فرهنگ اصطلاحات مداحي‏ (2)

سید مهدی حسینی

29 اسفند 1381 ساعت 11:05

روضه، غلط مصطلحي ست كه به جاي واژه «مرثيه» به كار مي‏رود.

شماره دوم ماهنامه خیمه - صفر1424 - اسفند 1381 

دسته: گروهي از عزاداران كه با هم، شعر يا نوحه‌ي خاصي را زمزمه مي‏كنند.

دعاي مجلس: دعا كردن در پايان برنامه‌ي و ختم عزاداري، كه معمولاً توسط مداح پيش‏كسوت، انجام مي‏شود.

دعوت داشتن: مقصود، دعوت شدن مداح به جلسه، جهت اجراي برنامه است.

دم: مقصود همان نوحه يا سرود است و قسمتي از آن، كه توسط مستمعان، به تكرار گفته مي‏شود. اين كار بعد از برنامه مرثيه خواني مداح، اجرا مي‏شود.

دهه: منظور، ده روز برنامه عزاداري كه يك مداح جهت انجام وظيفه، دعوت مي‏شود.

ذاكر: كسي كه به ذكر مناقب و مراثي اهل‏بيت(عليهم‏السلام) مي‏پردازد.

ذكر: نام ديگر «نوحه» است كه معمولاً در پايان برنامه مرثيه‏خواني، ارائه مي‏شود.

ذكر آخر: مقصود بند آخر «نوحه» است؛ معمولاً اين اصطلاح را مداحان در اواخر نوحه خواني به كار مي‏برند.

رثا: اصطلاحي است ادبي و به معني «سوگ» و «عزا» است مثلاً گفته مي‏شود: «در رثاي امام علي(عليه‏السلام) شعري بخوان!»

رَجَز: شعارهاي حماسي كه در جنگ، توسط مبارزان خوانده مي‏شده است. گاه اين رجزها در شعرها و برنامه‏هاي مداحي هم خوانده مي‏شود؛ مثلاً اين رجز معروف حضرت ابالفضل عليه‏السلام:

واللهِ ان قطعتموا يميني‏

انّي اُحامي ابداً عن ديني...

رديف خواني: مقصود، اجراي برنامه مداحي با استفاده از دستگاه‌هاي موسيقي و رديف‏هاي آوازي است.

رو به قبله كردن: كنايه از سلام دادن و تمام كردن مجلس است.

روضه: غلط مصطلحي ست كه به جاي واژه «مرثيه» به كار مي‏رود.

روضه خوان: كنايه از مرثيه خوان است. از گذشته، كه واعظان از روي كتاب «روضَه‌الشهدا» مرثيه مي‏خوانده‏اند تا امروز، اين اصطلاح مرسوم شده است.

کد مطلب: 8424

آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/issue/8424/فرهنگ-اصطلاحات-مداحي-2