آرمان هیأت - امنیت ندارند، توکل دارند

کوله بارش را سبک می‌بندد. می‌داند که راه آسان نیست. باید مسیر چندین ساعته را با اتوبوس طی کند از مرز رد شود و در هتلی که هنوز نمی‌داند نامش چیست و چه امکاناتی دارد، ساکن شود.

مرضیه کوهستانی: اول کربلا و نجف بعد هم اگر مسیرها امن باشد و اجازه داده شود به سمت کاظمین می‌روند و اگر قسمت شود و مشکلی پیش نیاید سامرا.

سفارش نمازها و التماس دعاها را مرور می‌کند. از زیر قرآن که رد می‌شود یاد بچگی‌اش می‌افتد و هیئت پدرش و دعای همیشگی باز شدن راه کربلا. حالا خیلی وقت است که راه کربلا باز است. از سال ۶۹، بعد از جنگ کویت راه باز شد و بعد از سقوط دیکتاتوری ۲۳ ساله صدام، رهسپار کربلا شدن آسان‌تر.

الآن دیگر آرزوی خود و خانواده‌اش راهی کربلا شدن نیست. صحیح و سالم برگشتن از کربلاست. مادرش ظرف آب پر را پشت سرش خالی می‌کند: «قرآن را روی سینه‌ات نگه‌دار مادر. هر روز که بیرون می‌روی آیـ‹الکرسی بخوان.»

سفر به عتبات سفر پرمخاطره

اما چرا شور زیارت و نگرانی دائمی برای زائران عتبات عالیات و خانواده‌هایشان در هم می‌آمیزد؟ تیتر خبرهای عتبات عالیات فقط در نیمه اول بهمن‌ماه این نگرانی را توجیه می‌کند.

جمعه ۲ بهمن: در حادثه واژگونی اتوبوس در نزدیکی دمشق ۴ ایرانی کشته و ۴۱ نفر مجروح شدند.
یک‌شنبه ۴ بهمن: هواپیمای توپولوفی که قرار بود زائران عتبات عالیات را از آبادان به مشهد برساند دچار سانحه شد. در این سانحه ۴۶ مسافر مجروح شدند.

چهارشنبه ۷ بهمن: دو اتوبوس زائران ایرانی در بغداد مورد حمله تروریستی افراد ناشناسی قرار گرفت. در این تیراندازی چهار زائر ایرانی مجروح شدند.

شنبه ۱۰ بهمن: سانحه رانندگی ۲ زائر ایرانی را که از ترکیه به ایران بازمی‌گشتند به کام مرگ کشاند و ۱۸ نفر را هم مجروح کرد.

یک‌شنبه ۱۱ بهمن: انفجار بمب در سامرا ۲۱ کشته و زخمی بر جای گذاشت.
دوشنبه ۱۲ بهمن: در یک حمله انتحاری که یک زن در مسیر عزیمت یک کاروان شیعه به کربلای معلی در شمال شهر بغداد انجام داد؛ ۵۴ شهروند عراقی کشته و ۱۱۷ نفر دیگر نیز زخمی شدند.
جمعه ۱۶ بهمن: در پی انفجار بمب جاسازی شده در دو دستگاه خودرو، همزمان با اربعین حسینی (ع) در کربلا ۴۵ تن کشته و ۱۴۴ نفر دیگر زخمی شدند.

مسئولان چه می‌گویند

مدتی است که سازمان حج و زیارت انحصار اعزام زائران ایرانی را به عتبات عالیات به دست گرفته است. مسئولان این سازمان می‌گویند کاروان‌هایی که تحت پوشش این سازمان عازم سفر کربلا می‌شوند از امنیت و آسایش بیشتری برخوردارند. اکبری مسئول عتبات عالیات سازمان حج و زیارت می‌گوید کاروان‌های تحت پوشش سازمان متبوعش یک مدیر کاروان دارند که رسیدگی به امور رفاهی مسافران را به عهده دارد و مراقب استراحت به موقع و سرعت راننده‌ها و ... است. از سویی هر اتوبوس اسکورت‌هایی دارد که امینت زائران را در مقابل حملات تروریستی و راهزنی و ... تأمین می‌کنند. این ادعا در حالی است که هفته گذشته یکی از کاروان‌های سازمان حج و زیارت مورد حمله مسلحانه قرار گرفت و دو زائر در اتوبوس مجروح شدند.

