آللاهیمین عرشی حسینیه‌دیر
نشستی با پایه‌گذاران هیئت عاشقان ولایت (ترک‌زبانان مقیم قم)
1 اسفند 1388 ساعت 0:12
به حوالی محل برگزاری هیئت که وارد می‌شوی، تعداد زیادِ خودروهای پارک‌شده نشان می‌دهد که در این حوالی خبرهایی است. امامزاده ابراهیم در خیابانی به همین نام واقع است که زمانی جاده ساوه به قم بوده و حضرت فاطمه معصومه (س) از همین راه وارد شهر قم شده‌است.
داوود بهلولی: اکنون این امامزاده در مرکز شهر قم قرار گرفته‌است. دو شبستان امامزاده و گلزار شهدای امامزاده پذیرای چهار الی پنج هزار ترک‌زبان عاشق اهل بیت (ع) و سیدالشهدا (ع) است. جمعیتی که دهه سوم محرم را به خاطر سپرده‌اند، و می‌دانند سال‌هاست در این دهه شاعران، مداحان و خطیبان مشهور ترک از شهرهای تبریز، زنجان، اردبیل حتی کرج، اهر و تهران به اینجا می‌آیند و برای این سیل جمعیت، از حسین (ع) و عشق حسین (ع) می‌گویند.
وقتی پای صحبت بانیان و پایه‌گذاران این هیئت می‌نشینم، قبل از هر چیز گله میکنند که چرا الآن و چرا بعد از ۹ سال یادی از ما کرده‌اید. برادران علی، روح‌الله شفیعی و اسفندیار عابدینی مداحان سرشناس آذریِ قم سه پایه‌گذار این هیئت‌اند. از آنها درباره ایده شکل‌گیری این هیئت، کارها و فعالیت‌هایشان سؤال می‌کنم که پاسخ می‌دهند: «ایده اولیه را آقای علی شفیعی با عنوان «جامعه مداحان آذری‌زبان» در سال ۱۳۸۰ مطرح کردند.
اهداف و آرزوهایی در سر داشت که در ما نیز این دغدغه‌ها وجود داشت؛ اما نتوانسته بودیم آن را پیاده کنیم. بیشتر ترک‌زبان‌های قم که در حدود ۵۰۰ هزار نفر هستند، مهاجر می‌باشند؛ البته اهالی هر شهر و منطقه‌ای در گوشه‌ای از این شهر برنامه‌های عزاداری برپا می‌کردند و میکنند؛ اما یک برنامه منسجم و باکیفیت بالا که شایسته اهل بیت (ع) باشد و بتواند همه ترک‌زبانان شهر قم را تحت پوشش قرار دهد وجود نداشت. روی این مسئله روزها و شب‌ها بحث و گفت‌وگو کردیم و تصمیم گرفتیم آهسته و پیوسته قدم برداریم. ابتدا برنامههایمان را با عنوان «جامعه مداحان آذری‌زبان قم» به مدت سه سال برگزار کردیم.
مفتخر بودیم که به عنوان ذاکران اهل بیت (ع) هر از گاهی یک‌جا جمع شویم و برای ائمه (ع) برنامه‌ای داشته باشیم و دست به سینه بگذاریم و به شیعیان و عاشقان اهل بیت (ع) خوشامد بگوییم. بنا را بر این گذاشتیم تا کلاس‌هایی را برای مداحان مطرح آذری قم برگزار کنیم. استادانی را دعوت کنیم و هم از نظر فنی، اخلاقی و دینی خدمتی به مداحان شهرمان کنیم.
یکی از اهدافمان این بود که خود مداحان سامان‌دهی شوند و به وحدت و اتحادی برسند و حرمت‌ها نشکند و اصول و مبانی که سال‌ها در هیئت‌های آذری پابرجا بوده است، همچنان حفظ شود. هر چه باشد، می‌دانید که مداحی و عزاداری ترک‌زبانان شهره خاص و عام است و در حقیقت می‌خواستیم این افتخار را برای همیشه به همراه داشته باشیم و خدشه‌ای به آن وارد نشود. اعتقاد ما این بود که یک مداح باید استاد اخلاق و همیشه در حال علم‌آموزی باشد. بدین ترتیب ۲۰ نفر از مداحان مطرح ترک‌زبان قم را دعوت و برنامههایمان را برای آنها تشریح کردیم. به حول و قوه الهی و با مدد گرفتن از اهل بیت (ع) کارمان را آغاز کردیم. ابتدا برنامههایمان هفتگی بود. هر هفته آقای حاج جواد رسولی از زنجان تشریف می‌آوردند و از تجاربشان در فنون و شیوه‌های مداحی استفاده می‌کردیم.
