رئیس مركز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران:
هدف ما تبدیل تهران به «ام‌القرای جهان اسلام» است
1 آبان 1388 ساعت 0:26
گروه جامعه: «مركز فعالیت‌های دینی و مذهبی» از زمان آغاز فعالیت‌های خود توانسته است، با برنامه‌ریزی و جهت‌گیری منظم برای توسعه روحیه دینی در بین شهروندان، گام‌های مؤثری بردارد. گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالمقیم ناصحی، مشاور شهردار تهران در امور روحانیان و رئیس مركز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران انجام دادیم تا مخاطبان محترم نشریه، بیشتر با ابعاد مختلف فعالیت‌های این مركز آشنا شوند.
لطفاً درباره پیشینه مرکز فعالیت‌های دینی-مذهبی شهرداری تهران و تاریخ تأسیس آن توضیحاتی بفرمایید.
گرچه در میان کارکنان محترم و رده‌های مسئولیتی بالای شهرداری، متدینان بسیاری وجود دارند كه موضوعات دینی دغدغه همه آنهاست، وجودنداشتن نهادی که به‌طور مستقل، متولی امور دینی در شهرداری باشد، باعث شد، دکتر قالیباف، شهردار محترم تهران، دستور تأسیس این مرکز را در پایان سال ۱۳۸۵ صادر كند. هدف از تأسیس این مرکز نیز ایجاد پل ارتباطی بین اقشار مختلف مردم و متولیان امور دینی با شهردار محترم و رسیدگی به امور مراکز دینی اعم از مساجد، حوزه‌های علمیه، تکایا و هیئت‌های مذهبی بود كه درنظر گرفته شده بود این اهداف با محوریت مسجد به مثابه پایگاه حضور الهی مردم تحقق یابد. این مرکز با استعانت از خدا و بهره‌گیری از دیدگاه‌های علما و کارشناسان دینی، طبق برنامهریزیهای صورت گرفته، در عمل فعالیت خود را از سال ۸۶ آغاز کرد و بحمدالله توانسته است، در این مدت هم‌سو با نشر فرهنگ دینی در جامعه به‌طور مؤثری گام بردارد.
لطفاً اشاره‌ای به اهم فعالیت‌های صورت‌گرفته توسط مركز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران داشته باشید.
مركز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران از زمان آغاز فعالیت‌های خود تاكنون فعالیت‌های بسیاری داشته است كه اشاره به همه آنها از حوصله این بحث خارج است؛ ولی درباره مهم‌ترین اقدامات انجام‌گرفته می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد:
۱. تشکیل جلسات و هم‌اندیشی با روحانیان و ائمه محترم جماعات تهران برای همکاری‌های مشترک با شهرداری تهران
۲. بازدید از مساجد و حسینیه‌ها و بررسی نیازها و شناسایی اولویت‌های عمرانی و اختصاص بودجه مناسب (در سال ۸۷ مبلغ ۱۷ میلیارد تومان بودجه برای این موضوع درنظر گرفته شده بود که این رقم در سال ۸۸، افزایش یافته است.)
۳. تهیه و تدوین بیش از ۱۸ عنوان مقاله آموزشی، پژوهشی، دینی، فرهنگی و اجتماعی و انتشار آن در نشریه‌ها و سایت‌های اینترنتی
۴. تدوین و چاپ بیش از ۲۰ عنوان کتابچه در مناسبت‌های مذهبی-ملی و توزیع این کتابچه‌ها در ادارات شهرداری، مساجد و حوزه‌های علمیه
۵. اقدام به ساخت ۴۰ باب مسجد در مناطق مختلف شهر توسط شهرداری تهران (كه تعدادی از آنها افتتاح شده است)
۶. تشکیل ستاد اقامه نماز شهرداری تهران، برگزاری جلسات پیوسته با ائمه محترم جماعات و اعضای ستاد اقامه نماز شهرداری تهران، بررسی مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب
۷. ایمن‌سازی ۲۵۰ مسجد جامع و محوری شهر تهران به دستگاه‌های اطفای حریق و آب فشار قوی با دستگاه شیلنگ قرقره‌ای با هزینه تقریبی ۳۰۰ میلیون تومان
۸. بیمه تمام مساجد و حوزه‌های علمیه شهر تهران در مقابل آتش‌سوزی با همکاری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران
۹. فرش‌کردن تمام مساجد منطقه چهار شهرداری تهران به صورت پایلوت، با اعتباری افزون بر ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان
۱۰. معرفی ۷۵ حوزه علمیه به نمایشگاه کتاب «یاد یار مهربان» برای خرید کتاب، به‌ازای هر حوزه ۰۰۰/۳۵۰/۱ تومان (در مجموع، مبلغ ۱۰۱ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان)
۱۱. اهدای ۲۰۰ هزار قطعه، کارت ورزشی شهروندی به تمام مساجد و حوزه‌های علمیه و پایگاه‌های بسیج مساجد شهر تهران (یکصدهزار قطعه در سال ۸۷ و یکصدهزار قطعه در سال ۸۸ توزیع شده است.)
