اعتراف به تقصير (كه در رسالات موسيقي من‌جمله بهجت‌الروح آمده است) در «مقام راست» و حسيني نيايش خاص را انجام ميداد از اينگونه‌اند.

نمونه‌اي از اشعاري كه در نيايش‌ها مي‌خواندند
اي جمله بي‌كسان عالم را كس يك جو كرمت تمام عالم را بس
من بي‌كسم و كسي ندارم جز تو يا رب تو به فرياد من بيكس رس
الله تويي، از دلم آگاه تويي هر مورچه كه دمي زند در ته چاه
از دم زدن مورچه آگاه تويي

نيايش كردن تلفيقي از دعاخواني و توسل‌خواني به صورت آهنگين و درخواست‌هاي جمله‌اي است كه اكثر زمزمه‌ها و ذكرهايش به دستگاه شور نزديك است.