کد مطلب : ۱۴۶۱۰
گزارشي از ويژه‌نامة امام موسي صدر در هفته‌نامة پنجره
شرح صدر
مصطفی دامغانی
جامعه-رسانه: هفته‌نامة خبري-تحليلي «پنجره» در شمارة ۵۹ که شنبه ۲۰ شهريورماه منتشر شد، ويژه‌نامه‌اي دربارة امام موسي صدر کار کرده است. اين ويژه‌نامه با يادداشت کوتاهي به نام «مسيح لبنان» از کوروش علياني، دبير اين ويژه‌نامه آغاز مي‌شود.
در اين ويژه‌نامه، گزيده‌اي از بيانات امام خميني (ره)، مقام معظم رهبري، آيت‌الله سيدموسي شبيري‌زنجاني و حکاياتي دربارة امام موسي صدر وجود دارد. در اين ويژه‌نامة ۱۶ صفحه‌اي گفت‌وگويي با سيدصدرالدين صدر، بزرگ‌ترين فرزند امام موسي صدر وجود دارد که در بخشي از آن آمده است: «هدف ما محکوم‌کردن يا گله از قصور و تقصيرات و کوتاهي‌ها که متأسفانه همه بدون استثناء مقصرند، نيست. فرياد ما هميشه اين بود که الآن همه به وظيفة قانوني، انساني، الهي عمل کنند و اين ظلم را از اين عالم و سيد روزگار بردارند.»
«محمدرضا ابوالحسني» در يادداشتي با نام «از امل تا حزب‌الله» بر عملکرد امام موسي صدر در تشکيل شاخة نظامي «حرکـ‹المحرومين» مروري دارد و ضمن اشاره‌اي به انحرافاتي که در طول سال‌ها فعاليت، در دو تشکيلات امل و حزب‌الله روي داده -که البته از حد اشاره نمي‌گذرد- با مقايسة وضعيت ديروز و امروز لبنان از انطباق راهبردهاي حزب‌الله با راهبردهايي که امام موسي صدر براي تشکيل امل داشت و از تغيير و تحولات و لبنان امروز مي‌گويد و يادداشت را با اين عبارت پايان مي‌دهد:
«لبناني که در آن حقوق شيعيان مثل گذشته پايمال نمي‌شود، لبناني که در آن مقاومان شيعه بر سر سه چيز با هم اتفاق نظر دارند؛ دفاع از جنوب در برابر تجاوز اسرائيل، دفاع از انقلاب فلسطين و جلوگيري از تجزية لبنان، همان که او سال‌ها به دنبال تحقق آن بود.»
کوروش علياني در اين ويژه‌نامه با «سعيد ابوطالب» نمايندة سابق شهر تهران در مجلس شوراي اسلامي و دبير کميتة پي‌گيري سرنوشت امام موسي صدر در مجلس هفتم گفت‌وگويي دارد.
ابوطالب که خود تجربة اسارت در چنگ نيروهاي آمريکايي اشغالگر در عراق را دارد، مي‌گويد: «امام موسي صدر علاوه بر اينکه يک شهروند ايراني است و بايد با اين عنوان مسئله‌اش را پي‌گيري کرد، موضوع ربودن او به عنوان يک شخصيت برجستة سياسي ايراني در مجامع بين‌المللي قابل طرح و پي‌گيري است؛ اما براي اين کار مقدماتي لازم است. براي طرح دعوا نزد مراجع قضايي بين‌المللي ابتدا لازم است محاکم قضايي داخلي در اين مورد حکم صادر کنند. اين کار متأسفانه هنوز انجام نشده است.»
در ويژه‌نامة امام موسي صدر در هفته‌نامة پنجره در مطلبي با نام «مردي فراتر از مرزها» به زندگي امام از ولادت تا هنگام ربوده‌شدن نيم‌نگاهي شده است.