۱۲. تهیه ۲ هزار بسته فرهنگی تزیینی و اهدا به ۲ هزار مسجد و حوزه علمیه شهر تهران به مناسبت سالروز ولادت امام زمان (عج)
۱۳. برگزاری کلاس‌های تابستانی در مساجد نواحی ۱۲۳ گانه تهران با موضوع نماز، قرآن، احکام، اصول اعتقادات
۱۴. برگزاری همایش‌های علمی-کاربردی برای ائمه محترم جماعات شهرداری تهران در ۲ مرحله با حضور بهترین استادان در شهرهای قم و مشهد
۱۵. برگزاری هم‌زمان یکصد جشن در ۱۰۰ مسجد شاخص و محوری در شهر تهران به مناسبت ولادت امام رضا (ع)
۱۶. برگزاری مسابقات ورزشی ویژه طلاب شهر تهران
۱۷. برگزاری مسابقه اینترانتی «آخرین منجی عالم بشریت» در پورتال شهرداری تهران و اعطای ۳۱۳ جایزه (به تعداد یاران امام زمان (عج)) به برندگان مسابقه)
۱۸. برگزاری بیش از ۵۰ جشن بزرگ به مناسبت ولادت حضرت صاحب‌الزمان (عج) در ۵۰ مسجد شاخص و محوری (که به نام و القاب حضرت مهدی (عج) مزین شده‌اند)
۱۹. برگزاری جشن «روزه اولی‌ها» با شرکت ۲ هزار نفر در تالار بزرگ کشور
حجم بالای فعالیت‌هایی كه شما بدان اشاره كردید، این پرسش را ایجاد می‌كند كه با توجه به وجود ارگان‌های دولتی كه در حوزه دین و تبلیغات دینی فعالیت می‌كنند، اهداف شهرداری تهران از انجام فعالیت‌های دینی و مذهبی چیست؟
اگر بخواهیم اهداف این مرکز را بیان کنیم، موارد بسیاری برای توضیح وجود دارد؛ اما اهداف کلی و اصلی که این مرکز دنبال می‌کند، مواردی همچون:
صیانت از مساجد و مراکز دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی
رسیدن به هویت اسلامی-ایرانی برای پایتخت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برابر منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
بهره‌گیری از دیدگاه‌های حکیمانه روحانیان معزز و ائمه محترم جماعات در جایگاه طلایه‌داران فرهنگ اسلامی و نقطه تماس امین نظام در محلات و دردآشنایان شهروندان عزیز
اشاعه علوم قرآنی و معارف اسلامی در جامعه و نیز احیا و تقویت اندیشه‌های اسلامی و اعتلای فرهنگ غنی اسلامی
رسیدن به چشم‌انداز والای «تهران اسلامی به مثابه ام‌القرای جهان اسلام و پیشتاز در خدمات همه‌جانبه به شهروندان»
منظور شما از اینكه می‌گویید هدف ما رسیدن به «چشم‌انداز والای تهران اسلامی به مثابه ام‌القرای جهان اسلام و پیشتاز در خدمات همه‌جانبه به شهروندان» است، چیست؟ شهرداری چگونه و با چه برنامه‌ای می‌خواهد، به این هدف بزرگ دست یابد؟
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که شهرداری تهران برای رسیدن به هدف «تهران، ام‌االقرای جهان اسلام» دنبال می‌کند، بحث «مسجدمحوری» و اعتلای جایگاه اصلی مساجد در شهر تهران است. در نگاه اول باید آثار معنوی حاصل از روح عبادت جمعی را درنظر گرفت؛ آثاری همچون نزدیکی قلوب مسلمین، باخبر شدن مردم از حال یکدیگر و همچنین نقش مهمی که مسجد به منزله رسانه ایفا می‌کند و در نگاهی دیگر، باید توجه کرد که مسجد محل تعامل و همکاری مردم برای اداره زندگی در همه ابعاد آن و محل اخوت ایمانی است و ما باید این نقش را به‌درستی در مساجد ایفا کنیم.
