آرمان هیأت - درباره حسین صبحدل

فرهنگ: استاد حسین صبحدل موذن خوش لحن، در سال ۱۳۱۰ در میدان محمدیه تهران دیده به جهان گشود از همان دوران کودکی به موذنی در مساجد و فعالیت در هیات‌های مذهبی می‌پرداخت.

برگزاری جلسات قرآن در مساجد محلات، داوری مسابقات قرآنی استانی و کشوری در رشته صوت و لحن در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، تهیه‌کنندگی و نویسندگی برنامه‌های سحر و مناسبت‌های مذهبی و اذان معروف از جمله یادگارهای وی هستند.

وی به تمام زواياي موسيقي ايراني تسلط كافي داشت و از جمله آثار ماندگار مرحوم صبحدل، اذان به یاد ماندنی وی در نغمه بیات ترک است که قدمت آن به سه دهه می‌رسد.

اذان او همانند مؤذن‌زاده اردبيلي در يك دستگاه آوازي است اما دو نوع متفاوت را با شيوه مختلف موسيقيايي بيان مي‌كند.

این اذان به دلیل تسلط استاد صبحدل بر نواهای قرآنی از یک سو و ردیف موسیقی آوازی از دیگر سو، و همچنین صدای پر و شش دانگش برجسته شده است.

اذان صبحدل نقطه عطفی در تهیه برنامه‌های افطار و سحر رادیو بود که بعدها به تلویزیون هم گسترش پیدا کرد. سال هفتاد وی بهترین برنامه‌های رادیویی در افطار و سحر را تهیه و پخش کرد.

خود وی در گفت‌وگویی گفته بود که نسخه‌ای که هم اینک از ربنای استاد شجریان پخش می‌شود، نسخه‌ای تمرینی بود و آقای شجریان به استودیو آمده بود و کار را خوانده بود و قرار بود که باز هم روی این اثر کار کند تا پختگی بیشتری پیدا کند، اما همین کار تمرینی به قدری محکم و زیبا از کار در آمده بود که من حیفم آمد که آن را پاک کنم و نگهش داشتم که اگر آقای شجریان دوباره برای خواندن آمد، و کار از این بار بهتر درآمد پاکش کنم که دیگر آقای شجریان هم فرصتی نکرد و کار به همین شکل پخش شد.

قدمت اذان صبحدل به سه دهه مي‌رسد و به اعتقاد بسياري از صاحب‌نظران، اذان وي با اذان مؤذن‌زاده اردبيلي هم‌پهلو و هم‌رديف است و نمي‌توان يكي را بر ديگري برتر دانست. مقام معظم رهبري، اذان صبحدل را «اذان انقلاب» ناميده است.

حسين صبحدل يكي از افرادي است كه در زمينه توليد برنامه‌ها و ميان برنامه‌هاي معارفي و مذهبي تلاش بسياري انجام داده است و ضبط ربّناي محمدرضا شجريان توسط وي انجام شده است.

استاد صبحدل در اجراي سرود معروف «خميني اي امام» نيز نقش داشته است. از صبحدل به عنوان پدر مذهبي راديو ياد مي‌كنند.

استاد مطهري وصيت كرده بود «هر وقت جنازه من را از زمين بر مي‌داريد، اذان صبحدل را پخش كنيد.»

وی در روز چهارشنبه، ۱۳ آبان ۱۳۸۸، به دنبال چندین سال بیماری، درگذشت.