«تمام مخالفان امام صدر»، نام يادداشتي از «ايمان محمودي» است که در آن مخالفان امام موسي صدر را در پنج دستة ذيل تقسيم‌بندي مي‌کند:
۱. رژيم صهيونيستي و هم‌پيمانانش
۲. رژيم شاه و سفارت ايران به سردمداري منصور قدر
۳. احزاب لبناني و برخي گروه‌هاي فلسطيني
۴. برخي مبارزان ايراني نزديک به ياسر عرفات
۵. برخي روحانيان سنتي لبنان
«شريف لک‌زايي» در مطلبي با نام «از ملاصدرا تا امام صدر» که حاشيه‌اي بر پيوند انديشه و عمل امام سيدموسي صدر و مطلب پاياني اين ويژه‌نامه است، مي‌نويسد: «مباحث امام موسي صدر در زمينة اقتصاد که به صورت سلسله‌مقاله در مجلة مکتب نشر يافت، نشان مي‌دهد، ايشان توانسته است از اندوخته‌هاي علمي خويش به‌درستي در زمينة مهم‌ترين مسائل روز جامعه بهره ببرد و ابوابي را در اين زمينه بگشايد که در آن زمان تازگي داشت. اين در شرايطي است که هنوز زمينه‌هاي بروز و ظهور فکر وي به طور کامل فراهم نيامده بود.»
در اين ويژه‌نامه گزارشي وجود دارد که در آن به ديپلماسي ايران و ليبي نگاهي دارد. در اين گزارش با اشاره به گزيده‌اي از اخبار تارنماي وزارت خارجة ايران و فقط بر اساس عنوان خبر به شرح ذيل:
- وزير امور خارجه: ايران و ليبي در مسائل مهم منطقه‌اي ديدگاه مشترکي دارند.
- ديدار سفير جديد ليبي با وزير امور خارجة ايران
- ديدار وزير امور خارجة ايران با قذافي
- رحيمي فرا رسيدن روز ملي ليبي را تبريک گفت
ضمن نقل خبري از خبرگزاري فارس با اين مضمون که «تل‌آويو، طرابلس را شريکي مورد اعتماد براي خود دانست»، آمده است: «به نظر مي‌رسد ما با دولتي روابط دوستانه برقرار کرده‌ايم و سلام‌هاي گرممان را نثارش مي‌کنيم که يکي از برجسته‌ترين شهروندان و عالمان و سياستمداران ايراني را بيش از ۳۰ سال ربوده و حاضر به ارائة هيچ توضيحي در اين زمينه نيست.»
در بخشي از گفت‌وگوي کوروش علياني، دبير اين ويژه‌نامه با سعيد ابوطالب که پيش‌تر به آن اشاره شد، ابوطالب مي‌گويد: «در سفر آخري که در مجلس هشتم خدمت سيدحسن نصرالله رسيديم، نصرالله گفت که قذافي يکي از شخصيت‌هاي شناخته‌شدة سياسي آفريقا را واسطه کرده و براي ايشان پيغام داده که ليبي مي‌خواهد مسائلش را با حزب‌الله لبنان حل کند. مسئلة امام موسي صدر را يک‌بار براي هميشه حل کنند. آقاي نصرالله استقبال کرده و گفته ما هم تمايل داريم. شما امام را به ما برگردانيد، مسئله تمام شود.»
در شمارة ۵۹ هفته‌نامة پنجره، مطلب ديگري هم دربارة امام موسي صدر وجود دارد. اين مطلب يادداشتي از «سيدعباس فاطمي» با تيتر «قياس مع‌الفارق» است که در آن نويسنده به مقايسة محمد خاتمي، رئيس‌جمهور سابق ايران با امام موسي صدر اعتراض دارد. در حقيقت اين يادداشت اعترافي به ديدگاه «دکتر سلمان صفوي» است که در رسانه‌هاي مکتوب و سايت‌هاي خبري منتشر شده و در آن صفوي مي‌گويد: «امروز رئيس‌جمهوري سابق ايران و معمار گفت‌وگوي تمدن‌ها حجت‌الاسلام والمسلمين سيدمحمد خاتمي نزديک‌ترين شخصيت به سيرة سليم و متين امام موسي صدر است ...»
فاطمي اين قياس را قياسي مع‌الفارق مي‌داند و در بخشي از يادداشت نوشته است:
«امام موسي صدر فعال و قاطع بود؛ در حالي که سيدمحمد خاتمي در اکثر مواقع موضعي منفعلانه داشت. امام موسي صدر خود عنصري مستقل و جريان‌ساز بود؛ در حالي که سيدمحمد خاتمي دنباله‌رو جريانات و متأثر از آنان بود؛ به همين دليل در تصميمات متخذه به جاي مصلحت نظام و مردم، منويات گروه‌هاي حامي خود را اجرايي مي‌کرد.»
