پرس و جو
مجید راسخی
1 خرداد 1385 ساعت 4:30
مجموعه‌ی گفتگوهای جبرئیل با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را حضرت امیرالمؤمنین ثبت نمودند که به نام «مصحف فاطمه» معروف شد.
شماره 23 ـ جمادی الاول و جمادی الثانی 1427 ـ خرداد و تیر 1385
اشاره:
چه سئوالی اکنون ذهن شما هیأتیها را مشغول نموده است؟! برای یافتن جواب سئوال چه میکنید؟ مطالعه میکنید؟ از روحانی هیأت میپرسید یا از امام جماعت مسجد محل؟! این راهها که گفتیم همه خوب است. به همهی این راهها، این شیوه را هم اضافه کنید؛ از ما هم بپرسید!
از ما که بپرسید خوبی کار این است که دیگر هیأتیها هم در جریان سئوال شما قرار میگیرند و جواب، همگانی می‌شود.
ستون «پرسوجو» با همین هدف راه افتاده و تا وقتی که شما سئوال داشته باشید و از ما بپرسید، دوام خواهد داشت...
***
سئوال: بر اساس احادیث اسلامی بعد از رحلت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم، جبرئیل هر چند مدت یک بار بر حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نازل شده و مطالبی را به حضرت عرضه می‌نموده است. چگونه چنین چیزی امکان دارد، در حالی که حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها پیامبر نبوده‌اند. آیا بر حضرت وحی نازل می‌شده است؟
جواب: در پاسخ به این پرسش باید گفت که نازل شدن جبرئیل بر هر شخصی و سخن گفتن با او به معنای پیامبری آن شخص نیست. جبرئیل که نام او در قرآن با تعبیر «روح‌الامین» آمده است، فرشته‌ای الهی است که مأموریت‌های مختلفی از جانب خداوند به او داده می‌شود.
گاهی اوقات مأموریت جبرئیل رساندن پیام خداوند به پیامبران است که در اصطلاح به آن وحی می‌گویند. ولی تمام وظایف و کارهای این فرشته‌ی الهی به اینجا ختم نمی‌شود. خداوند در قرآن کریم، سوره‌ی مریم، آیه‌ی 16 الی 23 داستان یکی از مأموریت‌های جبرئیل را بیان کرده است. خداوند می‌خواهد بدون این که حضرت مریم سلام‌الله‌علیها ازدواج کند، به او فرزندی عنایت نمایند. جبرئیل مأمور می‌شود تا روح پاک عیسی را در وجود مریم قرار دهد تا یکی از پیامبران الهی، بدون پدر پا به عرصه‌ی گیتی نهد، و این تنها یکی از مأموریت‌های این فرشته‌ی الهی است.
به شهادت روایات ما، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از لحاظ مرتبه و منزلت معنوی از حضرت مریم سلام‌الله‌علیها بالاتر بودهاند. بنابراین اگر بشنویم یا بخوانیم که خداوند، بارقه‌ای از اخباری غیبی و علومی الهی بر ایشان عرضه نموده و بدین منظور جبرئیل به حضور ایشان نازل شده، جای تعجب ندارد.
در روایتی از امام صادق علیه‌السلام آمده است: «فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله‌علیها را محدثه نامیده‌اند، زیرا فرشتگان از آسمان فرود آمده و با ایشان گفتگو می‌کردند، همانگونه که مریم دختر عمران را مورد ندا قرار داده‌اند. فرشتگان آسمانی به فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله‌علیها گفتند: ای فاطمه خدا تو را انتخاب کرده و پاک نموده و بر تمام زنان عالم برتری بخشیده است.(1)
مجموعه‌ی گفتگوهای جبرئیل با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را حضرت امیرالمؤمنین ثبت نمودند که به نام «مصحف فاطمه» معروف شد. امام صادق علیه‌السلام درباره‌ی هویت مصحف فاطمه سلام‌الله‌علیها می‌فرمایند: «مصحف فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله‌علیها نزد ماست و مردم نمی‌دانند که این مصحف چیست؛ آن مصحف از نظر حجم، سه برابر قرآن است و یک کلمه از این قرآن شما در آن نیست.»(2)
نکته‌ی آخر این که ارتباط و سخن گفتن جبرئیل با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نه وحی نامیده می‌شود و نه به معنای پیامبری حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها می‌باشد. چنان که نازل شدن جبرئیل بر مریم سلام‌الله‌علیها هم به این معنا نمی‌باشد. چراکه وحی، ارتباط و سخن گفتن فرشته با پیامبر برای تأسیس شریعت و بیان احکام آن شریعت است اما مضمون گفتگوی جبرئیل و حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها صرفاً یک سری اخبار غیبی و علوم الهی بوده است.
پی‌نوشت:
1. مستدرک‌الوسائل
2. بحارالانوار / ج10
کد مطلب: 9759
آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/issue/9759/پرس-جو