مساجد بهترین مرکز تصمیم‌گیری و تأثیرگذاری بر حرکت‌ها و جریان‌های اجتماعی و سیاسی جامعه هستند. مجموعه شهرداری تهران در كلان‌شهری چون تهران به مثابه «ام‌القرای جهان اسلام» با توجه به مساجد دو کار اساسی انجام داده است؛ از یک‌‌سو، به معماری ایرانی-اسلامی بر کالبد مساجد توجه کرده و از سوی دیگر به‌طور جدی بحث کارآمدی مساجد در انسجام جامعه و پیوند میان بخش‌های مختلف مردم و مسئولان را پی‌گیر بوده است؛ از همین‌روست که مدیریت شهری تهران در کنار فعال‌سازی شورایاری‌ها به منظور واگذاری امور مدیریت شهری به مردم با رویکرد محله‌گرایی، مسجدمحوری را نیز به منزله رکن مهم این گرایش در دستور کار قرار داده است تا باعث شود، هم هم‌گرایی مردم با تفکر مسجدی و گسترش روحیه دینی و جهادی نمود یابد و هم گسترش فرهنگی و شکلی محلات بر محور مساجد صورت پذیرد؛ چون مساجد، زادگاه انقلاب هستند و بدون مسجد، انقلاب اسلامی تفسیرپذیر نیست؛ بنابراین لازم است، همه فعالیت‌ها در هر سازمان، وزارتخانه‌ها و نهادها با محوریت و تفکر مسجد صورت پذیرد.
اظهارات شما نشان می‌دهد كه مركز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران، تلاش‌های ارزشمندی را برای گسترش روحیه دینی و فرهنگی آغاز كرده است. با توجه به فعالیت‌هایی كه تاكنون در این مركز صورت گرفته، فكر می‌كنید شهرداری تهران تاكنون چقدر در ایجاد فضاهای دینی موفق عمل کرده است؟
همان‌طور که می‌دانید، بر اساس تدابیر ابلاغی آقای دکتر قالیباف، شهردار تهران، رویکرد مجموعه شهرداری تهران از یک سازمان خدماتیِ صرف، به یک نهاد اجتماعی و فرهنگی با رویکرد مسجدمحوری تبدیل شده است؛ بنابراین فعالیت‌های دینی و فرهنگی شهرداری با تفکر مسجدی و برنامه‌ریزی منظم و با جهت‌گیری اصولی و توانایی بالا انجام گرفته است؛ به‌صورتی که در اذهان عمومی، شهرداری، دیگر تنها یک سازمان خدماتی نیست و به مثابه نهادی اجتماعی، دینی و فرهنگی شناخته می‌شود.
در زمینه‌های دینی نیز فعالیت‌های بسیار گسترده این مرکز در مساجد و حوزه‌های علمیه شهر تهران به‌طور کامل مشهود بوده است و در همه مناسبت‌های مذهبی از جمله اعیاد و سوگواری‌ها، برنامه‌های ویژه‌ای با حضور سخنرانان مذهبی، مداحان اهل بیت (ع)، قاریان ممتاز، گروه‌های تواشیح بین‌المللی و مسابقه‌های دینی برگزار كرده است.
همچنین در زمینه مساعدت‌های عمرانی به مساجد، به جرئت می‌توان گفت، در تهران کمتر مسجدی است که نیازهای عمرانی آن از قبیل ایزوگام پشت‌بام، سرویس بهداشتی و تعمیرات و بازسازی صورت نگرفته باشد؛ بنابراین با توجه به فعالیت‌های این مرکز در برگزاری مراسم مذهبی و مساعدت‌های فرهنگی و عمرانی، می‌توان عملکرد این مرکز را مثبت و خوب ارزیابی کرد؛ البته مصمم هستیم، در آینده با هماهنگی سایر نهادهای مربوط به امور فرهنگی و عمرانی مراکز دینی، فعالیت‌های این مجموعه را از نظر كمی و كیفی گسترش دهیم، با این امید كه به درگاه احدیت پذیرفته شود.