بعد از سه سال به این نتیجه رسیدیم که چرا از ظرفیت عظیم ترک‌زبانان مقیم قم استفاده نکنیم و چرا امکان استفاده از مجالس را برای آنان فراهم نیاوریم؛ البته این کار مشکلات خاص خودش را داشت و باید رویه را عوض می‌کردیم، یعنی دیگر نمی‌شد برای مخاطبان چند هزار نفری، جلسه آموزشی برگزار کنیم. به‌ناچار باید از طریق غیرمستقیم این کار را انجام می‌دادیم؛ یعنی به جای دعوت از یک یا چند استاد، تصمیم گرفتیم تا از مداحان، شاعران و خطیبان مشهور آذری در کل کشور دعوت کنیم تا به قم بیایند و براساس همان عزاداری سنتی و فارغ از هرگونه شبهه و انحراف برنامه اجرا کنند و شاعران چیره‌دست بهترین اشعارشان را در این جلسات قرائت کنند و خطیبان هم از میان زبده‌ترین خطیبان انتخاب شوند تا برنامهها از همه جهات کامل، جامع و مفید باشد.
این کار چند حسن داشت. یک حسن آنکه جلسات عاری از شبهات و عزاداری‌های نامتعارف بود. حسن دیگر این بود که ترک‌زبانان مقیم قم به مداحان و شاعران صاحب‌نام آذری که عموماً در شهرهای اردبیل، تبریز و زنجان زندگی میکنند دسترسی ندارند و به قولی آرزو دارند که روزی در جلسات آنان شرکت و از صدا و نفس گرم آنان استفاده کنند. ما سعی کردیم تا این امکان را برای آنان فراهم و بهترین مداحان ترک را به قم دعوت کنیم. البته در کنار آنان از مداحان معتبر و مشهور قم هم استفاده میکنیم. این مداحان هم افتخار می‌دهند و دعوت ما را قبول میکنند. حسن دیگر هم ایجاد اتحاد، وحدت و همدلی بین ترک‌زبانان عاشق اهل بیت (ع) بود.
اولین برنامه را در شب شهادت حضرت رقیه (س) در مسجد صاحب‌الزمان خیابان شاهد برگزار کردیم. در آن جلسه آقایان عسگری، بهلولی و حاج جواد رسولی به‌عنوان مداح و آقای کلامی از زنجان به‌عنوان شاعر حضور داشتند. دومین جلسه را در ایام فاطمیه در امامزاده ابراهیم برگزار کردیم. در خلال همین دو سال، در اربعین حسینی هم برنامه داشتیم.
بعد از این بود که جلسات را متمرکز کردیم به دهه سوم محرم و محل آن را هم امامزاده ابراهیم تعیین کردیم. چهار سال است که به این منوال برنامه داریم و در حقیقت اوج کار ما از چهار سال پیش آغاز شد. دلیل انتخاب امامزاده ابراهیم هم یکی بعد معنوی و روحانی این محل بود و دیگری مرکزیت داشتن این امامزاده است؛ چرا که اکثریت ترک‌زبانان شهر قم در همین منطقه امامزاده ابراهیم و نیروگاه ساکن هستند.
بعد از اینکه هیئت به طور قانونی ثبت شد، شروع به عضوگیری کردیم. عضوگیری این هیئت با هیئت‌های دیگر متفاوت است؛ یعنی تنها از عده خاصی که هر کدام دارای تخصص‌ها و توانایی‌های خاصی هستند برای خادم افتخاری ثبت‌نام میکنیم؛ اما برنامههایمان برای عموم مردم است و همه می‌توانند در این جلسات شرکت کنند. در حال حاضر ۵۰ خادم افتخاری آقا به علاوه ۶۰ خادم افتخاری خانم با عنوان خادم‌الزهرا (س) در این هیئت خدمت میکنند؛ برای اینکه ارتباط این خادمان در طول سال با یکدیگر و با هیئت حفظ شود، اعضا را در پانزدهم هر ماه در همین محل امامزاده گردهم می‌آوریم و برنامه زیارت عاشورا برگزار و بعد درباره برنامهها و اهدافمان صحبت میکنیم. چند ماه قبل از محرم هم نشست‌های فشرده برگزار و نیروها را سازمان‌دهی میکنیم تا برای جلسات دهه آماده شوند.
برای تأمین هزینه‌های برگزاری هیئت، آن هم به مدت ۱۰ شب با اوقاف وارد مذاکره شدیم و الحمدلله تاکنون این همکاری ادامه دارد و فقط نهادی که از برنامه‌های ما حمایت می‌کند، همین اداره اوقاف استان قم است؛ البته بانیان مردمی هم در حد توان خود کمک میکنند.
در خلال این ۹ سال روزبه‌روز، هم به لحاظ کمّی و هم به لحاظ کیفی پیشرفت داشتیم، به نحوی که امسال هر شب نزدیک به چهار الی پنج هزار نفر در برنامه‌های ما شرکت میکنند. در این چند سال شهرت هیئت از محدوده استان خارج شده‌است. در سال‌های گذشته از شهرهای دیگر مثل تبریز که خود در مداحی ترکی مرکزیت دارد و شهر شیراز به صورت خانوادگی به قم آمدند و در این دهه در جلسات حاضر شدند. سال گذشته حتی از جمهوری آذربایجان نیز میهمانانی داشتیم که با شور و اشتیاق در این برنامهها شرکت می‌کردند. چند سال پیش از آمریکا هم میهمانانی داشتیم.
