آرمان هیأت - اینجا کرب است و بلا

ماجرای این سفرنامه به مانند داستان یک طالب و سالک جویا و تشنة حقیقت است که راجع به هرکس و مکان و واقعه و منطقه‌ای که می‌بیند، می‌پرسد.

فرهنگ: «اينجا كربلاست» جدیدترین تألیف سیدمجتبی بحرینی است که پیش از این کتبی همچون «اتاق امتحان»، «حدیث پسران مهزیار»، «سلام بر پرچم افراشته»، «حدیث آخرین سفیر و مدعیان دروغین» و «جامعه در حرم» را به رشته تحریر درآورده است. عمده نگاشته‌های وی در زمینة مباحث دینی به طور عام و شرح و تفسیر احادیث و زیارات به طور خاص است.

«اينجا كربلاست» نیز مجموعه‌ای سه جلدی است که انتشارات يوسف فاطمه (ع) مشهد منتشر کرده است.

در این کتاب که در قالب سفرنامه نوشته شده، زائر حرم امام حسین (ع) در معیت کسي که مسئولیتی در کاروان‌های زیارتی کربلا دارد، راهی این سفر روحانی می‌شود.

ماجراي این سفرنامه به مانند داستان یک طالب و سالک جویا و تشنة حقیقت است که راجع به هر کس و مکان و واقعه و منطقه‌ای که می‌بیند، می‌پرسد و هر حرف و کلامی را در ذهن و روح خود ثبت می‌کند تا به مقصود ابتدایی‌اش که داشتن سفری همراه با شناخت و معرفت و بصیرت است، دست پیدا کند.

زائر این سفر معتقد است، کربلا شهر عشق است و شور و شوق و شرافت و شجاعت و شفاعت؛ شهر غم و اندوه و مصیبت و گریه و شیون و عزا و ماتم. کربلا شهر کرب و بلاست؛ شهر خون خدا.

جلد نخست اين كتاب با عنوان «تفسیر و حدیث، تاریخ و جغرافی» در ده منزل (بخش) تدوین شده است. این جلد با چگونگی مهیاشدن سفر کربلا برای زائر در منزل نخست آغاز می‌شود و در منازل بعدی کتاب، زائر به همراه دیگر زوار آمادة سفر شده‌اند و به عراق می‌روند و با هر منطقه و فضا و موقعیتی که روبه‌رو می‌شود، توضیحی دربارة آن اعم از تاریخ، جغرافی، حوادث مرتبط با آن موضوع و احادیث و روایات و آیاتی دربارة آن –اگر موجود باشد– به مخاطب ارائه می‌دهد و ادعیة متناسب با هر مکان را نیز ذکر کرده است.

در بخشی از این کتاب به معنی نام کربلا اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که برای این نام، معانی متفاوتی وجود دارد؛ اما مشهور است که وقتی به امام حسین (ع) گفتند که نام این زمین کربلاست، فرمود: «خدا و رسولش به صدق و راستی گفته‌اند که این زمین کرب (اندوه) و بلا (مصیبت) است.»

در بخش‌های بعدی با اشاره به تاریخچة سرزمین کربلا در قبل و بعد از اسلام به این نکته اشاره می‌کند که کربلا در سنة ۱۴ هجری به دست خال بن عرفطه، سرکردة لشکر مسلمانان فتح شد و مقر او قرار گرفت؛ اما از نظر بدی هوا و رطوبت زمین و زیادی مگس و پشه، آنجا را ترک کرد و پس از آن کربلا دیگر ساکنی نداشت و زمین کربلا بایر و غیرمزروع مانده است.

توضیح تاریخ و جغرافیای عراق و کربلا، کربلا در قرآن و حدیث، معرفی صحن و سرای اباعبدالله (ع) و آنچه در طول زمان بر این مکان مبارک رفته و چگونگی سخت‌گیری‌ها برای زیارت حرم امام حسین (ع) در زمان حکام مختلف به همراه ذکری از اصحاب امام حسین (ع) در این جلد آورده شده است.

