دعا انسان را وظيفه‌شناس و تعهد‌پذير مي‌كند و همچون چراغي، حقايق حيات بشري را بيشتر نمايان نموده، طريق هدايت را نشان مي‌دهد.
شماره دوم ماهنامه خیمه - صفر1424 - اسفند 1381
در قسمت نخست، اشاره‌اي داشتيم به برخي از شرايط دعا و در اين قسمت، به پاره‌اي از آداب آن ـ به صورت مختصر و گذرا ـ نگاهي خواهيم داشت.
از جمله ويژگي‌ها و امتيازات پيروان راستين اهل‌بيت عليه‌السلام، دعا و نيايش به درگاه حضرت حق ـ تبارك و تعالي ـ است. در روايات فراواني كه در منابع حديثي به دست ما رسيده است، همواره به اين ارتباط مقدس، توصيه وتأكيد شده است و در اين باره ـ كتاب‌هاي فراواني نيز به رشته‌ي تحرير درآمده است،كه هر كدام در محل خود، قابل استفاده و بررسي است.
در برخي روايات، از دعا به عنوان برترين عبادت‌ها و در برخي ديگر، از آن به عوان محبوب‌ترين اعمال، نزد خداوند ياد شده است.
دعا، علاوه بر ايجاد قرب به ذات مقدس پروردگار، نيروي ايمان و روح فداكاري در راه حق را در انسان بيدار كرده، او را عارف به اسرار عبادات مي‌نمايد و لذت مناجات با خداوند را در كام جان آدمي سرازير مي‌سازد.
دعا انسان را وظيفه‌شناس و تعهد‌پذير مي‌كند و همچون چراغي، حقايق حيات بشري را بيشتر نمايان نموده، طريق هدايت را نشان مي‌دهد. نيايش، انسان را از قله‌هاي واهي غرور و خودپسندي، به پهنْ دشت تواضع و عبوديت سوق داده، از سقوط در درّه‌هاي مهلك، باز مي‌دارد. و به او يادآور مي‌شود كه غير از خود، ديگران را ني در نظر بگيرد.
حال، اين دعا و نيايش با خداوند هستي را آداب است بس ارجمند، كه رعايت آنها مي‌تواند نقش مهم و اساسي در به ثمر نشستن اين نهال ايفا نمايد.
مجموعه‌ي اين آداب را مي‌توان در دو بخش كلي، تقسيم كرد:
1ـ آداب قبل از دعا.
2- آداب همراه با دعا.
q آداب قبل از دعا
اين آداب عبارتند از آنچه كه آمادگي انسان را، براي قرار گرفتن در برابر خداوند، افزايش داده، قلب انسان را متوجه عظمت پروردگار مي‌سازد؛ برخي از آنها عبارتند از:
1ـ پاكيزگي و طهارت
با گذري كوتاه در گلستان آيات و روايات، مي‌توان به راحتي به اين نتيجه دست يافت كه دين اسلام، توجه فراواني به پاكيزگي، نظافت و طهارت دارد. و اين توجه ويژه در حالات روحي و معنوي، بسيار مورد تأكيد قرار گرفته است. از جمله شرايط اساسي نماز، طهارت است ـ و همچنين براي برخي عبادات ديگر ـ و دعا نيز ـ به عنوان عبادت ـ مي‌بايست باچنين مقدمه‌اي آغاز گردد.
2ـ توجه به آراستگي ظاهر و استفاده از بوي خوش
علاوه بر تحصيل طهارت و پاكيزگي، امور ديگري، آن را تكميل مي‌كند كه از جمله آنها مي”وان به استفاده از بوي خوش و آراستگي ظاهري اشاره كرد. از آنجايي كه اسلام، همگان را به نور هدايت خويش دعوت مي‌كند، با تمامي عواملي كه باعث دلزدگي و انزجار مي‌شود، بويژه در هنگام اعمال عبادي، مقابله نموده است. يكي از نمودهاي اين توصيه، همانا سفارش به توجه در امور فوق است؛ مثلاً در مناسك حج، توصيه به استفاده از لباس سفيد و تميز شده است؛ از اين رو چشم‌نوازي مناسك حج، غير قابل ترديد است.
ادامه دارد...