در این چهار سال جلسات را با بهترین کیفیت ضبط و در اختیار رسانه‌های داخلی و خارجی قرار داده‌ایم. متأسفانه با وجود آنکه جلسات ما از طریق برخی شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود؛ اما هنوز نتوانسته‌ایم با مسئولان صدا و سیمای شهر قم کنار بیاییم؛ حتی جلساتی هم با مدیران آن برگزار کردیم و قبول کردند؛ اما مشکل زبانی را طرح کردند و از پخش این جلسات عذر خواستند؛ این در حالی است که برنامه‌های ما بازتاب بین‌المللی پیدا کرده و از کشورهای جمهوری آذربایجان، ترکیه، آلمان اتریش، دانمارک، مجارستان، فرانسه و حتی کره‌جنوبی تماس میگیرند و از ما تشکر میکنند. به هر حال چنین برنامه‌ای حتی در سطح کشور چه در میان فارسی‌زبانان و چه در میان ترک‌زبانان به این شکل که در ۱۰ شب بهترین مداحان، شاعران و خطیبان یک‌جا جمع شوند و این همه از این برنامهها استقبال شود، بی‌نظیر است.
اما از ویژگی‌ها و نکات جالب‌توجه هیئت ما یکی این است که با هیچ کدام از مداحان، شاعران و خطیبانی که به جلسه دعوت میکنیم، درباره مسائل مالی صحبت نمی‌کنیم، تنها آنان را دعوت میکنیم و آنان هم با افتخار قبول میکنند و تشریف می‌آورند و ما هم مبلغی به عنوان هدیه خانم فاطمه معصومه (س) به آنها تقدیم میکنیم. این نکته‌ای است که متأسفانه در سطح فضای مداحی کشور فراموش شده و مسائل مالی و مادی فضای مداحی کشور را تا حدودی آلوده کرده‌است؛ اما خوشبختانه هنوز مداحان آذری به خود اجازه و جسارت آن را نداده‌اند که برای نوکری اهل بیت (ع) قیمت تعیین کنند؛ بلکه با افتخار می‌آیند و افتخار هم میکنند که در این‌گونه جلسات، چه این هیئت و چه هیئت‌های دیگر شرکت میکنند.
نکته دیگر اینکه در این هیئت فقط غذای روح می‌دهیم و غذای جسم را به کلی تعطیل کرده‌ایم. در طول این سال‌ها حتی یک استکان چای هم به مخاطبان و مردمی که در جلسات شرکت میکنند، نداده‌ایم. کسی هم، چنین توقعی از ما و این هیئت ندارد و تا به حال حتی یک نفر هم به ما نگفته‌است که چرا در هیئت، چای یا غذا نمی‌دهید؛ البته افتخار میکنیم که از نظر روحی کم نمیگذاریم و بهترین مداحان، شاعران و خطیبان را به هیئت دعوت میکنیم.
چنین برنامه‌ای حتی در سطح کشور چه در میان فارسی‌زبانان و چه در میان ترک‌زبانان بی‌نظیر است که طی ۱۰ شب بهترین مداحان شاعران و خطیبان یک‌جا جمع شوند و این همه از این برنامهها استقبال شود
ما با هیچ‌کدام از مداحان، شاعران و خطیبانی که به جلسه دعوت میکنیم، درباره مسائل مالی صحبت نمی‌کنیم. تنها آنان را دعوت میکنیم و آنان هم بحمدالله با افتخار قبول میکنند و تشریف می‌آورند و ما هم مبلغی به‌عنوان هدیه خانم فاطمه معصومه (س) به آنها تقدیم میکنیم. این نکته‌ای است که متأسفانه در سطح فضای مداحی کشور فراموش شده و مسائل مالی و مادی فضای مداحی کشور را تا حدودی آلوده کرده‌است
برنامه‌های ما بازتاب بین‌المللی پیدا کرده و از کشورهای جمهوری آذربایجان، ترکیه آلمان، اتریش دانمارک، مجارستان، فرانسه و حتی کره‌جنوبی تماس میگیرند و از ما تشکر میکنند
در این هیئت فقط غذای روح می‌دهیم و غذای جسم را به کلی تعطیل کرده‌ایم. در طول این سال‌ها حتی یک استکان چای هم به مخاطبان و مردمی که در جلسات شرکت میکنند، نداده‌ایم و کسی هم، چنین توقعی از ما و این هیئت ندارد. تا به حال حتی یک نفر هم به ما نگفته‌است که چرا در هیئت چای یا غذا نمی‌دهید البته افتخار میکنیم که از نظر روحی کم نمیگذاریم و بهترین مداحان، شاعران و خطیبان را به هیئت دعوت میکنیم
کد مطلب: 13325
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/issue/13325/آللاهیمین-عرشی-حسینیه-دیر