آرمان هیأت - دنیای سیاست بر مدار مداحی

سالیانی است که چند ماهی پیش از محرم، برخی از مداحان زودتر به منبر می‌روند و بیش و پیش از آنکه ذکر مصیبت کنند، مشق سیاست دیکته می‌کنند. امسال نیز به رسم سال‌های پیش، مداحان شناخته‌شده‌تر و خواصِ مداحان، روزگار سیاستمداران را به شور حسینی (ع) پیوند زدند.

خواص مداحی پیش از روزهای محرم گفتند که بازی روز سیاست در پیوند با مداحی اهل بیت (ع) است. از این‌رو بی‌آنکه میان سیاست‌بازی و سیاست‌ورزی فرق بگذارند از لزوم اجتهاد مداح در سیاست گفتند و هشدارهای دلسوزان اهل بیت (ع) درباره اینکه این‌گونه رنگ سیاست زدن بر پرچم حسینی (ع) شور را می‌گیرد و شعور را کنار می‌زند، کارگر نیفتاد.

سرآمد این خواص کسی بود که دو سال از مراسم سالیانه عزاداری حسینی (ع) در بیت رهبری دور بود و امسال بازگشت او را نشریه توقیف‌شده همت به «بازگشت شیر به بیشه» تشبیه کرد. تشبیهی بی‌ملاحظه و بدون توجه به شأن عالی‌ترین مقام‌های شرکت‌کننده در این مراسم که البته واکنش به موقع مسئولان و دغدغه‌داران نظام را برانگیخت و ساعتی پس از انتشار این هفته‌نامه حكم توقیف آن به دلیل توهین‌های مکرر به مسئولان نظام از سوی هیئت نظارت بر مطبوعات صادر شد؛ اما این حكم مانع به چاپِ دوم رسیدن این نشریه نشد و پیگیری قضایی با عامل تجدید انتشار آن انجام شد. نویسنده این مقاله محمدباقر قالیباف شهردار تهران و حلقه حامیانش را به جلوگیری از حضور برخی مداحان در حسینیه امام خمینی (ره) متهم كرده است.
در قسمتی از این مقاله آمده است:

« ... اعلام موضع صریح قالیباف علیه یکی از مداحان و شکایت جمعی از دوستان وی در دادگاه گرچه برای هیئت‌های تهران که با نوع سخن‌های وی آشنایی داشتند، تعجب‌برانگیز بود؛ اما حذف بنیانگذاران مراسم و مجالس بیت رهبری از این برنامه شوک غیرمترقبه‌ای را به آنها وارد کرد. جایی که حامیان «باقر قالیباف» توانسته بودند به مرورِ زمان مدیریت مجالس سوگواری حسینیه امام خمینی (ره) را در دست بگیرند... اما حسینیه امام خمینی (ره) محرم امسال حال و هوای دیگری داشت. تحولات و مسائل پس از انتخابات ریاست جمهوری باعث شده بود که مردم علاوه بر ارادت به خاندان عصمت (ع) با حضور چشمگیر خود در حسینیه و خیابان‌های اطراف نسبت به حرمت‌شکنی‌های فتنه‌گران نسبت به امام راحل و ارزش‌های نظام واکنش نشان بدهند. شعارهای مردم پس از حضور مقام معظم رهبری در مراسم و سخنرانی‌ها و اشعار خطیبان و مداحان که نسبت به فتنه اخیر دشمنان ولایت و انقلاب بیان می‌شد، از نکات قابل توجه مراسم امسال بود ...»

گفتارهای عجیب و دور از انتظار نشریه همت، نشان داد که در هم پیچیدن کار روزانه سیاستمداران با سنت و آیین عزاداری شیعیان در عزای ائمه اطهار (ع) می‌تواند چه نوع نتایجی داشته باشد. طرفه اینکه نویسنده این مقاله برگزاری مراسم عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله (ع) را چنان به زبان سیاست‌بازی‌های روزمره- همان چیزی که پرونده دیانت و سیاست خیمه به حذر از آن توصیه کرده بود- آمیخته است که حتی در تشبیه به کار رفته در این مقاله حرمت و شأن بزرگان حاضر در مجالس عزاداری حسینیه امام خمینی (ره) نگاه‌ داشته نشده است و همه اینها یکسره فدای رقابت سیاسی‌ای می‌شود که نویسنده مقاله مدعی است در پشت پرده عزاداری‌های حسینیه امام خمینی (ره) وجود داشته است.

این نگاه شاید به شکلی ریشه در راه‌اندازی «خانه مداحان تهران» که پیش از محرم و توسط شهرداری تهران صورت گرفت، داشته باشد. نهادی که برای مراسم افتتاحیه آن خواص مداحی نیامدند و مداحان سنتی تهرانی بر صدر مجلس نشستند، خواندند و گریستند. مداحانی که سیاست را نه تنها به روزمرگی‌هایش نمی‌کاهند بلکه به رویکردها و نگرش‌های کلانش ارتقا می‌دهند.

اما این نگاه برای خیلی‌ها خوشایند نبود، برخی سایت‌ها خبر افتتاح «خانه مداحان تهران» را به راه افتادن «خاموش‌خانه» نسبت دادند؛ چرا که از نگاه آنها هیچ کدام از خواص مداحی چراغ روشنی‌بخش آن نبودند.

خواسته یا ناخواسته، درست یا غلط، این روزها نسبت سیاست و هیئت به بحث داغ همه محافل سیاسی و غیرسیاسی تبدیل شده است و از پی آن دغدغه متولیان دین آن شد که آیا مداحی باید «سیاسی» باشد یا «آیینی»؟!

جدای از این، نکته مهم این است که دغدغه «خیمه» در هنگام تدوین مطالبِ پرونده هیئت و سیاست و نیز زمانی که دست‌اندرکاران خیمه با افسوس مجله همت را ورق می‌زدند در این بود که امام حسین (ع) خرج سیاست نشود. اینکه باید از دل عزاداریِ امام حسین (ع) نظریه مبارزه با ظلم و معرفت دینی بیرون بیاید، واقعیتی است که در جای‌جای پرونده‌ای که «خیمه» منتشر کرد، مورد تأکید قرار گرفت؛ اما اینکه قیام کربلا و نهضت امام حسین (ع) که به فرموده امام راحل (ره) آغازگر و سرمنشأ پیدایش و شکل‌گیری انقلاب اسلامی بوده است، این‌گونه به دستان برخی مداحان و نویسندگان، خرج مواضع سیاسی روزمره و گذرایی شود که به جز یک حلقه خاص، همه اصحاب نظام را از صف معرفت امام حسین (ع) خارج می‌کند، همان پدیده نامبارکی است که نسبت به آن هشدار دادیم و امروز بر آن افسوس می‌خوریم.