اما گروه دیگری از زائران عتبات عالیات هستند که در غالب کاروان‌های انفرادی عازم این سفر می‌شوند و مخاطرات بیشتری این گروه را که معلوم نیست چگونه و با چه مجوزی می‌توانند از مرزها خارج شوند تهدید می‌کند.

اکبری می‌گوید: در صورتی که برای زائران انفرادی ایرانی مشکلی پیش بیاید سازمان حج و زیارت کمک‌های اولیه را به آنها می‌رساند؛ اما مسئولیت هزینه‌های مالی و جانی که برایشان پیش می‌آید به گردن خود آنهاست. این گروه از زائران اغلب بیمه نیستند و کسی بر امکانات رفاهی و امنیتی که باید برای آنها تأمین شود نظارت نمی‌کند؛ اما از آنجا که هزینه‌های سفر به صورت انفرادی به مراتب کمتر از هزینه سفر با کاروان‌های مجوزدار است، گروه زیادی از شهروندان ترجیح می‌دهند این مخاطرات را به جان بخرند و به صورت انفرادی عازم عتبات عالیات شوند.

اما فارغ از اینکه زائران ایرانی با مجوز یا بدون مجوز راهی زیارت کربلا و نجف شوند، مشکلات روزافزون امنیتی در عراق، حملات تروریستی گروه‌های افراطی سنی و باقی‌ماندگان حزب بعث خطری است که جان همه زائران را تهدید می‌کند.

با وجود اینکه دولت عراق فعالیت‌هایی را برای تأمین امنیت زائران به ویژه در آستانه عاشورا و اربعین در نظر گرفته بود؛ حملات تروریستی مکرر در کربلا نشان می‌دهد هنوز مسئولان عراقی و نیروهای آمریکایی از تأمین امنیت کامل برای این کشور ناتوان هستند.

وزیر امنیت عراق با اشاره به اینکه حضور میلیونی زائران کربلا نقشه‌های تروریست‌های عراقی را به هم می‌ریزد باز هم از تلاش برای تأمین امنیت عراق سخن می‌گوید؛ در حالی که در تمام این سال‌ها هنوز اتفاق چشمگیری در این زمینه رخ نداده است.

با وجود تمامی ادعاها مسئولان عراقی و ایرانی از تأمین امنیت صددرصد برای زائران، ناتوان هستند و شاید همین علت برای کسی که راهی کربلا می‌شود، کافی باشد که به جای تکیه کردن به ادعاهای مسئولان با توکل راهی عتبات عالیات شود.

۱۴ روز از سفرش می‌گذرد. زمان بازگشت به خانه رسیده است و از قضا از واژگونی اتوبوس و حملات انتحاری و تروریستی و سانحه هوایی جان سالم به‌دربرده‌است. از طرفی وداع با کربلا کاظمین، سامرا و نجف برایش آسان نیست. دلش نمی‌خواهد به این فکر کند که دوباره سال‌ها باید منتظر بماند تا قسمت شود و دوباره به زیارت امام علی (ع)، امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) بیاید؛ اما از سوی دیگر دلش می‌سوزد که زمانی که در بین‌الحرمین ایستاده بود به جای اینکه با آرامش، دل به راز و نیاز بسپارد و از فضای معنوی حرم بهره‌مند شود نگرانی همیشگی خطرات احتمالی، شوق زیارت را منقص کرده‌‌است.