با توجه به اینكه فعالیت‌های مذهبی شهرداری با رویكرد مسجدمحوری در حال انجام است، آیا در این مورد با چالش یا مشكلاتی نیز روبه‌رو شده‌اید؟
یکی از مشکلات این مرکز در بحث مساجد، بافت قدیمی و فرسوده برخی مناطق است. مسئله دوم کمبود مساجد در برخی مناطق شهر به‌ویژه مناطق شمال شهر است. سیاست‌گذاری مرکز فعالیت‌های دینی در حل این مشکل بر دو منوال است؛ اول در مورد مناطقی از شهر که از لحاظ کمیت تناسب دارند، سعی می‌کنیم که این مساجد بهسازی و نوسازی شوند و در صورت امکان آنان را گسترش دهیم؛ دوم در مورد مناطقی از شهر که از لحاظ مسجد دچار کمبود هستند؛ به‌ویژه بعضی از مناطق شمالی شهر، بهترین مهندسان و معمارهای مجرب در ۴۰ باب مسجد در زمین‌های مورد قبول از نظر متراژ و موقعیت جغرافیایی و دارای کاربری‌های چندمنظوره از قبیل شبستان، کتابخانه، سالن اجتماعات، کلاس‌های آموزشی، گنبد و گلدسته بر اساس معماری ایرانی-اسلامی، مشغول به کار هستند؛ البته شایان ذکر است تاکنون چند باب از این مساجد افتتاح شده و در اختیار مؤمنان و نمازگزاران قرار گرفته است.
برنامه‌های «مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران» در فصول مختلف سال چه تغییراتی می‌کند؟
طبیعی است، برنامهریزیهای صورت‌گرفته در این مرکز به‌گونه‌ای است که در آن، به شرایط زمانی، مکانی و گروه سنی مخاطبان و همچنین اوقات فراغت آنها توجه می‌شود؛ بنابراین برنامه‌هایی که درباره اوقات فراغت دانش‌آموزان (از قبیل کلاس‌های آموزش احکام، قرآن، نماز و ... در مساجد نواحی ۱۲۳گانه) در نظر گرفته شده است، در فصل تابستان انجام شد. همچنین برخی برنامه‌ها نیز برای ایام ویژه‌ای همچون ماه مبارك رمضان، نیمه شعبان، ولادت‌ها و شهادت‌ها و ایام‌الله مختلف درنظر گرفته می‌شود که در زمان خاص خود برگزار می‌شوند.
این مرکز به صورت مستقل عمل می‌كند یا فعالیت آن زیرنظر سایر ارگان‌های اسلامی نظیر سازمان رسیدگی به امور مساجد یا سازمان تبلیغات اسلامی است؟
«مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران» همواره با تشکیل جلسات مدون و مرتب با سایر نهادها و ارگان‌های کشور از دیدگاه‌ها و تجربیات آنها استفاده و گاه با همکاری آنها، به برگزاری برنامه‌های مشترک اقدام می‌کند؛ ولی به‌طور کلی با توجه به اینکه بودجه‌ای كه در اختیار این مرکز قرار گرفته است از شهرداری تهران تأمین می‌شود؛ بنابراین عملکرد کلی این مرکز به صورت مستقل می‌باشد و زیر نظر سایر ارگان‌ها نیست؛ البته باز هم تأکید می‌كنم، این مرکز همواره از نظریات، تجربیات و رهنمود‌های سایر نهادها، سازمان‌ها و ارگان‌های اسلامی و علما برای هرچه غنی‌ترشدن برنامه‌های خود بهره می‌برد.
مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران چه برنامه‌هایی برای گسترش فعالیت‌های خود در آینده دارد؟
با توجه به برنامهریزیهای اصولی، کلان و به‌نسبت بلندمدت این مرکز که با کار کارشناسی و با بهره‌گیری از نظر علما و روحانیان محترم، مرکز رسیدگی به امور مساجد، حوزه‌های علمیه و سایر مراکز دینی و فرهنگی صورت گرفته است، این مرکز در نظر دارد با گسترش طرح‌های خود در سطح وسیع و جهت‌دهی اساسی و اصولی به برنامه‌های خود (به دور از هرگونه موازی‌کاری) برای ارتقای کیفی، گام‌های مؤثر بیشتری بردارد.
کد مطلب: 13155
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/issue/13155/هدف-تبدیل-تهران-ام-القرای-جهان-اسلام