يادداشت فاطمي در صفحة ۱۷ هفته‌نامة پنجره و خارج از ويژه‌نامة امام موسي صدر که در صفحات ۷۶-۶۱ کار شده، آمده است.
در اين ويژه‌نامه، گزيده‌اي از بيانات امام خميني (ره)، مقام معظم رهبري، آيت‌الله سيدموسي شبيري‌زنجاني و حکاياتي دربارة امام موسي صدر وجود دارد. در اين ويژه‌نامة ۱۶ صفحه‌اي گفت‌وگويي با سيدصدرالدين صدر، بزرگ‌ترين فرزند امام موسي صدر وجود دارد که در بخشي از آن آمده است: «هدف ما محکوم‌کردن يا گله از قصور و تقصيرات و کوتاهي‌ها که متأسفانه همه بدون استثناء مقصرند، نيست. فرياد ما هميشه اين بود که الآن همه به وظيفة قانوني، انساني، الهي عمل کنند و اين ظلم را از اين عالم و سيد روزگار بردارند.»
«محمدرضا ابوالحسني» در يادداشتي با نام «از امل تا حزب‌الله» بر عملکرد امام موسي صدر در تشکيل شاخة نظامي «حرکـ‹المحرومين» مروري دارد و ضمن اشاره‌اي به انحرافاتي که در طول سال‌ها فعاليت، در دو تشکيلات امل و حزب‌الله روي داده -که البته از حد اشاره نمي‌گذرد- با مقايسة وضعيت ديروز و امروز لبنان از انطباق راهبردهاي حزب‌الله با راهبردهايي که امام موسي صدر براي تشکيل امل داشت و از تغيير و تحولات و لبنان امروز مي‌گويد و يادداشت را با اين عبارت پايان مي‌دهد:
«لبناني که در آن حقوق شيعيان مثل گذشته پايمال نمي‌شود، لبناني که در آن مقاومان شيعه بر سر سه چيز با هم اتفاق نظر دارند؛ دفاع از جنوب در برابر تجاوز اسرائيل، دفاع از انقلاب فلسطين و جلوگيري از تجزية لبنان، همان که او سال‌ها به دنبال تحقق آن بود.»
کوروش علياني در اين ويژه‌نامه با «سعيد ابوطالب» نمايندة سابق شهر تهران در مجلس شوراي اسلامي و دبير کميتة پي‌گيري سرنوشت امام موسي صدر در مجلس هفتم گفت‌وگويي دارد.
ابوطالب که خود تجربة اسارت در چنگ نيروهاي آمريکايي اشغالگر در عراق را دارد، مي‌گويد: «امام موسي صدر علاوه بر اينکه يک شهروند ايراني است و بايد با اين عنوان مسئله‌اش را پي‌گيري کرد، موضوع ربودن او به عنوان يک شخصيت برجستة سياسي ايراني در مجامع بين‌المللي قابل طرح و پي‌گيري است؛ اما براي اين کار مقدماتي لازم است. براي طرح دعوا نزد مراجع قضايي بين‌المللي ابتدا لازم است محاکم قضايي داخلي در اين مورد حکم صادر کنند. اين کار متأسفانه هنوز انجام نشده است.»
در ويژه‌نامة امام موسي صدر در هفته‌نامة پنجره در مطلبي با نام «مردي فراتر از مرزها» به زندگي امام از ولادت تا هنگام ربوده‌شدن نيم‌نگاهي شده است.
«تمام مخالفان امام صدر»، نام يادداشتي از «ايمان محمودي» است که در آن مخالفان امام موسي صدر را در پنج دستة ذيل تقسيم‌بندي مي‌کند:
۱. رژيم صهيونيستي و هم‌پيمانانش
۲. رژيم شاه و سفارت ايران به سردمداري منصور قدر
۳. احزاب لبناني و برخي گروه‌هاي فلسطيني
۴. برخي مبارزان ايراني نزديک به ياسر عرفات
۵. برخي روحانيان سنتي لبنان
«شريف لک‌زايي» در مطلبي با نام «از ملاصدرا تا امام صدر» که حاشيه‌اي بر پيوند انديشه و عمل امام سيدموسي صدر و مطلب پاياني اين ويژه‌نامه است، مي‌نويسد: «مباحث امام موسي صدر در زمينة اقتصاد که به صورت سلسله‌مقاله در مجلة مکتب نشر يافت، نشان مي‌دهد، ايشان توانسته است از اندوخته‌هاي علمي خويش به‌درستي در زمينة مهم‌ترين مسائل روز جامعه بهره ببرد و ابوابي را در اين زمينه بگشايد که در آن زمان تازگي داشت. اين در شرايطي است که هنوز زمينه‌هاي بروز و ظهور فکر وي به طور کامل فراهم نيامده بود.»