کتاب دوم این مجموعه با عنوان «روایت، درایت، زیارت» در ۱۰ روز (بخش) گردآوری شده است. در این جلد، به زیارت امام حسین (ع) همراه با خوف و ترس اشاره می‌کند و اینکه جمعی از محققان و فقها زیارت ایشان را با هر خوف و ترسی جایز می‌دانند. جوایز اتمام نماز در حرم امام حسین (ع) و نیز تشرف به حرم با حال اندوهگین و غمین و ژولیده از دیگر دستورهايي است که خواننده دانستن آن را برای زائران حرم امام حسین (ع) لازم می‌داند.

معرفی خیمه‌گاه حسینی، تل زینبیه، مقام کف العباس، مقام الحسین و ابن سعد، مقام حضرت صادق، مقبره ابن فهد حلّی، مقبره شریف‌العلما مازندرانی و صحبت دربارة شخصیت ابوالفضل العباس و تشریح موقعیت حرم ایشان از دیگر بخش‌های این کتاب است که در قسمتی از آن آمده است: «عباس در حساب ابجد، ۱۳۳ می‌شود و «باب حسین» هم در محاسبه حروف ابجد ۱۳۳ است؛ گویا این آقا در ظاهر و باطن، در صورت و معنا و در اسم و مسمّی، مسیر ایصال و راه رساندن خلق به برادر ارجمندش سیدالشهدا بوده، هست و خواهد بود.»

نویسنده همچنین به وجوب زیارت امام حسین (ع) و آثار مترتب بر آن اشاره می‌کند و مغفرت و آمرزش گناهان، نجوای خدا با زائر امام حسین (ع)، شفاعت در آن دنیا، دیدار معصومین (ع) با زوار امام حسین (ع) را از آن جمله نام می‌برد.

نویسنده به این حدیث از امام باقر (ع) اشاره می‌کند که «اگر مردم بدانند زیارت امام حسین چه فضیلتی دارد و منشاء چه خیر و برکاتی است، هر آینه از شوق جان می‌دهند و از حسرت آن بند از بندشان بریده می‌شود.»

در ادامه این کتاب مطالبی مربوط به جنیان و زیارت آنها بر قبر امام حسین (ع) آورده شده است و اینکه جنیان نیز چون انسان‌ها مسلمان و کافر، مؤمن و منافق، خیر و شرور دارند و جمعی از آنان که محب آل الله (ع) هستند، به انحاء مختلف از زیارت و عرض ادب و اقامة محفل عزا و گریستن در مصائب و سایر آنچه می‌تواند بیانگر مراتب ولاء آنها باشد، انجام می‌دهند.

در هشتمین روز (بخش) کتاب دوم، با عنوان «اینجا مقام حضرت صاحب‌الزمان است.»، به شرکت امام زمان (عج) در مجالس عزاداری امام حسین (ع) اشاره می‌کند و اینکه هرکه می‌خواهد در دل دوست جایی پیدا کند و به دیار یار راهی بجوید، باید سعی کند سر و سرّی با سیدالشهدا (ع) داشته باشد که آن آقا به هرکس که با ابی‌عبدالله (ع) ارتباطی دارد، نظر لطف و عنایت دارد و امام زمان (عج) هر مؤمنی را که بعد از ذکر مصایب سیدالشهدا (ع)، برای ایشان دعا کند، دعا می‌کند.

کتاب سوم نیز با عنوان «آداب و ادب، بینش و معرفت» در سه بخش با نام‌های ادب زائر و آداب زیارت، شرح یک زیارت و توضیح یک صلوات و خاطرات و خطورات سفرهای کربلا، به توضیح شرایط صحیح زیارت امام حسین (ع) می‌پردازد؛ ضمن آنکه با نگرش بر بعضی دعاها، معارفی را در مورد آنها بیان می‌دارد و در نهایت به خاطرات فراوان از سفرهای بسیار و تذکراتی بس مفید و سودمند مرتبط با این سیر و سفر ملکوتی می‌پردازد.