در اين ويژه‌نامه گزارشي وجود دارد که در آن به ديپلماسي ايران و ليبي نگاهي دارد. در اين گزارش با اشاره به گزيده‌اي از اخبار تارنماي وزارت خارجة ايران و فقط بر اساس عنوان خبر به شرح ذيل:
- وزير امور خارجه: ايران و ليبي در مسائل مهم منطقه‌اي ديدگاه مشترکي دارند.
- ديدار سفير جديد ليبي با وزير امور خارجة ايران
- ديدار وزير امور خارجة ايران با قذافي
- رحيمي فرا رسيدن روز ملي ليبي را تبريک گفت
ضمن نقل خبري از خبرگزاري فارس با اين مضمون که «تل‌آويو، طرابلس را شريکي مورد اعتماد براي خود دانست»، آمده است: «به نظر مي‌رسد ما با دولتي روابط دوستانه برقرار کرده‌ايم و سلام‌هاي گرممان را نثارش مي‌کنيم که يکي از برجسته‌ترين شهروندان و عالمان و سياستمداران ايراني را بيش از ۳۰ سال ربوده و حاضر به ارائة هيچ توضيحي در اين زمينه نيست.»
در بخشي از گفت‌وگوي کوروش علياني، دبير اين ويژه‌نامه با سعيد ابوطالب که پيش‌تر به آن اشاره شد، ابوطالب مي‌گويد: «در سفر آخري که در مجلس هشتم خدمت سيدحسن نصرالله رسيديم، نصرالله گفت که قذافي يکي از شخصيت‌هاي شناخته‌شدة سياسي آفريقا را واسطه کرده و براي ايشان پيغام داده که ليبي مي‌خواهد مسائلش را با حزب‌الله لبنان حل کند. مسئلة امام موسي صدر را يک‌بار براي هميشه حل کنند. آقاي نصرالله استقبال کرده و گفته ما هم تمايل داريم. شما امام را به ما برگردانيد، مسئله تمام شود.»
در شمارة ۵۹ هفته‌نامة پنجره، مطلب ديگري هم دربارة امام موسي صدر وجود دارد. اين مطلب يادداشتي از «سيدعباس فاطمي» با تيتر «قياس مع‌الفارق» است که در آن نويسنده به مقايسة محمد خاتمي، رئيس‌جمهور سابق ايران با امام موسي صدر اعتراض دارد. در حقيقت اين يادداشت اعترافي به ديدگاه «دکتر سلمان صفوي» است که در رسانه‌هاي مکتوب و سايت‌هاي خبري منتشر شده و در آن صفوي مي‌گويد: «امروز رئيس‌جمهوري سابق ايران و معمار گفت‌وگوي تمدن‌ها حجت‌الاسلام والمسلمين سيدمحمد خاتمي نزديک‌ترين شخصيت به سيرة سليم و متين امام موسي صدر است ...»
فاطمي اين قياس را قياسي مع‌الفارق مي‌داند و در بخشي از يادداشت نوشته است:
«امام موسي صدر فعال و قاطع بود؛ در حالي که سيدمحمد خاتمي در اکثر مواقع موضعي منفعلانه داشت. امام موسي صدر خود عنصري مستقل و جريان‌ساز بود؛ در حالي که سيدمحمد خاتمي دنباله‌رو جريانات و متأثر از آنان بود؛ به همين دليل در تصميمات متخذه به جاي مصلحت نظام و مردم، منويات گروه‌هاي حامي خود را اجرايي مي‌کرد.»
يادداشت فاطمي در صفحة ۱۷ هفته‌نامة پنجره و خارج از ويژه‌نامة امام موسي صدر که در صفحات ۷۶-۶۱ کار شده، آمده است.
